6 Adabiyot II qism 2017. p65

Shoirning «Kun chiqish yo‘lovchisiga», «Qoraqal-
poqni ko‘p maqtamang ko‘zimcha», «Qora tol»,
«Turnalar», «Mening yigit vaqtim...» singari o‘nlab
she’rlari, «Akatsiya gullagan joyda», «Gilamchi xotin
haqida haqiqat», «Dala armonlari», «Mangu buloq»
kabi dostonlari zamonaviy qoraqalpoq adabiyotining
salmoqli yutuqlari bo‘lib qoldi.
Serqirra ijodkor Ibroyim Yusupov qoraqalpoq milliy drama-
turgiya va sahna san’ati rivojiga ham sezilarli hissa qo‘shgan.
Uning «Qirq qiz» (1965), «Aktrisaning iqboli» (1967), «Umirbek
laqqi» (1971) dramalari, «Ajiniyoz» librettosi uzoq yillar davo-
mida tomoshabinlar olqishiga sazovor bo‘lgan.
Ibroyim Yusupov jahon mumtoz she’riyati vakillarining eng
sara asarlarini o‘z ona tiliga mohirlik bilan o‘girgan tarjimon
hisoblanadi. Uning tarjimalari 1986-yilda «Mangu buloqlar»
nomi bilan chop etilgan.
Shoirning ko‘plab asarlari ham, o‘z navbatida, qator tillarga,
jumladan, o‘zbek tiliga o‘girilgandir. Hozirga qadar shoirning
«Buloqlar qaynaydi» (1960), «Oltin qirg‘oq» (1962), «Dala ar-
monlari» (1967), «Cho‘l to‘rg‘ayi» (1972), «Qora tol» (1988)
singari kitoblari o‘zbek tilida nashr etilgan.
Ibroyim Yusupov 1974-yilda Berdaq nomidagi Qoraqalpo-
g‘iston Davlat mukofoti sohibi bo‘lgan.
Ko‘p yillik samarali ijodiy faoliyati, qoraqalpoq va o‘zbek
xalqlari o‘rtasidagi do‘stlik va qardoshlik munosabatlarining
rivojlanishiga qo‘shgan ulkan hissasi, davlat va jamoat ishlari-

---

1 5 1
dagi ibratli faoliyati uchun Ibroyim Yusupov 2004-yilda «O‘zbe-
kiston Qahramoni» degan yuksak unvonga sazovor bo‘ldi.
Taniqli ijodkor, qoraqalpoq va o‘zbek xalqining fidoyi
farzandi Ibroyim Yusupov 2008-yilda 79 yoshida olamdan o‘tdi.
* * *
QADRDON SO‘QMOQLAR
Har kimning tug‘ilgan yeri – Misr shahri.
(Maqol)
Qizil kendir bilan shivirlashar tol,
Turna uchib borar olis yoqlarga.
Talay yo‘llar bosib misoli shamol
Yana qaytib keldim bu so‘qmoqlarga.
Ushbu tor so‘qmoqqa qadam qo‘yganda,
Qaytadan men bola bo‘lib ketaman.
Intiqqan yuragim kengayib shunda,
Chamamda qush bo‘lib parvoz etaman.
Mosh paykalda gala chumchuq chug‘urlar,
She’r o‘qishib turgan yosh shoirlarday.
Burilishda tanish qo‘shig‘in kuylab,
Qo‘shni qiz oldimdan chiqib qolarday.
Biroq u bunda yo‘q, u yiroqlarda...
Bizning joylar o‘rni hozir paxtazor.
Nechog‘lik monandsiz bizning yoqlarda,
Deb doim maqtayman, so‘rashsa agar.
Gul terib, kapalak quvgan sho‘x vaqtim,
Anov bedazorda yurgan toy dersan.
Yo tavba, shu bitta qiyshiq so‘qmoqning
Dilga yaqinligin qanday aytarsan!

---

1 5 2
* * *
Cholga salom bersam o‘sha so‘qmoqda,
«Kimsan?» deb tanimay menga qaradi.
Bir bola uchrasa sal nariroqda:
– Kimning o‘g‘lisan? – deb men ham so‘radim.
* * *
– Ota, narvon bo‘pti anov qo‘sh terak!
– Bolam, terak emas, bu umr-ku, bu!
– Inim, bog‘ga nega bog‘lading eshak?
– E, anov chiriy deb qolgan olma-ku!