Müasir Azərbaycan dilində terminoloji leksikanın inkişafı
217
müasir dövrdə rus dilindən uzaqlaşma meyli güclənmiş və
Avropa dillərindən termin mübadiləsinə üstünlük verilmişdir.
Bu səbəbdən müasir terminoloji leksikanın inkişafında milli dil
əsasında formalaşan terminoloji qatla müqayisədə Avropa
dillərindən alınmış terminləri sayı üstünlük təşkil edir. Son
dövrlər iqtisadi-siyasi, kompüter-texnologiyası sahələrinin
nəzərə çarpacaq dərəcədə inkişafı bu sahələrlə bağlı terminlərin
dilə daxil olmasına səbəb olmuşdur. Bu baxımdan alınma
terminlər dildə mövqeyi və işlənməsi haqqında gəldiyimiz
nəticələri aşağıdakı kimi sonlandıra bilərik: Dildə ümumişlək
qazanmış, danışıq dilində işlənən alınma terminlər
saxlanılmalı, qəliz anlaşılması çətin terminlər ya dildən
çıxarılmalı, ya da dilin daxili imkanları əsasında yaranan
sözlərlə əvəz edilməli, tərcümə üsulundan istifadə etməklə
əcnəbi terminlər milli dil vahidləri əsasında dilə qəbul edilməli,
tərcüməsi mümkün olmayan alınma, xüsusilə beynəlmiləl
terminlər eynilə qəbul edilməli, milli dilin saflığını və
xəlqiliyini qorumaq məqsədilə alınma terminləri maksimum
dərəcədə dilin normalarına uyğun olaraq fonetik, qrafik,
qrammatik, semantik baxımdan uyğunlaşdırılmalıdır.
Vəfa Abdullayeva-Nəbiyeva____________________________________
218
ƏDƏBİYYAT
1. Abbasquliyev T.Ə. İngiliscədən Azərbaycan dilinə
tərcümənin əsasları. Bakı, Elm, 1971, 120 s.
2. Abdullayeva İ.Z. Azərbaycan dilində musiqişünaslıq
terminlərinin
leksik-semantik
struktur
təhlili.
Filol.elm.nam.dis. Bakı, 2001, 154 s.
3. Abdullayeva İ.Z. Azərbaycan dili və alınma terminlər.
Terminologiya məsələləri, №1,2013, 24-30 s.
4. Abdullayeva M.Ə. Azərbaycan dilində xalçaçılıq
leksikası. Bakı, 1988. 159 s.
5. Ağalarov A.M. Müasir Azərbaycan dilində iqtisadiyyat
terminlərinin leksik-semantik və struktur təhlili. Filol.elm.nam
dis. Bakı, 2000, 125 s.
6. Ağaverdiyeva E.H. Milli dillərin termin yaradıcılığında
alınmalar. Fil.üzrə fəlsəfə elm.dok.nam.dis. Bakı, 2016, 261 s.
7. Ağayev
P.Y
Mühərrik
terminləri
distributiv
xüsusiyyətləri. Fil.üzrə fəlsəfə elm. dok.nam.dis. Bakı, 1988,
188 s.
8. Axundov A.A. Ümumi dilçilik. Bakı, Maarif, 1979, 256 s.
9. Azərbaycan dilinin qərb qrupu dialekt və şivələri. I cild,
Bakı, ASSREA, 1967, 282 s.
10. Bayramov İ.M. Qərbi Azərbaycan şivələrinin leksikası.
Bakı, Elm və təhsil, 2011, 440 s.
11. Bayramova A.Ə. Leksik alınmaların dilin zənginləş-
məsində rolu. Fəlsəfə elm. dok.nam.dis. Bakı, 1998, 147 s.
12. Bəşirova A.Q. Məişət sözlərinin elmi-texniki termin-
lərə çevrilməsi. Terminologiya məsələləri. Bakı, 1984. s.58-62.
|
