8
I bo‘lim
OPERATIV JARROHLIK
1-mavzu. Jarrohlik kasalliklari va jarrohlik
operatsiyalarini tashkil etish
Jarrohlik kasalliklari – davolashda
patologik jarayonga
maxsus mexanik usullarini talab qiluvchi kasalliklardir.
Operatsiya to‘g‘risida gapirilganda, odatda qonli operatsiyalar
ko‘zda tutiladi.
Operatsiya qilinganda hosil bo‘lgan
yara har qanday boshqa
yara, masalan, ish vaqtida yuz bergan yara (ishlab chiqarishdagi)
singari bir qator jiddiy xavf bilan bog‘liqdir. Birinchidan, har
qanday yaraning paydo bo‘lishida qattiq og‘riq seziladi. Periferik
nerv sistemasi orqali markaziy nerv sistemasiga keladigan bu og‘riq
sezgilari travmatik shokni hosil qilishi mumkin. Ikkinchidan, har
qanday yaralanishdan qon oqadi
va yara tezda infeksiyalanadi,
ya’ni unga yiring paydo qiluvchi mikroblar tushishi mumkin. Bu
hol zo‘rayib ketsa, kasal hayvonni o‘limga olib kelishi mumkin.
Lekin hozirgi zamon fani bunday xavfni tamoman bartaraf etishga
imkon beradigan aseptika va antiseptika choralarini ishlab chiqdi.
Antiseptika – yaralarni kasallik qo‘zg‘atuvchi mikroblardan
mexanik, fizik va kimyoviy omillar bilan tozalash (grekcha
anti –
qarshi,
septica – mikrob) hamda yaralarning yiringlab, zo‘rayib keti-
shining oldini olish. Hozirgi kunda to‘rt xildagi antiseptika mavjud.
Mexanik antiseptika – yaralarni 1,5–3
kecha-kunduz ichida
xirurgik tozalash. Bunga yaralarni kesib kattalashtirish, qisman
kesib olib
tashlash, tamponda tozalash va boshqalar kiradi.
Fizik antiseptika. O‘rta tuzlarning gigroskopik kukunlarini
yaraga sepish, 10–20 % li gipertonik eritmalarni ishlatish, yaralarni
ochiq usulda davolaganda shamollatib quritish, yara ekssudatlarini
so‘rib, shimadigan bog‘lam va drenajlar qo‘yish.
9
Kimyoviy antiseptika. Organik va anorganik kimyoviy birik-
malar yordamida patogenli mikroblarning
hayot faoliyatini, viru-
lentligini kuchsizlantirish, yara to‘qimalarining reaktivligini ku-
chaytirish,
operatsiya qilinadigan maydon, xirurgning qo‘li, tikuv
materiallari, qo‘lqop va asboblarni zararsizlantirish.
Dostları ilə paylaş: