Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 6- sinfi uchun darslik

BILIB OLING.
 Muayyan predmet yoki voqea-
hodisalar haqidagi fikr-mulohazalar bayon qilingan matn
muhokama matni hisoblanadi.
ESDA SAQLANG. 
Muhokama matni darsliklar va
ilmiy kitoblarda ko‘proq qo‘llanadi.
45-mashq. 
Matnni o‘qing. Kompyuter haqidagi mulohazalardan
xulosa chiqarishga harakat qiling. Ana shu mulohaza-xulosalar atrofida
bahslashing.
KOMPYUTER
Olimlar kompyuterni inson miyasidan andaza olib yarat-
gan. O‘ylaydi. Hisob-kitob qiladi. Muammoni yechadi. Xulosa
chiqaradi. Eslab qoladi... Faqat kompyuterning insondan bitta
MUHOKAMA MATNI

---

18
ustunligi bor: keraksiz axborotni xohlagan paytda xotirasidan
o‘chirib tashlashi mumkin... Odam esa yomon xotiralarni mi-
yasidan o‘chirib tashlolmay aziyat chekadi... (O‘. Hoshimov)
46-mashq. 
Matnni o‘qing. Navro‘z bayrami haqida muhokama-
munozara qiling.
Navro‘z o‘zbek xalqining shunday bir qadriyatiki, u
millatning borligini, ulug‘ligini namoyon etadi. Navro‘z, hech
bir shubhasiz, xalqimiz bilan birga yashab, birga ulg‘ayib,
taraqqiy topgan bayramdir. Xalq tarixi va madaniyatining ajralmas
qismi bo‘lgan Navro‘z qanchalik ko‘hna ildizlarga ega bo‘lsa,
ayni paytda shunchalik har yili biz bilan yonma-yon yangilanib,
qayta quvvatga kiradi. Ushbu bayramga munosabat xalqimizning
o‘tmishi, buguni va kelajagiga munosabatning ramzi sifatida ham
namoyon bo‘ladi (Sh. Turdimov. «Hikmatlar xazinasi» kitobidan)
47-mashq.
Matnni ko‘chiring, gaplarning bog‘lanishiga e’tibor
bering. Boshqa bir o‘simlik haqida muhokama matni tuzing.
QIRQBO‘G‘IM
Dala qirqbo‘g‘imi ildizpoyali ko‘p yillik o‘t bo‘lib, daryo,
kanal va ariqlar bo‘yidagi sernam yerlarda, zovurlar yoqasida,
buloqlar atrofida, marzalarda o‘sadi. Uning poyasi, shoxlari
serqirra va bo‘g‘imlarga bo‘lingan. Shuning uchun ham unga
qirqbo‘g‘im deb nom berilgan. Bo‘g‘im oraliqlarining ichi kovak.
Uning shoxlari faqat poya bo‘g‘imlaridan chiqadi va bo‘g‘imlarda
halqa hosil qilib joylashadi. Barglari mayda bo‘lib, poya va
shoxlardagi bo‘g‘imlarda halqa hosil qilib o‘rnashgan. (6-sinf
«Botanika» darsligi)