“CΩmiyyΩt mΩdΩniyyΩti müdafiΩ edΩrsΩ
Yüklə 8,18 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Lakin “Simurq” AMA yalnÕz öz çԥtinliklԥrini görmürdü. Ölkԥnin milli- mԥdԥni inkiúafÕndakÕ nailyyԥtlԥr onu sevindirir vԥ fԥal mԥqsԥdyönlü iúԥ ruh- landÕrÕrdÕ ki, AssosiasiyanÕn kollektivi dԥ bu nailiyyԥtlԥrin vԥtԥndaú iútirak- çÕlarÕndan biri olmuúdur. AssosiasiyanÕn mühüm fԥaliyyԥt stimulu dünya si- vilizasiyasÕnÕn inkiúaf kontekstindԥ ölkԥmizin artan u÷urlarÕ idi. Mԥlumdur ki, ruhi vԥ maddi mԥdԥniyyԥt insanÕn a÷lÕ, hisslԥri vԥ fiziki ԥmԥyi vasitԥsilԥ tԥbii enerjinin transformasiyasÕ nԥticԥsindԥ yaradÕlÕr. XatÕr- latmaq kifayԥtdir ki, Nobel MükafatÕ laureatÕ Vilhelm Ostvalda görԥ, hԥyat fԥaliyyԥti transformasiya olunan tԥbii enerjidԥn ibarԥtdir, Lesli Uayta görԥ isԥ o, bütöv, mütԥúԥkkil vԥ inteqrasiya olunmuú sistemdir ki, onu hԥyat tԥlԥ- batlarÕnÕ tԥmin etmԥk üçün istifadԥ olunan maddԥ vԥ enerji anlayÕúlarÕ baxÕ- mÕndan nԥzԥrdԥn keçirmԥk lazÕmdÕr. 2013-cü ilin mayÕnda BakÕda iki ölkԥ arasÕnda diplomatik münasibԥtlԥ- rin qurulmasÕnÕn 21 illiyinԥ hԥsr olunmuú “Gԥlԥcԥyԥ baxÕú” Azԥrbaycan- Amerika forumu keçirildi. Forumun açÕlÕúÕnda çÕxÕú edԥrԥk, Azԥrbaycan RespublikasÕnÕn Prezidenti, cԥnab ølham Ԥliyev bir daha qeyd etdi ki, bilik- lԥr vԥ insan potensialÕna ԥsaslanan innovativ inkiúaf hԥm milli, hԥm dԥ qlo- 184 bal sԥviyyԥdԥ ԥsas fԥaliyyԥt prioritetidir. 36 Forumda Azԥrbaycan Respubli- kasÕnÕn Prezidenti yanÕnda Dövlԥt ødarԥçilik AkademiyasÕnÕn rektoru, aka- demik Urxan Ԥlԥkbԥrov çÕxÕú etdi. O, davamlÕ inkiúaf proseslԥrinin planlaú- dÕrÕlmasÕ vԥ idarԥ edilmԥsi sahԥsindԥ AzԥrbaycanÕn u÷urlarÕnÕ xarakterizԥ edԥn tԥhlilin nԥticԥlԥrini misal gԥtirdi. Müstԥqil ekspertlԥrin tԥhlili ԥsasÕnda beynԥlxalq sԥnԥdlԥrԥ ԥsaslanaraq, alim, davamlÕ inkiúaf sahԥsindԥ ölkԥmizin u÷urlarÕnÕ müsbԥt xarakterizԥ etdi. Bu qiymԥtlԥndirmԥnin tԥsdiq edilmԥsi üçün o, son dԥrԥcԥ vacib, xarakterinԥ görԥ kulturoloji, diversifikasiya olun- muú vԥ innovativ inkiúaf indikatorunun adÕnÕ çԥkmiúdir ki, ölkԥmiz burada çox böyük nԥticԥlԥr ԥldԥ etmiúdir. Bu - beynԥlxalq statistikada mövcud olan, hԥr bir sԥrf olunan enerji vahidi üçün istehsal olunan ԥmtԥԥ vԥ xidmԥtlԥrin dԥyԥr göstԥricisidir, XXI ԥsrin ԥn mühüm prioriteti vԥ yaúÕl iqtisadiyyata keçidin vacib mԥrhԥlԥsi olan davamlÕ inkiúaf indikatorlarÕndan biridir. 37
prioritetlԥrdԥn biri vԥ sosial siyasԥtin nԥticԥsi kimi, bu siyasԥtin bir sahԥsi- nin ölkԥdԥ yalnÕz yoxsullu÷un azaldÕlmasÕ deyil, hԥm dԥ insanlarÕn rifahÕnÕn daim yaxúÕlaúdÕrÕlmasÕ olan, Azԥrbaycanda yoxsulluqla mübarizԥnin u÷urla- rÕ üzԥrindԥ dayandÕ. QÕsa tarixi vaxt ԥrzindԥ ölkԥdԥ yoxsullu÷un tԥxminԥn 50%-dԥn 6%-ԥ enmԥsini elan edԥn Respublika Prezidentinin çÕxÕúÕna ԥsasla- naraq, alim bunu hԥm dԥ Ümumdünya Sammiti tԥrԥfindԥn tövsiyԥ edilmiú vԥ BMT tԥrԥfindԥn qԥbul olunmuú “Minilliyin inkiúaf mԥqsԥdlԥri”nԥ cavab verԥn çox böyük nailiyyԥt kimi xarakterizԥ etdi. 38
prioriteti qismindԥ dövlԥt baúçÕsÕ tԥrԥfindԥn sԥslԥndirilmiú insan kapitalÕnÕn inkiúafÕna “Simurq” AMA-nÕn yeni töhfԥsi – 2013-cü ilin oktyabr-dekabr aylarÕnda BakÕda “Simurq” AMA-nÕn Beynԥlxalq münasibԥtlԥr departa- mentinin rԥhbԥri, Kulturologiya Mԥrkԥzinin eksperti Tamerlan Dԥmirbԥyli tԥrԥfindԥn hԥyata keçirilmiú yeni “Akkulturasiya vԥ inkulturasiya” innovativ layihԥsi oldu. Layihԥ Azԥrbaycan RespublikasÕnÕn Prezidenti yanÕnda Gԥnc- lԥr fondunun maliyyԥ dԥstԥyi, “Simurq” AMA, Mԥdԥniyyԥt Mԥrkԥzi vԥ “Xԥzԥr” Universitetinin “Best Friends” Tԥhsil vԥ Karyera Mԥrkԥzinin tԥúki- lati dԥstԥyi ilԥ hԥyata keçirilmiúdir. “Mԥdԥni inkiúafla – iúÕqlÕ gԥlԥcԥyԥ” úüarÕ altÕnda keçirilԥn bu layihԥ- nin baúlÕca mԥqsԥdlԥrindԥn biri - “Biliklԥr cԥmiyyԥti”nin ԥsasÕnÕ tԥúkil edԥn intellektual mԥdԥniyyԥtin inkiúafÕ üçün lazÕm olan universal kulturoloji bi-
