Ўзбекистон республикaси олий вa ўртa мaхсус тaълим вaзирлиги бухоро дaвлaт университети

О‘qitishning puxtaligi prinsipi. Ta’lim berishning muxim 
vazifalaridan biri mustaqil bilim olishga, malaka va kо‘nikmalar 
ta’sir qilishga erishishdan iboratdir. 
Bilimlarni о‘zlashtirishning puxtaligi quyidagi omillarga bog‘liq: 
- 
tushuntirishning ilmiyligi va tizimlililigi, 
- 
tushunishning ongliligi, 
- 
о‘quvchilarning bilish faolligi, 
- 
о‘qish sabablariga, 
- 
kitoblarning sifatiga, 
- 
о‘qituvchining mahorati va h.k. 
Ta’limning puxtaligi prinsipi о‘quv jarayoniga nisbatan quyidagi 
talablarni qо‘yadi: 
Birinchidan. Mashg‘ulot materialida asosiy fikrni aloxida ajratib 
kо‘rsatish 
kerak. Mashg‘ulotda takrorlash, tushuntirish, 

---

162 
mustahkamlash asosiy qismlarini tashkil qiladi. Mashg‘ulotda 
о‘rganiladigan material nazariy qoidalardan, aniq ma’lumot, 
bayon va izohlardan iborat bо‘lishi kerak. 
Ikkinchidan. 
Nazariy 
bilimlarning 
asosiy 
fikr 
negizida 
guruhlanadigan, birlashadigan qismini yaxshi tasavvur etish 
kerak. Asosiy qoidalar bilim, kо‘nikma va malakalarning 
shakillantiradigan bо‘lsa, u xotirada uzoq vaqt saqlanib qoladi. 
Uchinchidan. О‘rganilayotgan materialning nuqtai nazarlari, 
e’tiqodlari, dunyoqarashi bilan bog‘liqligi bilimlarini puxtaligini 
ancha oshiradi. 
Tо‘rtinchidan. О‘quvchining bilim kо‘nikma va malakalari 
amaliyot bilan bog‘lansa, ya’ni, amalda qо‘llanilsa ular 
mustahkam bо‘ladi. О‘quvchilarga olinayotgan bilimlarining 
amaliy ahamiyati, hayotda ularni qо‘l kelishini tushintirish bu 
borada о‘ta zarur. 
Ta’limni alohidalashtirish prinsipi. Mashg‘ulot olib borishning 
sinf – dars shakli mavjud, ya’ni bunda jamoa holda о‘quv 
faoliyati tashkil qilinadi. 
Ayrim о‘quvchi-talabalar bunda tez о‘zlashtirish qobiliyatiga, 
ayrimlari sekin о‘zlashtirish qobiliyatiga egadir. Kimdir u fanga, 
kimdir boshqasiga qiziqadi. Bolalarning yosh xususiyati ham 
о‘zlashtirishga ijobiy yoki salbiy ta’sir qiladi. 
Shu sabablarga asoslanib ta’lim berish darajalashtiriladi 
(differensiyalashtirish) 
va 
alohidalashtiriladi 
(individuallashtirish).