Моррининг сешанба дарслари
Yüklə 1 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Professor: ikkinchi qism
Men bilgan Morri, boshqa koʻplab insonlar bilgan Morri Vashington shahrining shundoq tashqarisida joylashgan, aldamchi osoyishta nomga ega “Kashtan uycha” ruhiy kasallar shifoxonasida ishlagan yillarisiz biz tanigan inson boʻla olmasdi. Bu Morrining Chikago universitetida magistrlik va PhD ilmiy darajalarini qoʻlga kiritganidan keyingi dastlabki ish joylaridan biri edi. Tibbiyot, huquq va tadbirkorlikdan yuz oʻgirgach, Morri tadqiqot bilan mashgʻul boʻlishni boshqalarni ekspluatatsiya qilmasdan turib jamiyatga oʻz hissasini Mich Elbom. Morrining seshanba darslari www.ziyouz.com kutubxonasi 82 qoʻsha oladigan soha deb topdi. Morriga ruhiy xasta bemorlarni kuzatishi va ularning muolajalarini qayd etib borishi uchun grant ajratildi. Garchi bu hozirda odatiy boʻlib tuyulsa-da, elliginchi yillarning boshlarida yangi amaliyot hisoblanardi. Morri kun boʻyi baqirib chiqadigan bemorlarni koʻrdi. Tuni bilan yigʻlab chiqadigan bemorlar. Ishtonini bulgʻab qoʻyadigan bemorlar. Ovqat yeyishdan bosh tortgan bemorlarni qoʻl-oyogʻini bogʻlab, tomiriga dori-darmon yuborish orqali oziqlantirilgan bemorlarni kuzatdi. Shifoxonadagi bemorlardan biri – oʻrta yoshlardagi ayol har kuni xonasidan chiqib, koridorning kafelli poliga yuztuban yotib olib, soatlab shu holatda qolar, shifokor va hamshiralar esa, shunchaki, uni chetlab oʻtib ketaverardi. Morri uning harakatlarini qoʻrquv bilan kuzatsa-da, kuzatuvlarini yon daftariga qayd qilib borardi – uning vazifasi ham shu edi. Bemor ayol har kuni shu harakatini takrorlardi: tongda xonasidan chiqib kelib, polga yotib olar va to kechgacha shu holatda qolar, hech kim bilan gaplashmas, boshqalar ham unga eʼtibor bermasdi. Morri unga achinardi. Morri uning yonida polda oʻtirishni odat qildi; uni tushkunlikdan xalos qilishga urinar ekan, baʼzan unga qoʻshilib polga yotib olardi. Oxir-oqibat uni oʻtirishga va hatto xonasiga qaytishga koʻndirdi. Maʼlum boʻlishicha, ayol ham aksariyat kishilar kabi bo shqalar unga eʼtibor qaratishlarini xohlagan ekan. Morri “Kashtan uycha”da besh yil ishladi. Bemorlar bilan doʻstlashish tavsiya etilmasa- da, Morri ularning bir nechtasi bilan yaqin boʻlib ketdi; ular orasida Morriga boy erining uni ushbu shifoxonaga joyla shtirishiga qurbi yetganini oʻzining omadi deb bilishini aytib hazillashuvchi ayol ham bor edi. – Agar arzon ruhiy shifoxonalardan biriga joylashtirilganimda ahvolim ne kechardi? – derdi ayol. Hammaning yuziga tupurib yuradigan boshqa bir ayol Morrini Mich Elbom. Morrining seshanba darslari www.ziyouz.com kutubxonasi 83 yoqt irib qolgan, uni oʻzining doʻsti deb atardi. Ular har kuni suhbatlashar, shifoxonadagilar esa hech boʻlmasa bir kishi bu ayol bilan muloqotga kirisha olganidan mamnun edi. Biroq kunlarning birida ayol qochib ketdi va Morridan uni qaytarib olib kelishda yor dam soʻrashdi. Uni yaqindagi doʻkonlarning birida – omborxonada berkinib oʻtirganini aniqlashdi. Morri kirib borganida, ayol unga gʻazabnok nigohini qadadi. – Sen ham ularning biri ekansan-da?! – qichqirdi u. – Kimlarning biri? – soʻradi Morri. – Meni qamoqda saqlayotganlarning. Morri aksariyat bemorlardan yaqinlari yuz oʻgirgani, ular boshqalar eʼtiboridan mahrum ekanliklari va kishilarning munosabatidan oʻzlarini bu hayotda umuman mavjud emasdek his qilishlariga guvoh boʻldi. Ularga hamdardlik yetishmas, chunki shifoxona xodimlarida bu tuygʻu juda tez poyoniga yetardi. Bemorlarning koʻpchiligi badavlat, boy oilalardan boʻlib, boylik ularga baxt yoki hayotdan mamnunlik hissini bera olmagandi. Bu narsa Morri uchun unutilmas saboq edi. Men Morriga oltmishinchi yillarda qolib ketgansiz, deb hazillashardim. U esa hozir yashayotgan davrimiz bilan solishtirganda oltmishinchi yillar u qadar yomon boʻlmaganini aytardi. Morri Brandeysga ruhiy salomatlik sohasidagi ishidan keyin – oltmishinchi yillar arafasida kelgandi. Bir necha yil ichida universitet madaniy inqilob oʻchogʻiga aylandi. Giyohvand moddalar, jinsiy munosabatlar, irqchilik, Vetnam urushiga qarshi namoyishlar. Ebbi Xoffman Brandeysda tahsil olgan. Jerri Rubin va Anjela Devis ham. Morrining darslarida “radikal” talabalar koʻp edi. Buning sabablaridan biri – Jamiyatshunoslik fakulteti oʻqituvchilari oddiygina dars berishdan tashqari oʻzlari ham ushbu jarayonlarga bosh qoʻshgandi. Masalan, fakultet tish-tirnogʻi bilan urushga qarshi |