YAŞLILIKTA ENDOKRİNOLOJİK HASTALIKLARIN TEDAVİ KILAVUZU Epidemiyoloji
Sağlıklı yaşlı kişilerin %7’sinde, acil servise başvuran yaşlı hastaların yarısında hiponatremi sap-
tanmıştır (10). Hospitalize edilen hastaların %20’sinde, yoğun bakım ünitelerindeki yaşlı hasta-
ların %30’unda hiponatremi gelişir(11).
Hiponatremi ilişkili Mortalite ve Morbidite
Hiponatremi mortalitenin kuvvetli ve bağımsız belirleyicisidir. Hiponatremi ile hastane iliş-
kili mortalite arasında doğrusal bir ilişki vardır, özellikle serum sodyum düzeyi 48 saatte 110
mEq/L’nin altına düşerse morbidite ve mortalite artar (12). Yapılan çalışmalarda hiponatremi-
nin hastane dışında da mortaliteyi arttırdığı gösterilmiştir (13,14). Yaşlı hastalarda hiponatremi
nörokognitif değişiklikler ve düşme, osteoporoz ve kırık riskinde artış, hastane başvurusu ve uzun
dönem bakım gereksinminde artış ile ilişkili bulunmuştur. (9)
Hiponatreminin nedenleri
Hiponatreminin tedavisi ve yönetilmesi için hiponatremiye neden olan durum belirlenmelidir. Bu
nedenle ilk ve en önemli basamak hastanın volüm durumun değerlendirilmesidir ancak yaşlı has-
taların hidrasyon düzeyini belirlemek için güvenilir bir belirteç yoktur. Yaşlı hastalarda hiponatre-
minin en sık nedeni uygunsuz ADH sendromudur, diğer nedenler Tablo 1’de özetlenmiştir (15).
Tablo 1. Hiponatreminin nedenleri
Hipovolemik Hiponatremi
Övolemik Hiponatremi
Hipervolemik Hiponatremi
Diüretikler
Uygunsuz ADH sendromu
Konjestif Kalp Yetmezliği
İshal ve kusma
İlaçlar
Siroz
Pankreatit/üçüncü boşluğa kayıplar
Hipotiroidi
Akut Böbrek Yetmezliği
Renal tuz kaybı
Adrenal yetmezlik
Nefrotik Sendrom
Yanıklar
Sıvı kaybına uygunsuz sıvı/tuz
replasmanı
Mineralokoritkoid eksikliği
Yetersiz sıvı alımı
Yaşlı kişilerde uygunsuz ADH sendromuna neden olabilecek bir çok hastalık vardır, bütün sant-
ral sinir sistemi hastalıkları AVP salınımı etkileyebilir. Uygunsuz ADH ile ilişkili hastalıklar Tablo
2’de özetlenmiştir. Geritatrik hastaların yarısında Uygunsuz ADH sendromunn etyolojisi sapta-
namaz (16).