Vetinariya 2016. pmd

 
Hayvonlarni operatsiyaga tayyorlash 
 
O‘tkaziladigan operatsiyaning natijasi shunga bog‘liq bo‘lganli-
gi sababli ularni operatsiyaga tayyorlash muhim ahamiyatga ega. 
Operatsiyadan oldin hayvonlarning hayotiy zarur organlari (yurak, 
o‘pka, jigar) ish faoliyati tekshiriladi. Ulardagi o‘zgarishlarni o‘z 
vaqtida aniqlab, to‘g‘ri chora-tadbirlar tuziladi. Tekshirish vaqtida 
yuqumli kasalliklar aniqlansa, tez orada uning oldini olish chora-
larini ko‘rish lozim bo‘ladi. Operatsiya rejali ravishda olib borilsa, 

---

14 
unda hayvon 12 yoki 24 soatli och, yarim och diyetada saqlanadi, 
hayvon organizmining himoya reaksiyalari pasaysa uni ko‘tarish 
maqsadida qon quyiladi (autogemoterapiya), vitaminoterapiya, an-
tibiotik va sulfanilamid davolashlar o‘tkaziladi. Operatsiyadan ol-
din hayvonning to‘g‘ri ichagi va siydik pufagini bo‘shatish lozim. 
Agar hayvon teri qoplamasi haddan tashqari ifloslangan bo‘lsa iliq 
suvda yuviladi, tuyoqlari 2 % li kreolin eritmasi bilan vanna qilinadi. 
 
Laboratoriya mashg‘uloti. 
Bog‘lov materiallari, xirurgik kiyim-kechaklar va buyumlar 
sterilizatsiyasi. 
Bularga quyidagilar: doka, lignin, xalat, sochiq, choyshab, 
chinni va shisha idishlar kiradi. Operatsiya o‘tkazish vaqtida ular 
operatsiya jarohati bilan aloqada bo‘ladi. Shu sababli mikroblar 
manbai bo‘lib yallig‘lanish jarayonini chaqirishi mumkin. 
Quyidagi asosiy sterilizatsiya qilish usullari mavjud: avtoklav 
yordamida, oqar bug‘ va dazmollash. 
Avtoklav yordamida sterilizatsiya o‘tkazish eng ishonchli usul 
bo‘lib, ko‘proq gorizontal va vertikal avtoklavlar ishlatiladi. Avto-
klavda steiilizatsiya yuqoii harorat va bosim hosil bo‘lishi bilan o‘t-
kaziladi. Barcha steiilizatsiya qilinadigan mateiiallai biksga (Shim-
melbush qutisida) qoidaga binoan tartib bilan ketma-ket joylash-
tiriladi, birinchi keiak bo‘lgan naisa eng oxirida qo‘yiladi, buning 
uchun suipdan yasalgan qoplaidan ham foydalanish mumkin. Steiili-
zatsiya vaqti monometr ko‘isatkichi bo‘yicha aniqlanadi: 1 atmos-
fera – 120
o
/ 40 minut, 15 atmosfera – 126,8
o
/30 minut, 2 atmosfera – 
132,9
o
/ 20 minut. Steiilizatsiya vaqti tugagandan keyin bosim 0 ga 
tushgach, avtoklavdan bikslai chiqarib olinib, yonidagi teshiklari 
beikitiladi. Biks ichidagi naisalai bii sutkagacha steiil holda bo‘ladi. 
Oqar bug‘ bilan sterilizatsiyalash – buning uchun Kox apparati 
yoki qopqog‘i yopiladigan biroi bii idish kerak bo‘ladi. Uning 
o‘itasiga panjaiasimon plastina beikitiladi va 1/3 qismiga suv 
quyiladi, panjaraga steiilizatsiya qilinadigan mateiiaUai qo‘yiladi, 
qopqoq yopilib, elekti simiga ulanadi. Qopqoq ostidan bug‘ chiqa 
boshlaganda steiilizatsiya boshlangan hisoblanadi. Bunda haroiat 
100
o
, steiilizatsiya vaqti 30 minutni tashkil qiladi. 

---

15