See discussions, stats, and author profiles for this publication at

1. Salomlashish an’anasi . 
2. «Tanishuv» – Har bir guruh qatnashchisi oʻzi xoxlagan bitta istak va oʻzi 
xoxlamagan bitta istak haqida guruh ahzolariga axborot beradi. 
Maqsad: Oʻz ehtiyojlarini anglash va bu haqda guruh ahzolariga axborot 
berish. 
3. «Kontrabanda» – Qatnashchilar ikki guruhga boʻlinadi. Bir guruh 
«kontrabandachilar» boshqa guruh esa «bojxonachilar» rolini bajarishadi. 
«Kontrabandachilar» biror bir kichik predmetni oʻzlarida yashirishadi. 
«Bojxonachilar» ularni xatti-harakatlari, oʻzlarini tutishlari va tashqi belgilariga 
qarab mazkur predmet ularning qaysilarida ekanligini topishlari lozim. 
Maqsad: Noverbal muloqot malakasini rivojlantirish. 
4. Oʻzaro munosabatlarda ishonch treningi – Har bir guruh ahzosidan 
dadil, ishonchsiz va agressiv javobni namoyish etish soʻraladi. Masalan: tasavvur 
qiling doʻstingiz sizdan olgan qarzni berishni «unutdi».
Agressiv javob quyidagi iboralar bilan ifoda etiladi: «Jin ursin! Oʻzi senga 
ishonmaslik kerakligini biluvdim. Men oʻz pullarimni talab qilaman». 
Ishonchsiz xatti-harakat quyidagicha namoyon boʻladi: «Kechirasan, 
soʻrayverib sening joningga tegayotganligimni bilaman, ammo, yaqin orada olgan 
qarzingni qaytararsan?». 

---

49 
Qathiy hatti-harakat esa quyidagicha aks etadi: «Sen bugun pulni 
qaytarishingni kelishib oluvdik, deb oʻylagandim. Juma kunigacha pulni olib 
kelsang sendan minnaddor boʻlardim». 
Har bir qatnashchi birgina savol variantini taklif qilsa ham, barcha 
qatnashchilarni mashgʻulotga jalb etish lozim. Mahlum bir vaziyat har bir 
qatnashchiga tadbiq etiladi. 
Vaziyatlarning rolli ijrosi qatnashchilarning hayotiy faoliyatlarida uchragan 
tanish kishilarning agressiv, dadil, ishonchsiz xatti-harakatlariga taqlid qilishlariga 
imkon yaratadi. Noverbal xatti-harakatlar ham xuddi verbal vositalardek, 
muloqotdagi sherikning holatini aks ettirishi yodda tutilmogʻi lozim. Ovoz toni, 
pauzalar, yuz ifodalari soʻzlarga mos kelishiga alohida diqqatni qaratish lozim. 
Guruh rahbari yoki guruh qatnashchilari tomonidan qayd etilgan 
vaziyatlardan yoki quyidagi vaziyatlardan foydalanish mumkin: 

Oʻrtogʻingiz siz bilan maslahatlashmasdan notanish kishi bilan sizni 
uchrashtirdi. Siz oʻrtogʻingizga murojaat etib….(sizning xatti-harakatingiz). 

Siz ketishni xohlayapsiz ammo, doʻstingiz sizni gap bilan ovvora 
qilayapti….(sizning xatti-harakatingiz). 

Siz yoqimtoy qiz (yoki yigit) ning sizga qiziqayotganligini sezib qoldingiz. 
Siz uning yoniga borib, murojaat etasiz ….(sizning xatti-harakatingiz). 

Oʻrtogʻingiz koʻpchilik oldida siz haqingizda gapirib, sizni uyaltirayapti. Siz 
unga nima deysiz… (sizning xatti-harakatingiz) va hokazo.