Yaşlilikta Tedavi Kilavuzu indb

YAŞLIDA ENDOKRİNOLOJİ İLE İLGİLİ İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ
Tablo 6 devamı.
Etkileşme riski 
olan ilaç
Mekanizma
Potansiyel klinik 
etki 
Yönetim
Klinik 
önem 
PPI
Bilinmiyor
Bisfosfonatların 
teröpatik etkisinde 

Yaşlı hastalarda 
yüksek doz ve 
uzun süre PPI’dan 
kaçın
Orta 
Raloksifen Safra 
asidi 
sekestranları 
Raloksifen 
absorbsiyonu 
Raloksifenin Plazma 
konsantrasyonu 
Raloksifenden en 
az 2 saat sonra ilaç 
alınmalı
Orta 
Teriparatid Digoksin 
Teriparatidin 
neden 
olduğu geçici 
hiperkalsemi
Digoksin toksisitesi  Spesifi k tedbire 
gerek yok
Minör 
Denosumab İmmunsupresif 
ajanlar
RANKL 
inhibisyonu 
Immunsupresifl erin 
yanetki/toksik etki 
görülme sıklığı  
Monitorizasyon
Orta 
5.  Tiroid hastalıkları tedavisinde kullanılan ilaçlar
Thyroxine ve antitroid ilaçlarla ilgili ilaçların etkileşimleri tabloda sunulmuştur (Tablo 7).
Tablo 7. 
Etkileşme riski 
olan ilaç
Mekanizma
Potansiyel klinik 
etki 
Yönetim
Klinik 
önem 
Levotiroksin  
(LT4)
Safra asid 
sekestranları
LT4 absorbsiyonu  LT4 düzeyi 
LT4 
sekestranlardan 4-6 
saat önce alınmalı
Orta 
Demir tuzları  Ferrik-tiroksin 
kompleksi oluşu
LT4 düzeyi 
LT4 demir 
preparatlarından 4 
saat önce alınmalı
Majör
Kalsiyum 
karbonat
Kalsiyum-tiroksin 
bağlanması 
LT4 düzeyi 
LT4 kalsiyum 
preparatlarından 4 
saat önce alınmalı
Orta 
Alimunyum 
içeren 
antasidler 
Al-tiroksin kompleksi 
LT4 düzeyi 
LT4 Aliminyumlu 
antiasidlerden 4 
saat önce alınmalı
Orta 
Raloksifen CYP3A4 
inhibisyonu
Transporter 
inhibisyonu 
LT4 düzeyi 
LT4 ile raloksifen 
arasında 2 saat süre 
konulmalı
Orta 
Proton pompa 
inhibitörleri 
Gastrik asid ph
LT4 düzeyi 
Çalışmalar çelişkili, 
sadece izlem 
Minör 
Fenitoin CYP450 
indüksiyonu 
LT4 düzeyi 
TSH izlemi 
Orta 
SSRI
Mekanizma 
bilinmiyor 
LT4 etkinliği  TSH izlemi 
Orta 

---

22
YAŞLILIKTA ENDOKRİNOLOJİK HASTALIKLARIN TEDAVİ KILAVUZU
Tablo 7 devamı. 
Etkileşme riski 
olan ilaç
Mekanizma
Potansiyel klinik 
etki 
Yönetim
Klinik 
önem 
Sukralfat 
LT4 intraluminal 
transportunda 
LT4 düzeyi 
TSH izlemi 
Minör 
Metimazol, 
propiltiourasil 
Atenolol, 
Metoprolol
Mekanizma 
bilinmiyor 
Atenolol düzeyi 

izlem
Minör 
Digoksin Mekanizma 
bilinmiyor
Digoksin düzeyi 

Digoksin düzey 
monitorizasyonu 
Orta 
Deferipron Mekanizma 
bilinmiyor
Nötropenik etki 

Kombinasyondan 
kaçın
Majör 
Prednisolon
Mekanizma 
bilinmiyor
Prednisolon 
düzeyinde 
Klinik yanıtın 
monitorizasyonu 
Orta 
TEMD Önerisi
Yaşlılık yaşamın çok dikkat edilmesi gereken bir dönemidir. 
Her hastalığın her yaşın ve bu hastalıklar için kullanılan ilaç özellikleri çok iyi bilinmeli ve 
ilaç dozlarına yaşlılıkta özel bir itina gösterilmelidir.

---

Bölüm
23
3
YAŞLI POPULASYONDA SU VE SODYUM METABOLİZMASI 
BOZUKLUKLARI
Yaşlanma ile vücut kompozisyonunda, renal fonksiyonlarda ve susama, Arjinin Vazopressin 
(AVP) sekresyonunda değişiklikler olur. Bu değişikliklerin kümülatif etkisi ile çevresel ve meta-
bolik stresörlere uygun yanıt verilemez ve homeostaz bozulur. Yaşlanma ile volüm ve ozmolarite 
değişikliklerine daha duyarlı hale gelinir (1). 
Vücut kompozisyonundaki değişiklik: Yaşlanma ile total vücut yağında %5-10 artış ve total 
vücut suyunda bu oranda azalma gözlenir (2). Yaşlanma ile plazma hacmi de azalır (3). Bunların 
sonucu olarak vücut suyunda akut kayıp veya artışlar, yaşlılarda genç kişilere oranla  osmolaritede 
daha fazla değişiklik gözlenir. Örneğin hafif dehidrataston veya volüm yüklenmesi sodyumun 
klinik olarak anlamlı miktarlarda yer değiştirmesi ile sonuçlanır. 
Renal fonksiyonlarda değişiklik: Yaşlanma ile böbrekte parankimal kayıp, ilerleyici glomeru-
loskleroz, tübülopati, interstisyel fibrozis ve afferent-efferent arteriolar şantlar gelişir. Seksen ya-
şında böbrek kitlesinin %25’i kaybedilir ve histopatolojik görünümü kronik tübülointersitisyel 
hastalık ile uyumludur (4). Yaşlanma ile Glomerüler filtrasyon hızında (GFR) azalma olur, bu 
durum proksimal renal tübüler sıvı absorbsiyonunu arttırır. Böylece distal tübüle ulaşan serbest 
su miktarı azalır.Böbreğin dilüsyonel kapasitesi azalır ve serbest suyu daha az atar.  Bu nedenle 
yaşlanma ile dilusyonel durumlarda hızla hipoozmolarite ve hiponatremi gelişir. İdrarı konsantre 
etme kapasitesi de yaşlanma ile azalır, bu durum dehidratasyona neden olan durumlarda hiperos-
molarite ve hipovolemi ile sonuçlanır (5).