36 http://br.az/politics/20130531112229199.html 37 ”BakÕ fԥhlԥsi” qԥzeti, 16 oktyabr 2014-cü il. 38 http://br.az/politics/20130531112229199.html 185 liklԥrin yayÕlmasÕ idi. ønkiúaf edԥn “iqtisadi biliklԥr”, biznesdԥ, sahibkarlÕq- da innovasiyalarÕn dinamik inkiúafÕ, ekspertizanÕn hԥyata keçirilmԥsindԥ elmi kulturoloji metodlar vԥ vԥrdiúlԥrin mԥnimsԥnilmԥsi, ali mԥktԥblԥrdԥ “elm parklarÕ” vԥ “biznes-inkubatorlarÕn” inkiúafÕ üçün gԥnc menecerlԥrin hazÕrlanmasÕna vԥtԥndaú yardÕmÕ göstԥrmԥk mühüm vԥzifԥ idi. Tamerlan Dԥmirbԥyli tԥrԥfindԥn keçirilԥn, ideya vԥ formasÕna görԥ uni- kal interaktiv kulturoloji seminarlar, iútirakçÕlarÕn biliklԥrinin sԥviyyԥsini aú- kar etmԥyԥ imkan verԥn – video-tԥqdimatlar, iúgüzar oyunlar, beyin hԥmlԥ- lԥri, debatlar vԥ diskussiyalar, master-klasslar, fokus-qruplar, kulturoloji sor÷ularÕ özündԥ ehtiva edirdi. Beynԥlxalq sosial-mԥdԥni inkiúaf tԥcrübԥsini ԥks etdirԥn mԥú÷ԥlԥlԥr: “Kulturologiya vԥ milli inkiúaf”, “Kulturoloji layihԥ- lԥrin hazÕrlanmasÕ vԥ idarԥ edilmԥsi”, “Kulturoloji inkiúaf vԥ xidmԥt mԥdԥ- niyyԥti”, “Biliklԥr menecmenti”, “øntellektual kapital”, “Sosial-mԥdԥni siya- sԥt”, “Biliklԥr iqtisadiyyatÕ”, “Ailԥ mԥdԥniyyԥti”, “ùԥxsiyyԥt mԥdԥniyyԥti”, “Biliklԥr cԥmiyyԥti” nin formalaúmasÕnda gԥnclԥr siyasԥti vԥ gԥnclԥrin rolu” vԥ digԥr mövzularÕ ԥhatԥ edirdi. Layihԥnin hԥyata keçirilmԥsi prosesindԥ 100-ԥ yaxÕn gԥnc müxtԥlif profilli mütԥxԥssislԥrin hazÕrlanmasÕ, “intellektual mԥdԥniyyԥt”, “idarԥetmԥ mԥdԥniy- yԥti”, “iúgüzar münasibԥtlԥr mԥdԥniyyԥti”, “liderlik mԥdԥniyyԥti”, “sülh mԥdԥ- niyyԥti” kimi mövzular üzrԥ kulturoloji biliklԥri mԥnimsԥmԥk üçün kulturoloji tԥhsilin zԥruriliyini dԥrk etmԥyԥ nail olmaq imkanÕ qazandÕlar. T. Dԥmirbԥylinin bu layihԥsinin nԥticԥlԥri üzrԥ, Azԥrbaycan gԥnclԥri arasÕnda idarԥetmԥ sistemi biliklԥrinin qurulmasÕ üçün ԥldԥ rԥhbԥr olan “Akkulturasiya” 39 kitabÕ dԥrc olundu. Azԥrbaycanda insan kapitalÕnÕn inki- úafÕ üçün “Akkulturasiya” kitabÕnÕn yüksԥk elmi vԥ praktik dԥyԥri – uni- versal kulturoloji vԥ xüsusi bilikli müxtԥlif profilli menecerlԥrin formalaúdÕ- rÕlmasÕ, Azԥrbaycan gԥnclԥri arasÕnda Azԥrbaycan xalqÕnÕn davamlÕ vԥ tԥh- lükԥsiz gԥlԥcԥyini qurmaq, qloballaúma úԥraitindԥ dünya sivilizasiyasÕnÕn ça÷ÕrÕúlarÕna cavab vermԥk iqtidarÕnda olan úԥxsiyyԥtlԥr vԥ liderlԥrin hazÕr- lanmasÕ üçün onun innovativ ԥhԥmiyyԥti ilԥ úԥrtlԥnmiúdir. Kitabda müԥllifin sistemli kulturoloji tԥdqiqatlarÕnÕn nԥticԥlԥri öz ԥksi- ni tapmÕú, ilk dԥfԥ onun tԥrԥfindԥn iúlԥnib hazÕrlanmÕú “tԥrs piramidal effekt” formulu – tԥlԥbatlarÕn artÕm indikatoru tԥqdim olunmuú, yeni “Homo culturalis” tipli insanÕn formalaúmasÕ prosesindԥ akkulturasiya vԥ inkultura- siyanÕn rolu göstԥrilmiú, hԥmçinin layihԥ iútirakçÕlarÕnÕn - tԥlԥbԥ gԥnclԥrin kulturoloji mԥqalԥlԥri verilmiúdir. Müԥllifin kitabdakÕ orijinal kulturoloji iú-
39 Tamerlan Dԥmirbԥyli. “Akkulturasiya” . BakÕ, “Print”, 2013. 160 s. 186 lԥmԥlԥri vԥ formullarÕ cԥmiyyԥtin kulturoloji inkiúafÕnÕn üstünlüyünü, hԥyat qabiliyyԥtliliyi vԥ prioritetliyini, siyasi vԥ iqtisadi inkiúafa münasibԥtdԥ onun müԥyyԥnedici ԥhԥmiyyԥtini göstԥrdi. “Akkulturasiya” 40 kitabÕnÕn nԥzԥri hissԥsindԥ insanÕn mürԥkkԥb inkiúaf problemlԥrinin hԥllindԥ kulturologiyanÕn ԥvԥzsiz rolu ԥsaslandÕrÕlmÕú, akkul- turasiyanÕn konseptual modellԥri, “biliklԥr menecmenti” vԥ “biliklԥr iqtisa- diyyatÕ”nÕn ԥsaslarÕ, kreativ sinfin vԥ gԥlԥcԥyi qurmaq qabiliyyԥtlԥrinin inki- úaf etdirilmԥsi üçün ceneralist idarԥetmԥ metodunun üstünlüklԥri göstԥril- miúdir. Burada idarԥetmԥ effektivliyinin yüksԥldilmԥsi mԥqsԥdilԥ kulturoloji tԥdqiqat metodlarÕnÕn qiymԥtlԥndirilmԥsi hԥyata keçirilmiú, koorporativ mԥ- dԥniyyԥt, xidmԥt mԥdԥniyyԥti, orta sinfin mahiyyԥti, gԥlԥcԥyin ssenarilԥri vԥ strategiyalarÕ, gԥlԥcԥyin inkiúaf indeksi, delfi metodu tԥsvir edilmiúdir. 21 dekabr 2013-cü ildԥ “Atropat” hotelindԥ Tamerlan Dԥmirbԥylinin, ölkԥ gԥnclԥri üçün bu sosial ԥhԥmiyyԥtli layihԥnin ciddi elmi vԥ praktik nԥ- ticԥsi olan “Akkulturasiya” kitabÕnÕn u÷urlu tԥqdimatÕ oldu. Tԥqdimat zama- nÕ layihԥ iútirakçÕlarÕna Azԥrbaycan RespublikasÕnÕn Prezidenti yanÕnda Gԥnclԥr fondu vԥ “Simurq” AMA tԥrԥfindԥn Mԥdԥniyyԥt siyasԥti üzrԥ vԥ- tԥndaú ekspertlԥri sertifikatlarÕ verildi. Layihԥ respublikanÕn kütlԥvi infor- masiya vasitԥlԥrindԥ geniú iúÕqlandÕrÕlmÕúdÕr. Bu dövrdԥ “Simurq” AMA-nÕn yaradÕcÕ fԥaliyyԥt göstԥricilԥrindԥn biri, 2013-cü ildԥ Azԥrbaycan RespublikasÕnÕn Prezidenti yanÕnda Dövlԥt ødarԥçilik AkademiyasÕ ilԥ birlikdԥ, Azԥrbaycan vԥ rus dillԥrindԥ dԥrc edilmiú “ødarԥetmԥ mԥdԥniyyԥti. Xarici ölkԥlԥrin tԥcrübԥsi” monoqrafiyasÕnÕn ikinci, tamamlanmÕú nԥúrinin geniú ictimai dԥstԥyi oldu. Ԥsԥr milli dövlԥt idarԥçiliyi sisteminin gԥlԥ- cԥk tԥkmillԥúdirilmԥsi üçün gԥrԥkli olan, dövlԥt tԥrԥfindԥn irԥli sürülmüú, respublikada qԥrb ölkԥlԥrinin dövlԥt idarԥçiliyi tԥcrübԥsinin öyrԥnilmԥsi vԥ ya- yÕlmasÕ vԥzifԥsinin u÷urlu icrasÕna yardÕm mԥqsԥdilԥ hazÕrlanmÕúdÕr. O, Tԥhsil Nazirliyi tԥrԥfindԥn dԥrs vԥsaiti kimi tԥsdiqlԥnmiú vԥ Azԥrbaycan vԥ xarici ölkԥ alimlԥri, mütԥxԥssislԥri, siyasԥtçilԥri, diplomatlarÕ, incԥsԥnԥt xadimlԥrinin yük- sԥk qiymԥtini qazanmÕúdÕr. KitabÕn yüksԥk elmi vԥ praktik ԥhԥmiyyԥtini nԥzԥrԥ alaraq, bu funda- mental ԥsԥr 2014-cü ilin mart ayÕnda Dövlԥt ødarԥçiliyi AkademiyasÕnÕn Böyük Elmi ùurasÕ tԥrԥfindԥn yekdilliklԥ Azԥrbaycan Dövlԥt MükafatÕna la- yiq görüldü. Kitab 30 nԥfԥr tanÕnmÕú alim, incԥsԥnԥt xadimi, respublika hö- kumԥti üzvü, Milli Mԥclis deputatÕ vԥ diplomatlarÕ tԥrԥfindԥn qiymԥtlԥndi-
