Korxona faoliyatini rejalashtirish va bashorat qilish

normalari. 
Ko’rinib turibdiki, rejalashtirish juda murakkab va mehnat talab qiluvchi 
jarayon bo’lib, korxona faoliyatining resurslar xarajatini normalashtirishdan to 
mahsulot ishlab chiqarish va realizasiya qilishgacha barcha ko’rsatkichlarini 
inobatga oladi. Rejalashtirishning asosiy vazifalari quyidagilar: 
- maqsadni belgilash; 
- korxona faoliyatining turli xil yo’nalishlari, ayniqsa, xalq xo’jaligi va aholi 
uchun zarur bo’lgan masulot ishlab chiqarishning iqtisodiy jihatdan maqsadga 
muvofiqligini asoslab berish; 
- zaruriy moddiy-texnika asossini shakllantirish; 
- moliyalashtirish manbalarini aniqlash; 
- yakuniy natijalarning ijobiy bo’lishiga erishish. 
Amaliyotda bu vazifalarni korxona direktori yoki iqtisodiy-rejalash 
xizmatining o’zi bajarmaydi yoki bajarishi lozim emas. Bunda butun jamoa, 
ayniqsa, agar bu korxona aksiyadorlik jamiyati shaklida faoliyat ko’rsatayotgan 
bo’lsa, ishtirok etishi zarur. Afsuski, korxona xodimlari ko’pincha “rahbarga 
ko’proq narsa ko’rinadi” tamoyili asosida ishlaydilar va yaxshiroq natijalarga 
erishish uchun tashabbuskorlik ko’rsatmaydilar. Tajribalar esa korxona 

---

muammolarini hal qilish barcha xodimlar, jumladan, ishchilarga ham bo’lgan 
holdagina bu korxonalar gullab-yashnashi mumkinligini ko’rsatadi. 
Bugungi kunda bozor iqtisodiyoti korxonaning ishlab chiqarish faoliyatini 
rejalashtirish va rasional boshqarish tizimi hamda maksimal ravishda qulay 
sharoitlarni yaratmoqda. Bunday sharoitlarda rejalashtirish bozor iqtisodiyoti va 
bozor munosabatlarining barcha imkoniyatlaridan foydalanishga xizmat qilishi 
lozim. Korxona faoliyatini umuman emas, balki har bir muayyan holdagi 
vazifalarni hal qilishga yo’naltirgan holda rejalashtirish zarur. Buning uchun 
rejalashtirishning 
ilmiylik, 
komplekslilik, 
uzluksizlik, 
optimallik, 
moslashuvchanlik kabi tamoyillariga tayanish zarur. 
Korxona, ayniqsa, agar u yirik bo’lsa, asosiy, yordamchi va xizmat 
ko’rsatuvchi sexlardan iborat bo’lib, ularning har biri faqat o’ziga xos bo’lgan 
vazifani bajaradi va shunga mos holda faoliyatni rejalashtirish va tartibga 
solishning o’ziga xos xususiyatiga ega bo’ladi. Shundan kelib chiqqan holda