Vetinariya 2016. pmd

N. M. Filonchikov usuli – mexanik tozalashdan keyin operatsiya 
maydonchasiga ikki marta 5 % li yod eritmasi surtiladi. Birinchi 
marta mexanik tozalashdan keyin, ikkinchisi operatsiyani boshlash-
dan oldin. 
I. P. Pirogov usuli – mexanik tozalashdan keyin teri efir bilan 
yog‘sizlantiriladi va ikki marta 5 % li yod eritmasi surtiladi. 
Mish usuli – operatsiya maydonchasi depilyatsiya qilingandan 
so‘ng 5 % li kaliy permanganat eritmasi bilan yuviladi. 
Ko‘z shilliq pardasi uchun 0,1 % li etakridin laktat, 3 % li borat 
kislotasi, 2 % li protargol, og‘iz va burun bo‘shlig‘ini operatsiyaga 
tayyorlashda yuqoridagi eritmalardan tashqari 0,1 % li kaliy 
permanganatdan foydalaniladi. 
Qin bo‘shlig‘ini operatsiyaga tayyorlashda 1 % li sut kislotasi 
1:1000 etokridin laktat yoki 2 % li lizol ishlatiladi. To‘g‘ri ichak 
axlatdan bo‘shagandan keyin 1 % li kaliy permanganat, 2 % li lizol 
eritmalari bilan yuvilib, teshik atrofiga surtiladi. 
Qo‘lni operatsiyaga tayyorlash. Qo‘l terisi yumshoq, tekis-silliq 
va muloyim bo‘lishi uchun unga vaqti-vaqti bilan kastor yog‘i, 
gliserin va spirt aralashmasini surtib turish kerak bo‘ladi. Buning 
uchun Tushnov eritmasi qo‘llaniladi (kastor yog‘i 5,0, gliserin 20,0, 
spirt 75,0). 
Mexanik tozalash – teri yuzasida ajralgan epidermisni, mikrob-
larni va tirnoq osti bo‘shlig‘idagi kirlarni yo‘qotishga qaratiladi. Uni 
o‘tkazish uchun cho‘tka, sovun, iliq suv va sochiq kerak bo‘ladi. 
Qo‘lni yuvish tirsak va qo‘l panjasidan boshlanib, kaft bilan 
tugallanadi, so‘ngra quritiladi. 
Kimyoviy dezinfeksiya – bunda bakteriosid xususiyatlarga ega 
bo‘lgan kimyoviy eritmalar qo‘llaniladi. 70
o
li spirt, 1:2000 kaliy 
ishqori, 3 % li rux sulfati, 0,1 % li sulema. Lekin bu eritmalar ter 
va yog‘ bezlari yo‘llarida mavjud bo‘lgan mikroblarga ta’sir 
qilmaydi. Ularning teri yuzasiga vaqtincha chiqmasligining oldini 
olish maqsadida tirnoq orasi terisini qotirish uchun tavsiya etiladi. 
Buning uchun 96
o
li spirt, 5% li tanin, 1:1000 yodning spirtli 
eritmasi qo‘llaniladi. 
Alfeld usuli – qo‘llar 3 minut davomida issiq suvda cho‘tka bilan 
sovunlab yuviladi, quritilgandan so‘ng 96
o
li spirt bilan ishlov 

---

17 
beriladi. So‘ngra yodning 5 % li eritmasi bilan tirnoq oralari va 
burmalari artiladi. 
Olivkov usuli – qo‘llar 5 minut davomida issiq suvda cho‘tka 
bilan sovunlab yuviladi, toza sochiq bilan quritiladi. So‘ngra 3 
minut davomida 1:1000 yodning spirtdagi eritmasi bilan ishlov 
beriladi va tirnoq uchlariga yod eritmasi surtiladi. 
Kiyashov usuli – qo‘llar 5 minut davomida ikkita tosga qo‘yilgan 
0,5 % li nashatir spirti eritmasida yuviladi, keyin 3 minut davomida 
3 % li rux sulfati eritmasi bilan tozalanadi, tirnoq oralig‘iga yod 
eritmasi surtiladi. 
Jarrohlik qo‘lqoplarini ishlatishda quyidagilarga e’tibor qilish 
lozim: 
1) 
qo‘lqop ichiga va sirtiga talk talqoni sepib avtoklavda ste-
rillash; 
2) 
15 minut davomida dokaga o‘rab suvda qaynatish; 
3) 
qo‘lqoplarni kiygandan keyin ularni 70
o
li spirt bilan artish; 
4) 
operatsiya vaqtida qo‘lqoplarning butunligini diqqat bilan 
kuzatish, yirtilganda ularni tez almashtirish va boshqalar. 
Qo‘lqoplarni, asosan, avtoklavda va distillangan suvda qaynatish 
orqali sterilizatsiyalanadi, qaynatish vaqti 15–20 minut. 
Kozlovskiy usuli: 10 % li spirtli sovun eritmasi qo‘lqoplarni steril 
qilish kuchiga ega (uni kiyishga katta yordam beradi). 30 minut 
davomida qo‘lqoplarni 1:500 sulema eritmasida saqlab, keyin ishla-
tish mumkin. 
Operatsiyadan so‘ng qo‘lqoplar issiq suvda yuviladi. Agar yi-
ringli operatsiya o‘tkazilgan bo‘lsa uni yuvishdan tashqari 2 % li 
lizon eritmasi bilan tozalanadi.