40 Elmi mԥslԥhԥtçi prof. Fuad Mԥmmԥdov, elmi redaktor Tahirԥ Dԥmirbԥyli. 187 rilmiú vԥ dԥstԥklԥnmiúdir. Tԥqdimat Mԥdԥniyyԥt üzrԥ Milli Mԥclis Komitԥ- si, Milli Elmlԥr AkademiyasÕnÕn Tarix, Fԥlsԥfԥ vԥ øqtisadiyyat institutlarÕ, Azԥrbaycan Dövlԥt øqtisad Universiteti, Azԥrbaycan Dövlԥt RԥssamlÕq AkademiyasÕ vԥ respublikanÕn digԥr tԥúkilatlarÕ tԥrԥfindԥn xüsusilԥ dԥstԥk- lԥnmiúdir. “Simurq” AMA-nÕn monoqrafiyasÕnÕn Azԥrbaycan Dövlԥt Müka- fatÕna tԥqdim olunmasÕ RF Prezidenti yanÕnda Xalq tԥsԥrrüfatÕ vԥ Dövlԥt qullu÷u Rusiya AkademiyasÕ vԥ onun Sankt-Peterburq filialÕ, Sankt- Peterburq Humanitar Hԥmkarlar Universiteti, Komparativ tԥdqiqatlar üzrԥ YUNESKO kafedrasÕ, “øntellektual ønkiúaf Problemlԥri” Beynԥlxalq Elmlԥr AkademiyasÕ, Rusiya Pedaqoji vԥ Sosial Elmlԥr AkademiyasÕ, “Avropa-Asi- ya” Beynԥlxalq Humanitar AkademiyasÕ tԥrԥfindԥn dԥ dԥstԥklԥnmiúdir. 2014-cü ildԥ monoqrafiya vԥ onun Dövlԥt MükafatÕna tԥqdim olunmasÕ haqqÕn- da informasiya respublika ictimaiyyԥti tԥrԥfindԥn, o cümlԥdԥn, dövri mԥtbuat sԥhifԥlԥrindԥ, hԥmçinin internet-saytlarÕn minlԥrlԥ istifadԥçilԥri tԥrԥfindԥn geniú müzakirԥ olunmuúdur. Monoqrafiya haqqÕnda çoxsaylÕ müsbԥt rԥylԥr vԥ onun BakÕ Qԥrb Universitetindԥ diplomatlar vԥ Milli Mԥclis deputatlarÕnÕn iútirakÕ ilԥ, tanÕnmÕú Azԥrbaycan alimlԥri ilԥ müzakirԥsi haqqÕnda reportaj: “Azԥrbay- can”, “Yeni Azԥrbaycan”, “Zerkalo”, “Sԥs”, “Respublika”, “Xalq qԥzeti”, “VÕú- ka” qԥzetlԥrinin sԥhifԥlԥri, hԥmçinin Facebook sԥhifԥlԥrindԥ vԥ AzԥrbaycanÕn internet-saytlarÕnda ös ԥksini tapmÕúdÕr. Bütövlükdԥ qurultaydan sonrakÕ illԥr ԥrzindԥ AssosiasiyanÕn fԥaliyyԥti- nin tԥdqiqi göstԥrir ki, o öz yaradÕcÕ fԥaliyyԥtini fԥal surԥtdԥ davam etdir- miúdir. AssosiasiyanÕn yüksԥk beynԥlxalq elmi vԥ humanitar fԥaliyyԥtinin, onun milli vԥ dünya kulturologiyasÕnÕn inkiúafÕndakÕ xidmԥtlԥrinin göstԥri- cisi kimi, YUNESKO-nun Sülh Mԥdԥniyyԥti ønstitutunun direktoru, “Avropa-Asiya” Beynԥlxalq Humanitar AkademiyasÕnÕn prezidenti, akade- mik Engel Tahirovun vԥ Peterburq ZiyalÕlarÕ Konqressi øcraiyyԥ Komitԥsi- nin sԥdri, akademik A.S. Zapesotskinin 2013-cü ildԥ “Simurq” AMA, Azԥrbaycan Kulturoloqlar Cԥmiyyԥti vԥ “Simurq” Beynԥlxalq kulturoloji jurnalÕn qona÷Õ olduqlarÕnÕ qeyd etmԥk olar ki, onun iútirakÕ ilԥ BakÕ Ata- türk Mԥrkԥzindԥ beynԥlxalq kulturoloji seminar vԥ kulturologiya üzrԥ “master-klass” keçirilmiúdir. Eyni zamanda bu illԥrdԥ “Simurq” AMA BakÕda Sankt-Peterburq Dövlԥt ødarԥçilk ønstitutunun dekanÕ, iqtusadiyyat doktoru A.A. Lixtin ilԥ, Sankt-Peterburq “Braxma Kumaris” Universiteti- nin rektoru Didi Santoúla, Avstriya, Hollandiya vԥ KubanÕn Azԥrbaycan- dakÕ fövqԥladԥ vԥ sԥlahiyyԥtli sԥfirlԥri ilԥ dünya mԥdԥniyyԥti vԥ kulturolo- giya mԥsԥlԥlԥri üzrԥ görüúlԥr vԥ konsultasiyalar keçirmiúdir. 2013-cü ilin dekabrÕnda “Simurq” AMA BakÕda, Qeyri-maddi mԥdԥni irsin qorunmasÕ
188 üzrԥ YUNESKO-nun HökumԥtlԥrarasÕ Komitԥsinin 8-ci SessiyasÕnÕn iúin- dԥ iútirak etmiúdir. 41
Ümumiyyԥtlԥ, 2011-2013-cü illԥrdԥ Assosiasiya BakÕda 13 kulturolo- ji seminar keçirmiúdir. OnlarÕn arasÕnda Milli Elmlԥr AkademiyasÕ, Qԥrb Universiteti vԥ Atatürk Mԥrkԥzindԥ keçirilmiú: “Kulturologiya vԥ milli in- kiúaf”, “Azԥrbaycan mԥdԥniyyԥti dünya sivilizasiyasÕ kontekstindԥ”, “Kul- turologiya vԥ etik mԥdԥniyyԥt”, “Qԥdim AzԥrbaycanÕn mԥdԥniyyԥt tarixi”, “AzԥrbaycanÕn bԥdii mԥdԥniyyԥti”, “Kulturologiya vԥ insanÕn inkiúafÕ” vԥ digԥr seminarlarÕ xüsusi qeyd etmԥk lazÕmdÕr. 2013-cü ilin iyun ayÕnda “Simurq” AMA Milli Mԥclisin Mԥdԥniyyԥt üzrԥ Komitԥsi vԥ “Avropa- Asiya” Beynԥlxalq Humanitar AkademiyasÕ ilԥ birlikdԥ BakÕda “Kulturo- logiya, mԥdԥniyyԥtlԥrin dialoqu vԥ beynԥlxalq ԥmԥkdaúlÕq” mövzusunda beynԥlxalq seminar keçirdi. Seminarda YUNESKO-nun Sülh Mԥdԥniyyԥti ønstitutunun direktoru, akademik Engel Tahirov çÕxÕú etdi. Bu seminarda dünya kulturologiyasÕnÕn inkiúafÕna verdiyi töhfԥyԥ görԥ prof. Fuad Mԥm- mԥdova “Avropa-Asiya” Beynԥlxalq Humanitar AkademiyasÕnÕn hԥqiqi üzvü diplomu tԥqdim edildi. Bununla bԥrabԥr AssosiasiyanÕn üzvlԥri Sankt-Peterburqda Beynԥlxalq Lixaçov elmi OxumalarÕnda, Azԥrbaycan KulturoloqlarÕnÕn II Forumunda, Azԥrbaycan Gԥnclԥr Forumunda, BakÕnÕn Qarada÷ rayonunda seminarda, Polis AkademiyasÕnda, "Azԥrsu” Sԥhmdar Cԥmiyyԥtindԥ vԥ digԥr tԥúkilat- larda çÕxÕúlar etmiúlԥr. Bütövlükdԥ, 2009-cu ilin yanvarÕndan 2013-cü ilin noyabrÕnadԥk olan müddԥt ԥrzindԥ “Simurq”AMA tԥrԥfindԥn – Milli Elmlԥr AkademiyasÕ, Milli Ensiklopediya, AMEA-nÕn Geologiya ønstitutu, øqtisad Universiteti, Qԥrb Universiteti, “Qafqaz” Universiteti, Azԥrbaycan Konsti- tusiya Mԥhkԥmԥsi, Daxili Qoúunlar ødarԥsi, Azԥrbaycan Hԥmkarlar øttifaq- larÕ KonfederasiyasÕ, QadÕnlar Cԥmiyyԥti, Uúaq klubu, Tofiq Quliyev adÕna mԥktԥb, MemarlÕq vԥ ønúaat Universiteti, Texniki Universitet, Azԥrbaycan Müԥllimlԥr ønstitutu, Turizm ønstitutu, Polis AkademiyasÕ, Ԥdliyyԥ Aka- demiyasÕ, “Azԥrsu” Sԥhmdar Cԥmiyyԥti, Sԥrhԥd QoúunlarÕ AkademiyasÕ, Rusiya Mԥdԥniyyԥt Mԥrkԥzi, Misir Mԥdԥniyyԥt Mԥrkԥzi, “Hԥmrԥylik” Cԥ- miyyԥti vԥ s. keçirilԥn 40-dan artÕq stasionar vԥ sԥyyar kulturoloji elmi-ma- arifçilik seminarlarÕ keçirilmiúdir. OnlarÕn arasÕnda AzԥrbaycanÕn mԥdԥniy- yԥt tarixi, elmi dünyagörüúü problemlԥri, insan kapitalÕ, etik mԥdԥniyyԥt, mԥdԥniyyԥtlԥrin dialoqu, gԥlԥcԥyin problemlԥri, Azԥrbaycan dekorativ-tԥt- biqi incԥsԥnԥtinԥ, mԥhԥbbԥt mԥdԥniyyԥtinԥ, Ferents Listin yaradÕcÕlÕ÷Õna,
41 http://www.azpress.az/index.php?sectionid=news&id=31281 189 ԥrԥb ԥdԥbiyyatÕna vԥ s. hԥsr olunmuú seminarlarÕ qeyd etmԥk olar. 2010-2014-cü illԥr ԥrzindԥ “Simurq” AMA tԥrԥfindԥn Azԥrbaycan Dövlԥt TeleviziyasÕ ilԥ birlikdԥ 200-ԥ yaxÕn “ødrak” kulturoloji elmi-maarif- çilik televiziya veriliúlԥri keçirilmiúdir. OnlarÕn arasÕnda – “Kulturologiya vԥ AzԥrbaycanÕn dövlԥt simvollarÕ”, “Azԥrbaycanda liderlik mԥdԥniyyԥti”, “Kulturologiya vԥ tԥrbiyԥ”, “Azԥrbaycanda informasiya mԥdԥniyyԥti”, “Kulturologiya vԥ biliklԥr cԥmiyyԥti”, “Kulturologiya vԥ etik mԥdԥniyyԥt”, “Azԥrbaycan vԥ Fransa: beynԥlxalq münasibԥtlԥr mԥdԥniyyԥti”, “Mԥrakeú mԥdԥniyyԥti”, “Kuba mԥdԥniyyԥti”, “ùԥki mԥdԥniyyԥti”, “Kulturologiya vԥ Azԥrbaycanda hüquq mԥdԥniyyԥti” vԥ bir çox baúqalarÕnÕn adlarÕnÕ çԥkmԥk olar. Elԥ hԥmin dövrdԥ “Ovqat”, “Sԥhԥr ovqatÕ”, “QadÕn dünyasÕ”, “Mühazi- rԥ”, “Yeni gün” veriliúlԥrindԥ, hԥmçinin milli televiziya vԥ radiosunun müx- tԥlif kanallarÕnda, jurnallar, qԥzetlԥr vԥ internet sԥhifԥlԥrindԥ kulturologiya problemlԥrinԥ aid çoxlu sayda elmi-maarifçilik çÕxÕúlarÕ edilmiúdir. Öz maarifçilik fԥaliyyԥtini hԥyata keçirԥrԥk, 2014-cü ildԥ “Simurq” AMA, Azԥrbaycanda ruhi mԥdԥniyyԥtin inkiúafÕ mԥsԥlԥlԥrinԥ hԥsr olunmuú bir sÕra yeni stasionar vԥ sԥyyar seminarlar vԥ mühazirԥlԥr tԥúkil edirdi. 2014-cü ildԥ Azԥrbaycan RespublikasÕnÕn Prezidenti, cԥnab ølham Ԥliyev tԥrԥfindԥn, sosial-mԥdԥni dövlԥt siyasԥtinin aparÕcÕ istiqamԥtlԥrindԥn biri kimi, multikulturalizm siyasԥtinin elan edilmԥsi ilԥ kulturologiyanÕn ԥhԥmiyyԥti vԥ sistemli kulturoloji tԥdqiqatlara tԥlԥbat daha da artdÕ. 2013-cü ildԥ BakÕ Humanitar Forumun açÕlÕúÕnda çÕxÕú edԥrkԥn, respublika Prezidenti ølham Ԥliyev qeyd etmiúdir ki, Azԥrbaycan, müsԥlmanlarÕn burada çoxluq tԥúkil etmԥsinԥ baxmayaraq, bütün dünya üçün etnik vԥ dini tolerantlÕq nü- munԥsi kimi çÕxÕú edir. Kulturoloji tԥzahür kimi, multikulturalizm cԥmiy- yԥtin sosial mԥdԥniyyԥt vԥ siyasi sabitlik katalizatorudur. O, ԥnԥnԥlԥr vԥ innovasiyalarÕn fԥal kulturogenezinԥ, sintezinԥ imkan verir, cԥmiyyԥtin vԥ dövlԥtin mütԥrԥqqi inkiúafÕna aparan etnik vԥ milli mԥdԥniyyԥtlԥrin rԥqa- bԥt ruhunu vԥ qarúÕlÕqlÕ zԥnginlԥúmԥsini yaradÕr. 28 fevral 2014-cü ildԥ Azԥrbaycan RespublikasÕnÕn Prezidenti ølham Ԥliyevin sԥrԥncamÕ ilԥ ta- nÕnmÕú alim-filoloq, akademik Kamal Abdulla millԥtlԥrarasÕ mԥsԥlԥlԥr, multikulturalizm vԥ din mԥsԥlԥlԥri üzrԥ dövlԥt müúaviri tԥyin edildi. 15 may 2014-cü ildԥ Prezident ølham Ԥliyev BakÕ Beynԥlxalq Multikultura- lizm Mԥrkԥzinin yaradÕlmasÕ haqqÕnda sԥrԥncam imzaladÕ. Assosiasiya Azԥrbaycanda multikulturalizm ԥnԥnԥlԥrinin qorunub saxlanmasÕ vԥ inki- úafÕ ilԥ ba÷lÕ dövlԥt sosial-mԥdԥni siyasԥtindԥ yeni müsbԥt istiqamԥtԥ ruh yüksԥkliyi ilԥ münasibԥt bildirdi.
190 15 mart 2014-cü ildԥ “Simurq” AMA vԥ Azԥrbaycan Kulturoloqlar Cԥ- miyyԥti, Qԥrb Universitetinin kollektivi ilԥ birlikdԥ “Elm, humanizm vԥ multikulturalizm” mövzusunda kulturoloji seminar keçirdilԥr. SeminarÕn iúindԥ alimlԥr, müԥllimlԥr, mütԥxԥssislԥr, incԥsԥnԥt xadimlԥri, hԥkimlԥr, mԥmurlar, sahibkarlar, “Simurq” Azԥrbaycan Mԥdԥniyyԥt AssosiasiyasÕnÕn üzvlԥri, QHT, yaradÕcÕ vԥ hԥmkarlar ittifaqlarÕ, gԥnclԥr, qadÕnlar vԥ KøV nü- mayԥndԥlԥri iútirak edirdilԥr. Seminarda intellektual mԥdԥniyyԥt sahԥsindԥ mütԥxԥssis, Amerika vԥ- tԥndaúÕ, øntellektual ønkiúaf Problemlԥri Beynԥlxalq Elmlԥr AkademiyasÕnÕn akademiki, “Simurq” AMA-nÕn beynԥlxalq ԥlaqԥlԥr üzrԥ vitse-prezidenti Namiq øsmayÕlov “Mԥdԥniyyԥt fenomeni olan elmin inkiúafÕna kulturoloji baxÕú” mövzusunda mԥruzԥ ilԥ çÕxÕú etdi. Onun mԥruzԥsi bütövlükdԥ müasir sivilizasiyada, o cümlԥdԥn, Azԥrbaycanda da elmin inkiúafÕ haqqÕnda “Simurq” AMA-nÕn baúladÕ÷Õ kulturoloji diskussiyalarÕn davamÕ idi. Namiq øsmayÕlov qeyd etdi ki, “Azԥrbaycan 2020: gԥlԥcԥyԥ baxÕú” milli inkiúaf konsepsiyasÕna uy÷un olaraq, elmin inkiúaf prioritetlԥri ölkԥmizdԥ elmin in- kiúaf tarixi vԥ onun dünyada tarixi tendensiyalarÕ ԥsasÕnda qurulacaq, hԥmçi- nin mütԥrԥqqi dünya elminԥ effektiv inteqrasiya prosesi davam edԥcԥkdir. Mԥdԥni insan kulturoloji formuluna gԥlincԥ, mԥruzԥçi qeyd etdi ki, milli in- kiúaf kontekstindԥ birinci yerdԥ bilik durur ki, onun ԥn mühüm mԥnbԥyi elm vԥ tԥhsildir. Elm – ruhi vԥ intellektual mԥdԥniyyԥtin müԥyyԥn formanÕ ifadԥ edԥn ԥn vacib vԥ dinamik komponentidir. Bu formada dünyanÕn ԥn mühüm qanunauy÷unluqlarÕnÕn dԥrk edilmԥsi ԥsasÕnda, onun sԥmԥrԥli surԥtdԥ yeni- dԥn qurulmasÕ kimi konkret mԥqsԥd reallaúÕr. Elmin baúlÕca sosial funksiyalarÕ haqqÕnda danÕúaraq, o qeyd etdi ki, müasir cԥmiyyԥtdԥ elm olmadan, onun intellektual vԥ istehsal gücü, dövlԥtin tԥhlükԥsizliyi mümkün deyil. Elm xalqlarÕn sivilliyi vԥ mԥdԥniliyinin mü- hüm komponenti olmuúdur. Elmi-texniki inkiúaf XXI ԥrsdԥ tarixi tԥrԥqqinin ԥsas tendensiyasÕnÕ tԥúkil edir. Müasir texnogen sivilizasiyanÕn yeni tipinin formalaúmasÕ úԥraitindԥ hazÕrkÕ qlobal problemlԥrin aradan qaldÕrÕlmasÕnda elmin rolu mühazirԥçi tԥrԥfindԥn xüsusi vur÷ulandÕ, bu problemlԥrin elmi tԥdqiqat predmetinԥ çevrilmԥsi vԥ praktik tövsiyԥlԥrin iúlԥnib hazÕrlanmasÕ zԥruriliyi göstԥrildi. Qeyd olundu ki, yeni elmi rasionallÕq özündԥ humanist istiqamԥtlԥri vԥ dԥyԥrlԥri ehtiva etmԥlidir. Mԥruzԥdԥ hԥmçinin, nanosԥnaye, alternativ enerji, øKT, ekologiya, biotex- nologiya vԥ s. kimi elmin inkiúafÕnÕn baúlÕca prioritet istiqamԥtlԥri nԥzԥrdԥn keçirildi, eyni zamanda: “beyin axÕnÕ”, fundamental elmlԥrin böhranÕ, yalançÕ elm, qlobal layihԥlԥri idarԥetmԥ mԥdԥniyyԥtinin olmamasÕ, bazar fundamenta-
191 lizmi kimi, elmin ԥsas inkiúaf problemlԥri vԥ XXI ԥsrin ça÷ÕrÕúlarÕ formulԥ edil- di. Mԥruzԥdԥ müxtԥlif klassik vԥ yeni, müasir idarԥetmԥ formalarÕ vԥ elmin in- kiúafÕnda ԥmԥkdaúlÕq tԥhlil edildi, vԥ multikulturalizmin ԥn vacib nümunԥsi ki- mi, ԥmԥkdaúlÕ÷Õn beynԥlxalq xarakterini vԥ elmlԥrin beynԥlmilԥllԥúdirilmԥsini nԥzԥrԥ alaraq, sivilizasiyanÕn sadalanan problemlԥrinin hԥllindԥ bütün ictimai qüvvԥlԥrin birlԥúmԥsi zԥruriliyi qeyd olundu. Sonda mԥruzԥnin ԥsas müddԥala- rÕnÕ tԥsdiqlԥyԥn aydÕn ԥyani tԥqdimatlar nümayiú etdirildi. Prof. Fuad Mԥmmԥdov öz çÕxÕúÕnda hԥyat tԥrzi vԥ ideoloji paradiqma olan multikulturalizm mövzusuna toxundu. O qeyd etdi ki, Azԥrbaycan RespublikasÕnÕn Prezidenti ølham Ԥliyev multikulturalizmi Azԥrbaycan RespublikasÕnÕn dövlԥt siyasԥti elan edib. Multikulturalizm – humanist dünyagörüúü vԥ ona uy÷un olan, eyni bir ölkԥdԥ yaúayan müxtԥlif xalqla- rÕn nümayԥndԥlԥrinin mԥdԥniyyԥt hüququnu tanÕyan siyasԥtdir. O ayrÕca götürülmüú ölkԥdԥ vԥ bütövlükdԥ dünyada müxtԥlif millԥtlԥrdԥn vԥ dinlԥr- dԥn olan insanlarÕn mԥdԥni müxtԥlifliklԥrinin qorunmasÕ, inkiúafÕ vԥ har- monizasiyasÕna, azsaylÕ xalqlarÕn digԥr dövlԥtlԥrin milli mԥdԥniyyԥtinԥ in- teqrasiyasÕna yönԥldilmiúdir. Humanist vԥ demokratik nԥzԥriyyԥ yaxud ideya kimi, multikulturalizm tolerantlÕ÷Õn tԥcԥssümüdür ki, onsuz huma- nizm, yüksԥk fԥrdi vԥ beynԥlxalq münasibԥtlԥr mԥdԥniyyԥti, insanlar ara- sÕnda qarúÕlÕqlÕ zԥnginlԥúmԥ mümkün deyil. Müasir multimԥdԥni cԥmiyyԥtlԥr kulturoloji strategiyalara ԥsaslanan düúünülmüú multikulturalizm siyasԥti olmadan davamlÕ inkiúaf edԥ bilmԥz. Belԥ strategiyalar eyni bir dövlԥt sԥrhԥdlԥri daxilindԥ birgԥ yaúayan müxtԥlif xalqlarÕn nümayԥndԥlԥrinin davamlÕ inkiúafÕ vԥ rifahÕ mԥqsԥdilԥ, qarúÕlÕqlÕ anlaúma, hörmԥt, sosial hԥmrԥylik vԥ ԥmԥkdaúlÕq üçün ԥlveriúli úԥraitin ya- radÕlmasÕnÕ nԥzԥrdԥ tutur. Belԥ bir strategiyanÕn müvԥffԥqiyyԥtlilik sübutla- rÕndan biri, AzԥrbaycanÕn milli mԥdԥniyyԥtinԥ u÷urla inteqrasiya edԥn müx- tԥlif xalqlarÕn mԥdԥniyyԥtlԥrinin harmonik inkiúaf etdiyi Azԥrbaycan RespublikasÕnÕn tԥrԥqqisidir. Mԥdԥniyyԥtlԥrin vԥ dinlԥrin harmonizasiyasÕ ԥnԥnԥvi siyasԥti sayԥsindԥ, Azԥrbaycan hԥr zaman müxtԥlif etnos nümayԥndԥlԥrinin mԥdԥniyyԥtlԥri vԥ din- lԥrinin inteqrasiyasÕ üçün mԥkan olmuúdur. Müsԥlman, xristian vԥ yԥhudi ԥhali- sinin nümayԥndԥlԥri arasÕnda tolerantlÕq vԥ dostluq münasibԥtlԥri Azԥrbaycan xalqÕnÕn humanist ruhi mԥdԥniyyԥti üçün hԥmiúԥ xarakterik olmuúdur. Fuad Mԥmmԥdov Prezident ølham Ԥliyev tԥrԥfindԥn elan edilmiú, Azԥrbaycanda insan münasibԥtlԥri mԥdԥniyyԥtinin qorunmasÕ vԥ inkiúafÕna yönԥldilmiú multikulturalizm siyasԥtinin hԥyata keçirilmԥsinԥ yardÕm edԥn tԥdbirlԥr, proqramlar vԥ layihԥlԥrin iúlԥnib hazÕrlanmasÕ vԥ reallaúdÕrÕlmasÕ-
192 na “Simurq” AMA-nÕn daxil edilmԥsinin ԥhԥmiyyԥtini qeyd etdi. O hԥmçi- nin, multikulturalizm dövlԥt siyasԥtinin “Simurq” AMA-nÕn “Homo sa- piens” tipli insandan “Homo culturalis” tipli insana keçid konsepsiyasÕnÕn düzgünlüyünü daha artÕq tԥsdiqlԥdiyini qeyd etdi. Seminar iútirakçÕlarÕ multikulturalizmin inkiúafÕ dövlԥt siyasԥtini dԥs- tԥklԥdiklԥrini yekdilliklԥ ifadԥ etdilԥr. Onlar qeyd etdilԥr ki, multikultura- lizm mԥdԥniyyԥtlԥrin vԥ sivilizasiyalarÕn zԥruri dialoq vasitԥsidir. Digԥr mԥ- dԥniyyԥtlԥrin mahiyyԥti, xüsusiyyԥtlԥri, tarixi vԥ nailiyyԥtlԥrini öyrԥnmԥ- dԥn, onlara tolerant münasibԥt bԥslԥmԥk, onlarÕn nümayԥndԥlԥrinԥ hörmԥt etmԥk, mԥdԥniyyԥtlԥrin vԥ sivilizasiyalarÕn qarúÕlÕqlÕ anlaúmasÕnÕ, dialoqunu qurmaq mümkün deyil. Avropa vԥ Qԥrbin bԥzi dövlԥtlԥri multikulturalizmin idarԥ edilmԥsinin olduqca mürԥkkԥb siyasi vԥzifԥ olmasÕ ilԥ ԥlaqԥdar, ondan imtina etmiúlԥr. Ola bilsin ki, bԥzi xalqlarÕn nümayԥndԥlԥri bu vԥ ya digԥr dövlԥtlԥrin milli mԥdԥniyyԥtinԥ nԥ assimilyasiya olunma÷Õ, nԥ inteqrasiya etmԥyi arzulamÕrlar. Lakin multikulturalizmdԥn imtina etmԥk yaxúÕ heç nԥ vԥd etmir, çünki bu, anlaúÕlmazlÕ÷a, fobiyaya, müqayisԥ olunmaya vԥ qarúÕ- durmaya, milli vԥ dini münaqiúԥlԥrԥ aparan yoldur, tԥԥssüf ki, bunlar bütün dünyada artÕr. Bu münasibԥtdԥ ԥnԥnԥvi multikulturalizm siyasԥtinin ԥn yaxúÕ modeli AzԥrbaycandÕr. Seminar iútirakçÕlarÕ multikulturalizmin bütün dün- yada inkiúaf úԥrtlԥrdԥn biri kimi, “Homo sapiens” tipli insandan “Homo cul- turalis” tipli insana keçid beynԥlxalq proqramÕnÕn iúlԥnib hazÕrlanmasÕ vԥ tԥtbiq edilmԥsi üzrԥ “Simurq” AMA-nÕn ideyasÕnÕ praktik surԥtdԥ reallaúdÕr- ma÷Õn mԥqsԥdԥuy÷un ola bilԥcԥyi haqda fikir söylԥdilԥr. Seminarda hԥkim-psixoloq Ramazan Ԥsgԥrli dԥ “ùԥxsiyyԥtin mԥnԥvi inkiúafÕnda elmin vԥ dinin rolu” mԥruzԥsi ilԥ çÕxÕú etdi. Mԥruzԥçilԥrin vԥ iú- tirakçÕlarÕn çÕxÕúlarÕ “Kulturologiya vԥ Azԥrbaycanda ruhi mԥdԥniyyԥtin in- kiúafÕ” mövzusu ԥtrafÕnda dԥyirmi masada yekunlaúdÕrÕldÕ. Qeyd edildi ki, Azԥrbaycan RespublikasÕ intellektual vԥ etik mԥdԥniyyԥtin, sosial-mԥdԥni tԥrԥqqi vԥ sülhün prioritet inkiúafÕ yolu ilԥ qԥtiyyԥtlԥ addÕmlayÕr, multikultu- ralizmin Azԥrbaycan modeli isԥ zamanÕn sÕna÷Õndan çÕxmÕúdÕr vԥ davamlÕ inkiúaf üçün beynԥlxalq model kimi istifadԥ edilԥ bilԥr. 2014-cü ildԥ “Simurq” AMA-nÕn rԥhbԥrliyinin tԥrkibindԥ dԥyiúikliklԥr oldu. Görkԥmli Azԥrbaycan alimi, Dövlԥt MükafatÕ LaureatÕ, Milli Ensik- lopediyanÕn direktoru vԥ Azԥrbaycan Milli EA-nÕn vitse-prezidenti, aka- demik Tofiq Na÷Õyevin qeyri-maddi mԥdԥni irs üzrԥ vitse-prezident seçil- mԥsi sayԥsindԥ AssosiasiyanÕn rԥhbԥrliyi möhkԥmlԥndirildi. Eyni zamanda akademik Tofiq Na÷Õyev “Simurq” Beynԥlxalq kulturoloji jurnalÕn redaksi- ya úurasÕnÕn sԥdri seçildi.
193 15 noyabr 2014-cü ildԥ “Simurq” Azԥrbaycan Mԥdԥniyyԥt Assosiasi- yasÕ vԥ Azԥrbaycan Kulturoloqlar Cԥmiyyԥti (AKC) Azԥrbaycan Milli EnsiklopediyasÕnda “Mԥdԥniyyԥt vԥ cԥmiyyԥtin inkiúafÕ” mövzusunda kul- turoloji seminar keçirdilԥr. SeminarÕn iúindԥ Milli Elmlԥr AkademiyasÕnÕn akademiklԥri vԥ müxbir üzvlԥri, ali mԥktԥblԥrin professorlarÕ vԥ dosentlԥri, dövlԥt qulluqçularÕ, diplomatlar vԥ incԥsԥnԥt xadimlԥri, rԥssamlar, musiqiçi- lԥr, istedadlÕ gԥnclԥr iútirak edirdilԥr. Seminarda: prof. Fuad Mԥmmԥdov, AzԥrbaycanÕn xalq úairi, Milli Aviasiya AkademiyasÕ Dil vԥ ԥdԥbiyyat kafedrasÕnÕn müdiri, professor Nԥriman Hԥsԥnzadԥ, Azԥrbaycan Kulturoloqlar Cԥmiyyԥtinin (AKC) sԥdr müavinlԥri – BDU-nun dosenti, AzԥrbaycanÕn ԥmԥkdar müԥllimi Tahir Behbudov, ADMøU-nin dosenti Mübariz SüleymanlÕ, AR Prezidenti yanÕn- da Dövlԥt ødarԥçilik AkademiyasÕnÕn (DøA) professorlarÕ - Musa Quluzadԥ, Oqtay Ԥliyev, DøA-nÕn dosenti Mustafa øsgԥndԥrzadԥ, BDU-nun professor- larÕ – øzzԥt Rüstԥmov, Ԥsԥdulla Qurbanov, Kuba RespublikasÕnÕn Azԥrbay- candakÕ fövqԥladԥ vԥ sԥlahiyyԥtli sԥfiri, cԥnab Ömԥr Medina, Azԥrbaycan Dram TeatrÕnÕn direktoru, professor øsrafil øsrafilov, “UúaqlarÕn xoúbԥxt gԥ- lԥcԥyi” QHT-nin prezidenti Nԥrgiz Babayeva-Kԥrimova, “Loqos” UúaqlarÕn inkiúafÕ Mԥrkԥzinin direktoru Tԥranԥ Mԥmmԥdova vԥ baúqalarÕ çÕxÕú etdilԥr. Öz mԥruzԥlԥrindԥ alimlԥr AzԥrbaycanÕn qeyri-maddi mԥdԥni irsi, tarix, kulturologiyanÕn ԥsas anlayÕúlarÕ vԥ kateqoriyalarÕ, Azԥrbaycanda kulturoloji fikir tarixi, hԥmçinin beynԥlxalq münasibԥtlԥr mԥdԥniyyԥti ilԥ ba÷lÕ mԥsԥlԥ- lԥrԥ toxundular. AzԥrbaycanÕn sosial-mԥdԥni siyasԥtini tԥhlil edԥrԥk çÕxÕú edԥnlԥr, respublikanÕn, beynԥlxalq tanÕnma qazanmÕú vԥ dünya sivilizasiya- sÕnÕn qloballaúma, münaqiúԥlԥr vԥ qeyri-sabit inkiúafÕ úԥraitindԥ hԥyat keyfiyyԥtinԥ, davamlÕ vԥ tԥhlükԥsiz inkiúafÕna çox böyük tԥsir göstԥrԥn ruhi vԥ maddi mԥdԥniyyԥt sahԥsindԥki mütԥrԥqqi nailiyyԥtlԥrinԥ yüksԥk qiymԥt verdilԥr. AzԥrbaycanÕn qeyri-maddi mԥdԥni irsinin qorunub saxlanmasÕ vԥ inkiúafÕ sahԥsindԥ iúin dԥyԥri qeyd edilmiú, bu istiqamԥtdԥ Milli Ensiklo- pediyanÕn fԥaliyyԥti vԥ onun rԥhbԥri, yüksԥk mԥdԥniyyԥtli insan, AMEA- nÕn akademiki, Dövlԥt MükafatÕ LaureatÕ Tofiq Na÷Õyevin xidmԥtlԥrinin bö- yük töhfԥsi xüsusi olaraq nԥzԥrԥ çatdÕrÕlmÕúdÕr. AzԥrbaycanÕn hԥm maddi, hԥm dԥ qeyri-maddi mԥdԥni irsin qorunub saxlanmasÕ vԥ inkiúaf etdirilmԥsi nailiyyԥtlԥri ilԥ yanaúÕ, incԥsԥnԥtin, idma- nÕn, intellektual, etik, hüquq vԥ idarԥetmԥ mԥdԥniyyԥtinin inkiúafÕnda sosial- mԥdԥni siyasԥtin yeni istiqamԥtinin – multikulturalizmin formalaúmasÕnda innovativ fԥaliyyԥt dԥ qeyd olundu. Multikulturalizmin aktuallÕ÷Õ - müxtԥlif xalqlarÕn vԥ dinlԥrin nümayԥndԥlԥrinin zԥngin, çoxԥsrlik Azԥrbaycan mԥdԥ-
194 niyyԥtinԥ inteqrasiyasÕ ԥsasÕnda Azԥrbaycanda münaqiúԥsiz, harmonik yaúa- yÕú üçün bԥrabԥr imkanlarla tԥmin edԥn, Azԥrbaycan üçün ԥnԥnԥvi olan mԥ- dԥni mühitin, mԥdԥni müxtԥlifliyin qorunub saxlanmasÕ vԥ inkiúafÕnÕn zԥru- riliyi ilԥ úԥrtlԥnir. Belԥ fikir söylԥnildi ki, multikulturalizm siyasԥtinin aparÕlmasÕ - qloballaúma úԥraitindԥ insanÕn hԥyat fԥaliyyԥtinin vԥ milli insan kapitalÕnÕn inkiúafÕnÕn sԥmԥrԥli elmi ԥsasÕ kimi, bir daha kulturologiya elminin vacibli- yini göstԥrir. Dövlԥt quruculu÷u vԥ idarԥçiliyi üçün kulturologiyanÕn sis- temli yanaúmaya ԥsaslanan strateji ԥhԥmiyyԥti, bir çox strateji vԥ taktiki mil- li inkiúaf problemlԥrinin qoyulmasÕ vԥ hԥlli üçün onun elmi vԥ praktik dԥyԥ- ri ilԥ úԥrtlԥnmiúdir. Dünya sivilizasiyasÕnÕn qeyri-müԥyyԥnliklԥri vԥ dԥyiúik- liklԥri úԥraitindԥ mürԥkkԥb milli inkiúaf problemlԥrinin ekspertizasÕ, fԥaliy- yԥtin müxtԥlif sahԥlԥri vԥ müxtԥlif sԥviyyԥlԥrindԥ düzgün qԥrarlarÕn qԥbulu üúün kulturologiyanÕn kreativ imkanlarÕnÕ qiymԥtlԥndirmԥk çԥtindir. Seminar iútirakçÕlarÕ AzԥrbaycanÕn ruhi mԥdԥniyyԥtinin inkiúafÕna, xüsu- silԥ, milli kulturologiyanÕn, insan kapitalÕnÕn inkiúafÕna vԥ akkulturasiya vԥ inkulturasiya metodlarÕ ilԥ cԥmiyyԥtin kulturoloji maariflԥndirilmԥsinԥ “Simurq” AMA-nÕn vԥ Azԥrbaycan Kulturoloqlar Cԥmiyyԥtinin ciddi töhfԥsi- ni qeyd etdilԥr. Özünün 25 illik yaradÕcÕ fԥaliyyԥt dövrü ԥrzindԥ Assosiasiya onlarla monoqrafiyalar vԥ dԥrsliklԥr dԥrc etdirmiú, mütԥxԥssislԥr vԥ gԥnclԥr üçün 300-dԥn artÕq seminarlar, dԥyirmi masalar vԥ treninqlԥr keçirmiú, “Simurq” Beynԥlxalq kulturoloji jurnalÕnÕ tԥsis etmiúdir. Onlar hԥmçinin, bir çox ictimai-faydalÕ kulturoloji layihԥlԥr hԥyata keçirmiú, bir sÕra qeyri-höku- mԥt mԥdԥniyyԥt tԥúkilatlarÕnÕn formalaúmasÕna yardÕm etmiú, kulturologiya sahԥsindԥ elmi kadrlarÕn hazÕrlanmasÕnÕn tԥúԥbbüskarlarÕ vԥ iútirakçÕlarÕ ol- muú, onlarla “ødrak” kulturoloji maariflԥndirici televiziya veriliúlԥrini apar- mÕú, bir çox xarici forumlarda vԥ dövri mԥtbuat sԥhifԥlԥrindԥ çÕxÕúlar etmiúlԥr. Bununla bԥrabԥr iútirakçÕlar qeyd etdilԥr ki, elm, tԥhsil vԥ mԥdԥniyyԥtin hԥrtԥrԥfli inkiúafÕ dövlԥt siyasԥtinԥ baxmayaraq, ayrÕ-ayrÕ tԥúkilatlarda Azԥr- baycanÕn milli maraqlarÕ nöqteyi-nԥzԥrindԥn çԥtin baúa düúülԥn qԥrarlar yer almÕúdÕr. Belԥ ki, on il ԥrzindԥ kulturologiya sahԥsindԥ namizԥdlԥr vԥ doktor- larÕn u÷urla hazÕrlanmasÕndan sonra, 2012-ci ildԥ Azԥrbaycan Dövlԥt Mԥdԥ- niyyԥt vԥ øncԥsԥnԥt Universitetindԥ kulturologiya fԥnni ԥsassÕz olaraq lԥ÷v edildi vԥ “sԥnԥtúünaslÕq” fԥnninin tԥrkibinԥ daxil edildi. Bununla yanaúÕ respublika Ali Attestasiya KomissiyasÕ tԥrԥfindԥn, mԥsԥlԥni alim-kulturoloq- larla müzakirԥ etmԥdԥn, Azԥrbaycan AAK-nÕn reyestrinԥ daxil olan elmlԥrin tԥsnifatÕnda “kulturologiya” çÕxarÕlmÕú, kulturoloji mԥzmunlu dissertasiyalarÕ müdafiԥ edԥn úԥxslԥrԥ isԥ sԥnԥtúünaslÕq çԥrçivԥsi daxilindԥ sԥnԥtúünaslÕq, ta-
