“Mashinasozliktexnologiyasi” fakulteti “Texnologikmashinalarvajihozlar” kafedrasi


Ishlab chiqarishdagi xavfli va zararli omillar



Yüklə 208,23 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə5/8
tarix19.11.2022
ölçüsü208,23 Kb.
#69881
1   2   3   4   5   6   7   8
ishlab-chiqarish-gigienasi-va-sanoat-sanitariyasi

Ishlab chiqarishdagi xavfli va zararli omillar ishning turi va mehnat 
sharoitiga bog‟liq xolda 4 guruxga bulinadi: fizikaviy, ximiyaviy, biologik va 
psixofiziologik. 
Fizikaviy omillarga harakatdagi mashina va mexanizmlar, ularning 
ximoyalanmagan kuzgaluvchi mexanizmlari, ish joyi havosining yukori darajada 
changlanganligi, gazlanganligi, yukori miqdordagi shovkin, titrash, infratovush
ulьtratovush, ionli va elektr magnitli nurlanishlar, statik elektr zaryadlari, 


ulьtrabinafsha va infrakizil nurlar, yukori kuchlanishdagi elektr yoki magnit 
maydonlari, yeritilganlik darajasining me‟erdan chetga chiqishi kabi omillar kiradi; 
Ximiyaviy omillarga- ishlab chiqarish jarayonlarida ishlatiladigan yoki ajralib 
chikadigan turli xil ximiyaviy moddalar kiradi. Ularni insonga ta‟sir etish 
xususiyatiga karab kuyidagi guruxlarga ajratish mumkin: umumiy zaharlovchi, 
kupayish funktsiyalariga ta‟sir etuvchi; inson a‟zolariga kirish yuli orqali esa: nafas 
olish yuli orqali ta‟sir etuvchi, ovkatlanish va xazm kilish sistemasi orqali va 
bevosita teri orqali ta‟sir etuvchi omillar. 
Biologik omillarga esa har xil jaroxatlar va kasalliklarni keltirib chikaruvchi 
mikro va makroorganizmlar: bakteriyalar, viruslar, rikket, zamburuglar, har xil 
zaharli usimliklar va xayvonlar kiradi. 
Psixofiziologik omillarga jismoniy va asabiy zurikishlar misol bula oladi. 
Jismoniy zurikishlar statik, dinamik va gipodinamik xolda bulishi mumkin. 
Asabiy zurikish esa kuchli akliy mehnatdan, mehnatni doimiy bir xil ko‟rinishda 
bulishidan, kuchli xayajonlanish yoki asabiylashishdan sodir bo‟ladi. 
Ishlab chiqarishdagi kupgina holatlarda ushbu faktorlar umumlashgan xolda 
uchraydi. Ishlab chiqarishda baxtsiz xodisalarni oldini olish, zararli va xavfli 
faktorlarni ta‟sir darajasini susaytirish maksadida texnologik jarayonlarni tulik 
mexanizatsiyalashtirish, avtomatlashtirish va ish joylarini germetiklashtirish, ishlab 
chiqarish xonalarida yeritilganlik, shovkin, titrash miqdorlarini hamda mikroiklim 
kursatkichlarini normallashtirish, ishchilarni maxsus kiyim boshlar va shaxsiy 
ximoya vositalari bilan ta‟minlashni uz vaqtida amalga oshirish talab etiladi. 

Yüklə 208,23 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin