“Mashinasozliktexnologiyasi” fakulteti “Texnologikmashinalarvajihozlar” kafedrasi


Inson mehnat faoliyatining turlari, fiziologik ta‟siri



Yüklə 208,23 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə3/8
tarix19.11.2022
ölçüsü208,23 Kb.
#69881
1   2   3   4   5   6   7   8
ishlab-chiqarish-gigienasi-va-sanoat-sanitariyasi

2.Inson mehnat faoliyatining turlari, fiziologik ta‟siri. 
Har bir insonning va butun jamiyatning mehnat faoliyati quyidagi ikki 
asosiy turga bo‟linadi: jismoniy va aqliy. Har qanday faoliyat ma‟lum bir ijtimoiy, 
ruhiy jarayonni nazarda tutadi.Hammaga ma‟lumki, inson faoliyati natijasida har 
doim biror moddiy narsaga erishiladi. Zero moddiy narsa natijasida faoliyatning 
doirasi doimiy kengayib, murakkabligi ortib boradi. Insonni bir vaqtda faoliyati 
bilan ehtiyoji ham rivojlanib boradi. 
Inson faoliyati - bu har doim hayot uni oldiga qo‟yilayotgan muammolarni 
hal etilishidir. U bu muammolarni aqliy va jismoniy faoliyati natijasida yechadi. 
Umuman olganda inson faoliyatini aqliy va jismoniy faoliyatlarga bo‟lish ko‟p 


jihatdan shartli hisoblanadi. Aqliy faoliyat markaziy asab sistemasiga sezilarli 
darajada yuklanish beradi va mehnatni kuchlanganligi sifatida harakterlanadi. 
Jismoniy faoliyat insonni mushaklariga, skelet mushaklariga, yurak-qon tomir 
sistemalariga va boshqa fiziologik sistemalariga yuklanish beradi.
Zamonaviy hayot ishlab chiqarishda jismoniy faoliyatga nisbatan aqliy 
faoliyat ulushini oshib borishini harakterlaydi. Bunday holatlar aqliy mehnat bilan 
shug‟ullanuvchi odamlarda yog‟ bosish, qon tomir kasalliklari, umurtqa, oshqozon-
ichak va boshqa kasalliklarni paydo bo‟lishiga olib keladi.
Zamonaviy ishlab chiqarishda kasblar to‟rt guruhga bo‟linadi: jismoniy, 
mexanizatsiyalashgan, avtomatlashgan va aqliy mehnat. O‟z navbatida oxirgi 
ikkitasini ulushi doimiy o‟sayotgan bo‟lsa, birinchi ikkitasiniki esa doimiy 
kamaymoqda.Mos ravishda ishlab chiqarish yoki xizmat ko‟rsatish sohasi 
kengaymoqda. Ammo insonni yuqori mehnat unumdorligini taminlash uchun aqliy 
va jismoniy faoliyatini ma‟lum darajada birgalikda olib borish zarur. SHu 
maqsadda har xil trenajerlar, aerobika mashg‟uloti, jismoniy tarbiya, yugurish, 
sportcha yurishlardan foydalanish zarur. 
Mehnat gigienistlari va fiziologlarining qayd qilishicha inson o‟zining har 
qanday faoliyatida uning organizmini bioritmi mehnat va dam olish rejimlari bilan 
mos kelsa u eng yuqori samaradorlikka erishishi mumkin. 
Aqliy mehnat bilan shug‟ullanadigan odamlarni bioritmini tadqiqotini 
ko‟rsatishiga ularning mehnat samaradorligi ertalab yaxshilanib, yarim tunda 
o‟zining eng yuqori darajasiga yetadi, so‟ngra esa asta-sekin yomonlashib boradi. 

Yüklə 208,23 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin