Verska(1 128) 2017 yil p65



Yüklə 0,87 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə21/141
tarix14.03.2023
ölçüsü0,87 Mb.
#87783
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   141
ona-tili-7-sinf-2017-n-mahmudov-a-nurmonov [uzsmart.uz]

KISHILIK OLMOSHLARI
1-topshiriq. Men, sen, u, biz, siz, ular olmoshlarining har biri
ishtirokida gaplar tuzing.
2-topshiriq. Gap ichida keltirilgan olmoshlarning qaysi biri ma’-
nosi bilan bir xil, qaysisi ma’nolari bilan farqlanishini izohlang.
3-topshiriq. Keltirgan misollaringizda olmoshlarning qanday gap
bo‘lagi vazifasida kelayotganini aniqlang.
?


24
Uch shaxsdan biriga ishora qiluvchi olmoshlar kishilik
olmoshlari hisoblanadi.
So‘zlovchi birinchi shaxs, tinglovchi ikkinchi shaxs,
nutqdan tashqari barcha shaxs, narsa, voqea-hodisalar
o‘zga, ya’ni uchinchi shaxs sifatida qaraladi.
Men, biz birinchi shaxs, sen, siz ikkinchi shaxs, u,
ular uchinchi shaxs kishilik olmoshlari hisoblanadi.
Bulardan men, sen, u birlik, biz, siz (lar)ular ko‘plik
ma’nosini bildiradi.
Ba’zan biz, siz, ular birlik ma’nosida ham qo‘llaniladi.
Biz birlik ma’nosida qo‘llanganda, kamtarlik, bajargan
ishida o‘zini ta’kidlamaslik ma’nosini bildiradi. Masalan:
Mening uyim o‘rniga Bizning uyimiz. Men golib chiqdim
o‘rniga Biz golib chiqdik.
Shuningdek, siz, ular yakka shaxsga ishora qilib,
hurmat ma’nosini ham bildiradi. Masalan: Sen kelding
o‘rniga Siz keldingiz, U keldi o‘rniga Ular keldilarSiz
hurmat ma’nosini bildirganda, ko‘pincha ko‘plik ma’no-
sini ifodalash uchun unga -lar qo‘shimchasi qo‘shiladi.
Masalan: Sizlarga doimo baxt yor bolsin.
52-mashq.
 Berilgan jadvalni kataklarga mos olmoshlarni qo‘yib,

Yüklə 0,87 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   141




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin