Temperament va xarakter

faolligi harakatchanlik, intiluvchanlik, tezlik, yoki, aksincha, sustlik va harakatsizlik 
darajasini xarakterlaydi. O‘z navbatda emotsionallik belgi (ijobiy va salbiy) 
modallik (shodlik, qayg‘u, qo‘rqinch, g‘azab va boshqalar)ni aniqlagan holda 
emotsional jarayonlar kechishini xarakterlaydi. 
Qadimgi zamonlardan boshlab, temperament to‘rt xil asosiy tiplarga bo‘lingan 
edi, bular xolerik, sangvinik, melanxolik va flegmatik temperament turlaridir. 
Temperamentning bu asosiy turlari bir-biridan paydo bo‘lish dinamikasi va 
emotsional holatlar jadalligiga ko‘ra farqlanadi. Xolerik tipi uchun tezda paydo 
bo‘ladigan kuchsiz hislar, melanxolik tipi uchun – sekin-asta paydo bo‘ladigan, 
 
2. 
Temperament. ONF 
tiplari xususiyatlari, 
nazariyalari. 
 

---

lekin kuchli hislar, flegmatik tipi uchun – sekin-asta paydo bo‘ladigan va kuchsiz 
hislar xosdir. Bundan tashqari, xolerik va sangvinik temperamentlar uchun 
harakatlar tezligi, umumiy harakatchanlik va hislarning tashqi kuchli (harakatlarda, 
nutqda, mimikada va boshqalarda) ifodalanishi, melanxolik va flegmatik 
temperamentlar uchun, aksincha, harakatlar sustligi va hislarning kuchsiz 
ifodalanishi xosdir. 
Temperament tiplarini turmush psixologiyasi nuqtai nazaridan shunday 
xarakterlash mumkin: xolerik – tez, ba’zida, hatto, juda keskin, nutqda, mimika va 
imo-ishoralarda yaqqol ifodalanadigan kuchli tezda alangalanadigan hislarga ega, 
jadal emotsional ta’sirlanishga moyil odam; sangvinik – tez, harakatchan, barcha 
taassurotlarga emotsional javob beruvchi odam, uning hislari bevosita tashqi xulq-
atvorida ifodalanadi, lekin ular kuchli emas, va bir-birini oson almashtiradi;