Qadriyatlar falsafasi

1. Umuminsoniy qadriyatlar ustuvorligi - barcha xalqlar uchun ijobiy 
ahamiyat kasb etuvchi, insoniyatning umumiy manfaatiga mos keluvchi moddiy va 
madaniy hodisalar, mezonlar, qadrli jihatlarning ustuvor bo`lishiga tayangan g`oyalar 
asosidagi faoliyat qadriyatlardir. Har bir odam jinsi, irqi, millati, yoshi, kasbi, 
e`tiqodidan qat`iy nazar avvalambor bashar farzandi, insondir. SHu umumiy mohiyat 
barcha odamlar, millatlar uchun birday ahamiyatli va qadrli bo`lgan predmet, hodisa, 
jarayon, munosabatlarni farqlashga imkon beradi.
Umuminsoniy qadriyatlar insoniyat tarixining yaxlitligini ifoda-laydi, u 
davrlar o`tishi va ijtimoiy hayotning o`zgarishi bilan bir qatorda takomillashib, 
rivojlanib, tobora ko`proq xalqlarni, millatlarni, inson-larni yaqinlashtiruvchi, 
birlashtiruvchi va kamol toptiruvchi kuchga aylanib boradi.
Insonparvarlik va ijtimoiy adolat, erkinlik va ozodlik, barqa-rorlik va 
farovonlik, ezgulik va taraqqiyotga bo`lgan intilish umuminsoniy qadritlarning 
muhim jihatlaridir. 
Umuminsoniy va milliy qadriyatlar uzviy bog`liq va ta`sirlashuvda o`zaro 
boyib boradi. Umuminsoniy ahamiyat kasb etgan milliy qadriyatlar barcha xalqlar 
uchun muhim qadriyatga aylanadi. SHu jihatdan, umuminsoniy qadriyatlar milliy 
qadriyatlardan mazmunan kengdir, kelib chiqishi bo`yicha barcha odamzodga 
tegishlidir. Hech bir millatning boshqa xalqlardan ajral-gan holda rivojlana olmasligi, 
ayniqsa, hozirgi davrda biror xalqning yakka o`zi jahon tsivilizatsiyasidan alohida 
holda taraqqiy etmasligi ma`lum. 
Umuminsoniylik milliy va shaxsiy qadriyatlar orqali namoyon bo`ladi. 
Umuminsoniylikning ustuvorligi - bu, har bir inson baxtli-saodatli, ozod va erkin 
bo`lishi, jamiyatda amalga oshirilayotgan barcha ishlar, o`zgarish va islohotlar inson 
manfaatlariga xizmat qilishi lozim, degan qarashga asoslanadi. Ana shu sababdan 
ham, inson erkinligi, uning haq-huquqlarini ta`minlash, qonun ustuvorligi, 
demokratiya, fikrlar rang-barangligi va ijtimoiy plyuraizmga erishish umuminsoniy 
qadriyatlar ustuvorligiga amal qilish sifatida qaralmoqda. Bugungi kunda jahon

---

davlatlarning ichki va tashqi siyosatida ana shu tamoyillarga amal qilinishi - 
umuminsoniylikning ustuvorligi g`oyasiga tayanish, bu g`oyani amalga oshirish 
sifatida baholanmoqda.
Har bir millatning mavqei uning insoniyat taraqqiyotiga qo`shgan hissasi 
bilan o`lchanadi. Milliy va umuminsoniy qadriyatlarni qarama-qarshi qo`yish milliy 
hudbinlik yoki xalqaro nizolarga olib kelishi, natijada, butun insoniyat tsivilizatsiyasi 
rivojiga to`siq bo`lishi mumkin. SHuning uchun, umuminsoniy ahamiyat kasb etgan 
qadriyatlarni qaerda va qachon shakllangan, qanday millat vakillari yaratganidan 
qat`iy nazar ehtirom bilan tan olish hamda qabul etish taraqqiyotga xizmat qiladi. 
Mustaqil respublikamizda milliy va umuminsoniy qadriyatlar mushtarakligiga, 
xalqimizning jahon hamjamiyati bilan birga rivojlanish yo`lidan borishiga alohida 
e`tibor berilayotgani ham shundan.
Demak, milliy istiqlol g`oyasi quyidagi umuminsoniy qadriyatlarni e`tirof 
etadi va o`ziga singdirib oladi:
9. Qonun ustuvorligi.
10. I