ETNOPSİXOLOGİYA 242
Ticari sahədə uzunmüddətli və davamlı fəaliyyəti ilə və digər
dövlətləri zəbt etməklə, ingilislərin milli psixologiyasında quru
hesablama və məharətlilik, təmkinlilik, dözümlülük və özündən
əminlik xüsusiyyətlərini yaratmışdır. BuYaxın keçmişdə olan
puritanlıq da özünə sahib olmaq bacarığı və özünə intizam tələb
edən prinsipləri ilə buna təkan verdi. İngilislər üçün əsas həyati
dəyərlərdən biri də maddi rifahdır. Heç kimin sərvəti bu şərəfdən
istifadə etmir. Böyük Britaniyadakı bir şəxsin sosial mövqeyi nə
olursa olsun, alim, hüquqşünas, siyasətçi və ya bir din xadimi
olsun, ilk növbədə bir tacirdir. Hər hansı sahədə, onun ilk
narahatlığı mümkün qədər çox qazanmaqdır.
İngiltərədə ənənələr fetişə, kulta çevrilmişdir, ondan zövq
alırlar. Hər bir millətdə olduğu kimi, ingilislərin də bir çox adətləri
vardır. Bunların arasında bədən tərbiyəsi, ailədə, məktəbdə,
universitetdə, fabrikdə, zavodda ənənəyə çevrilmişdir. İngilislərin
sadə, rahat gündəlik geyimlərə ənənəvi marağına əsasən onlar hətta
kostyumları ilə fərqlənməyi belə hörmətsizlik kimi qəbul edirlər.
İngilislər qida qaydalarını düzgün şəkildə yerinə yetirirlər.
Birinci yeməyi səhər yeyirlər, saat birdə ikinci səhər yeməyi, saat
17-də çay, saat 19-20-də nahar. İngilislər şam yeməyini sevmirlər.
Yemək zamanı qadalara ciddi əməl edilir, beləcə də ölçülmüş həyat
və iş rejiminə ciddi əməl olunur. İngiltərədə özgələrə gülünc, hətta
qəribə görsənən ənənələrə inadla riayət edirlər. İnsanların həyatını
korlayan ənənələr də az deyildir.
Qrupdakı İngilislər yüksək psixoloji tutumlara sahibdirlər.
Eyni zamanda, onlar bir-birlərinə hisslərini ötürmək və hiss etmək
üçün deyil, hərəkət etmək üçün bir araya gəlirlər.
İqtisadiyyatda uzunmüddətli qeyri-bərabər inkişaf və
müstəmləkə siyasətinin davamlı inkişafı, təcrid olunma, İngiltərəni
başqa dövlətlər və xalqlardan üstün tutan, millətin mövqeyinin və
bütövlüyünün təhlükəsizliyinin dərki - bütün bunlar yüksək qürur,
təkəbbürlük və hətta itiağıllılıq kimi milli xüsusiyyətlərin inkişafına
kömək etdi. İngilislər öz vətənlərində hər şeyin başqalarından daha
yaxşı olduğuna inanırlar. Ona görə də əcnəbilərə üstünlüklərini çox