Microsoft Word Quliyeva Narqiz Dars vasaiti son doc

ASİYA  XALQLARI 
 Avrasiya materiki həm  ərazisinə, həm də  əhalisinin 
sayına görə dünyanın  ən böyük quru hissəsidir. Materik 2 
qitədən ibarətdir: Avropa və Asiya. Asiya qədim insan 
məskənlərindən hesab olunur. Çin, Hindistan, Babilistan, Orta 
Asiya və  Cənubi Qafqaz Asiyanın qədim mədəniyyət 

---

_______________Milli Kitabxana______________ 
 49
mərkəzlərindəndir. Asiya xalqlarının sosial-iqtisadi və  mədəni 
inkişaflarına son dövrlərdə başlanan müstəmləkə  işğalları 
olduqca mənfi təsir göstərmişdir. Hazırda Asiya xalqları 
müstəmləkəçilik boyunduruğundan azad olaraq inamla 
müstəqillik yolu ilə addımlayır və sosial ədalət uğrunda 
mübarizə aparırlar. Asiyada bütün böyük insan irqlərinə rast 
gəlmək mümkündür. Bunların içərisində monqoloid və 
avropoid irqləri üstünlük təşkil edir. Burаdа pаpаus, mеlаnеziy, 
piqmеy-nеqritоs və аvstrоlоid qruplаrı аd mövcuddur. Asiyada 
çoxlu miqdarda qarışıq antropoloji tiplərə  də rast gəlinir. 
Burada Çin-Tibet, Hind-Avropa, Semit-Hamit, Altay, 
Avstroneziya kimi böyük dil ailələrinə  məxsus  əhali yaşayır. 
Qitədə xırda dil ailələrinə məxsus əhali də vardır.  
Asiyada hazırda 3 milyarddan çox əhali yaşayır. Çin-
Tibet dil ailəsinin tərkibində  ən çoxsaylı olanları çinlilər və 
xueylərdir. Xueylər müsəlmandırlar. Bu dil ailəsinə  mənsub 
xalqlar Çində, Hind-Çində, Nepalda və  Şimali Hindistanda 
məskunlaşmışlar. 
Paratay dil ailəsinə  mənsub xalqlar Cənubi Çində  və 
Hind-Çində yaşayırlar. Asiyanın dravid dillərində Hindistanın 
cənubunda yaşayan bütün xalqlar danışırlar.  
Asiyada Hind-Avropa dilli əhali Hind, İran və Slavyan 
qruplarına daxildir. Hind dilli əhali Hindistan, Pakistan, Nepal 
və Banqladeşdə  yığcam halda yaşayırlar.  İran qrupuna daxil 
olan əhali İran, Əfqanıstan, Türkiyə, Tacikistan, Suriya, İraq və 
Pakistanda yaşayır. 
Avroasiya dilləri, əsasən, Ön Asiyada yayılmışdır. Bunlar 
ərəblər, aysorlar və  yəhudilərdir. Asiyanın Altay dil ailəsi 
Türk, Monqol və Tunqus-Mancur qruplarından ibarətdir. 
Asiyanın tarixi-etnoqrafik əyalətləri bunlardır: 
1) Ön (Qabaq) Asiya; 
2) Cənubi Asiya; 
3) Cənub-Şərqi Asiya; 
4) Şərqi və Mərkəzi Asiya; 

---

_______________Milli Kitabxana______________ 
 50
5) Orta Asiya və Sibir; 
6) Qafqaz.