Birinchi jahon urushi va undan keyingi davr (1914 – 1926 yy).
Klassik oltin standarti pul tizimi mukammal bo’lib, hozirgi kungacha
insonlar undan samaraliroq va qulayroq pul tizimini o’ylab topa olishmagan. O’z
navbatida “Agar oltin standarti mukammal amal qilgan bo’lsa, nima uchun
muomaladan yo’qoldi degan savol tug’iladi.” Buning asosiy sababi, davlatning pul
tizimiga aralashuvining ortishi va banklarning o’z majburiyatlarini to’liq
bajarmasligi oqibatida pul tizimining izdan chiqishidir. Birinchi jahon urushi
natijasida urushda ishtirok etgan barcha davlatlarda xarajatlarning oshishi
natijasida pul taklifini haddan ziyod ko’paytirishga majbur bo’ldilar. O’zaro
urushda ishtirok etayotgan mamlakatlarda inflyatsiya darajasi shu darajada yuqori
ediki, ular xarajatlarni qoplash maqsadida emissiya qilingan qog’oz pullar oltin va
boshqa qimmatbaho metallar bilan ta’minlanmagan edi. Shu tariqa ushbu davlatlar
oltin standartidan voz kechdilar va o’zlarini bankrot deb e’lon qildilar.
Urushda ishtirok etgan davlatlar ichidan faqatgina AQShda dollarning taklifi
belgilangan
me’yoridan orttirilmadi. O’z vaqtida boshqa davlatlarda
devalvatsiyaning ortishi, o’zaro turli valyutaviy to’siqlarning yuzaga kelishi,
bojxona tariflari va kvotalarining joriy qilinishi natijasida xalqaro savdo va
investitsiya faoliyati izdan chiqdi, bu esa mamlakat pul tizimiga jiddiy salbiy ta’sir
ko’rsatdi. Inflyatsiya oqibatida Angliya funti, Frantsiya franki, Germaniya markasi
oltinga nisbatan qadrsizlandi. Bu hol keyinchalik dollarning ham oltinga nisbatan
kursini tushishiga olib keldi. Ushbu vaziyatda dunyo pul tizimi inqirozga uchragan
va dunyoning etakchi ekspertlari va siyosatchilari iqtisodiy barqarorlikni
ta’minlovchi oltin standartiga qaytish ustida bosh qotirayotgan edi.