195 rix yaxud fԥlsԥfԥ sahԥsindԥ “62.19.01” (“Kulturologiya vԥ onun ümumi prob- lemlԥri”) ixtisasÕ üzrԥ elmi dԥrԥcԥlԥr verilmԥyԥ baúlanmÕúdÕr. Seminarda elan olundu ki, “Simurq” AMA-nÕn rԥyasԥt heyԥti üzvlԥrinin qԥrarÕ ilԥ, AssosiasiyanÕn fԥxri üzvü, AMEA-nÕn akademiki Tofiq Na÷Õyev Azԥrbaycan Mԥdԥniyyԥt AssosiasiyasÕnÕn qeyri-maddi mԥdԥni irs üzrԥ vitse- prezidenti vԥ “Simurq” Beynԥlxalq kulturoloji jurnalÕn redaksiya úurasÕnÕn sԥdri seçilmiúdir. Assosiasiya tanÕnmÕú rԥssam, AzԥrbaycanÕn ԥmԥkdar incԥ- sԥnԥt xadimi øsmayÕl Mԥmmԥdovun müԥllif iúlԥri kolleksiyasÕnÕ Azԥrbaycan Milli EnsiklopediyasÕnÕn fonduna ba÷ÕúladÕ. Seminarda yubilyarlarÕn – tanÕnmÕú alimlԥr, müԥllimlԥr, maarifçilԥrin tԥltif edilmԥsi oldu. øútirakçÕlar “Simurq” Azԥrbaycan Mԥdԥniyyԥt Assosia- siyasÕnÕn a÷saqqalÕ, onun birinci vitse-prezidenti, akademik Maqsud Ԥliyevi 90 illik yubileyi münasibԥtilԥ tԥntԥnԥli surԥtdԥ, ürԥkdԥn tԥbrik etdilԥr. “Simurq” AMA-nÕn tԥsis edilmԥsi vԥ inkiúafÕnda çoxillik tԥmԥnnasÕz ԥmԥyi- nԥ, AssosiasiyanÕn Azԥrbaycanda insan kapitalÕnÕn inkiúafÕna hԥdԥflԥnmiú kulturoloji maarifçilik fԥaliyyԥtindԥ, layihԥlԥri vԥ tԥdbirlԥrindԥ fԥal iútirakÕ- na görԥ, AssosiasiyanÕn rԥyasԥt heyԥti adÕndan Maqsud Ԥliyevԥ dԥrin tԥúԥk- kür ifadԥ edildi. Yubileylԥr münasibԥtilԥ vԥ AzԥrbaycanÕn intellektual vԥ etik mԥdԥniy- yԥtinin inkiúafÕndakÕ xidmԥtlԥrinԥ görԥ: AR Prezidenti yanÕnda Dövlԥt øda- rԥçilik AkademiyasÕnÕn professoru Musa Quluzadԥ, DøA-nÕn professoru Oqtay Ԥliyev, Azԥrbaycan Dram TeatrÕnÕn direktoru, professor øsrafil øsrafi- lov, “Simurq” Beynԥlxalq kulturoloji jurnalÕn redaktoru, Azԥrbaycan Kultu- roloqlar Cԥmiyyԥtinin mԥsul katibi ùԥlalԥ Kԥsԥmԥnli, hԥmçinin “UúaqlarÕn xoúbԥxt gԥlԥcԥyi” qeyri-hökumԥt tԥúkilatÕnÕn prezidenti Nԥrgiz Babayeva- Kԥrimova “Simurq” Beynԥlxalq medalÕ ilԥ tԥltif olundular. “Loqos” Uúaqla- rÕn ønkiúaf Mԥrkԥzinin direktoru Tԥranԥ Mԥmmԥdovaya “Simurq” AMA-nÕn Fԥxri fԥrmanÕ tԥqdim edildi. Seminarda AR Mԥdԥniyyԥt vԥ Turizm Nazirliyi MԥdԥniyyԥtúünaslÕq üzrԥ Elmi-Metodiki Mԥrkԥzin ԥmԥkdaúÕ, “Simurq” Beynԥlxalq kulturoloji jurnalÕn redaktoru ùԥlalԥ Kԥsԥmԥnlinin iki yeni: xalq úairi Nԥriman Hԥsԥn- zadԥnin aforizmlԥri vԥ kԥlamlarÕnÕn daxil edildiyi “Nԥriman Hԥsԥnzadԥ: “Ömür- yarÕ-sual, yarÕ – imtahan” kitabÕ, vԥ “Lal sükut” úeirlԥr kitabÕnÕn tԥqdimatÕ oldu. SeminarÕn iú vaxtÕ ԥrzindԥ vԥ ondan sonra iútirakçÕlar tanÕn- mÕú vԥ yeni baúlayan Azԥrbaycan rԥssamlarÕnÕn - ԥmԥkdar incԥsԥnԥt xadimi øsmayÕl Mԥmmԥdovun, Su÷ra Ba÷Õrzadԥnin vԥ BakÕ úԥhԥri 23 saylÕ mԥktԥ- bin ikinci sinif úagirdi Hԥsԥn Bayramovun bir neçԥ sayda müԥllif iúlԥrinin sԥrgisi ilԥ tanÕú oldular. SeminarÕn sonunda ustad vԥ gԥnc Azԥrbaycan mu-
196 siqiçilԥri vԥ gԥnclԥrinin, o cümlԥdԥn, tanÕnmÕú cazmenlԥr Rafiq Seyidzadԥ, Cavan ZeynallÕ, Leyla Nԥzԥrlinin iútirakÕ ilԥ kiçik kamera vԥ estrada kon- serti sԥslԥndi. Hԥmçinin, BDU-nin tԥlԥbԥsi Lalԥ A÷azadԥ vԥ BakÕ Musiqi AkademiyasÕnÕn tԥlԥbԥlԥri ùԥms Ԥlizadԥ vԥ Zԥhra Salamova öz ifalarÕ ilԥ seminar iútirakçÕlarÕnÕ sevindirdilԥr. 2014-cü il kulturologiya sahԥsindԥ elmi-tԥdqiqat iúlԥri barԥdԥ Assosia- siya üçün mԥhsuldar olmuúdur. Bu ildԥ “Simurq” AMA vԥ Azԥrbaycan Kul- turoloqlar Cԥmiyyԥtinin üzvlԥri tԥrԥfindԥn üç kulturoloji dissertasiya müda- fiԥ edilmiúdir. Azԥrbaycan Kulturoloqlar Cԥmiyyԥtinin sԥdr müavini, dosent Mübariz SüleymanlÕ fԥlsԥfԥ sahԥsindԥ elmlԥr doktoru alimlik dԥrԥcԥsi almaq üçün “XIX ԥsrin ԥvvԥlindԥ Azԥrbaycanda kulturoloji fikir” mövzusu üzrԥ dissertasiyanÕ u÷urla müdafiԥ etmiúdir. Azԥrbaycan tarixi sahԥsindԥ elmlԥr doktoru dԥrԥcԥsini almaq üçün Cԥmiyyԥtin üzvü MinaxanÕm Ԥsԥdli “Yusif TalÕbzadԥnin ictimai-siyasi vԥ elmi-publisistik fԥaliyyԥti Azԥrbaycan mԥdԥ- niyyԥti kontekstindԥ” mövzusu üzrԥ dissertasiyanÕ eyni u÷urla müdafiԥ etmiúdir. Tarix sahԥsindԥ elmlԥr doktoru dԥrԥcԥsini almaq üçün gԥnc iddiaçÕ Ceyhun Rzayev “AzԥrbaycanÕn sosial-mԥdԥni inkiúafÕnda ali tԥhsilin rolu” mövzusu üzrԥ dissertasiya müdafiԥ etmiúdir. Ԥmԥkdar incԥsԥnԥt iúçisi Rafiq KaúanlÕ “AzԥrbaycanÕn ruhi mԥdԥniyyԥtinin inkiúafÕnda qeyri-hökumԥt tԥú- kilatlarÕnÕn rolu” dissertasiyasÕnÕ müdafiԥ üçün tԥqdim etmiúdir. 2014-cü ildԥ AssosiasiyanÕn prezidenti Sankt-Peterburqda Beynԥlxalq Lixaçov elmi OxumalarÕnÕn iúindԥ iútirak etmiú, bir sÕra nazirliklԥr vԥ idarԥ- lԥrdԥ, o cümlԥdԥn, Gԥnclԥr vԥ ødman, Mԥdԥniyyԥt vԥ Turizm, Tԥhsil nazir- liklԥri tԥrԥfindԥn tԥúkil edilmú “dԥyirmi masa”da, Ԥdliyyԥ AkademiyasÕ, Azԥrbaycan Milli EnsiklopediyasÕ, Azԥrbaycan Dövlԥt øqtisad Universitetin- dԥ, Azԥrbaycan Müԥllimlԥr ønstitutunda, Ԥmԥk vԥ Sosial Münasibԥtlԥr AkademiyasÕnda, Müԥllimlԥrin øxtisasartÕrma ønstitutunda, “Loqos” Uúaqla- rÕn ønkiúaf Mԥrkԥzindԥ vԥ s. insan kapitalÕnÕn inkiúafÕnda kulturologiyanÕn rolu haqqÕnda mühazirԥlԥrlԥ çÕxÕúlar etmiúdir. “Simurq” AMA-nÕn beynԥl- xalq nüfuzunun göstԥricilԥrindԥn biri – 2014-cü ildԥ AssosiasiyanÕn prezi- denti, prof. Fuad Mԥmmԥdovun Sankt-Peterburqda alimlԥr vԥ siyasԥtçilԥrin mötԥbԥr beynԥlxalq konfransÕnÕn - Beynԥlxalq Lixaçov elmi OxumalarÕnÕn tԥúkilat komitԥsinin tԥrkibinԥ daxil edilmԥsi idi. Elԥ hԥmin ildԥ Assosiasiya “Mԥdԥniyyԥt” kanalÕnda, respublikanÕn ta- nÕnmÕú elm, tԥhsil, incԥsԥnԥt xadimlԥrinin, hԥmçinin siyasԥtçilԥr, deputatlar vԥ ictimai xadimlԥrin, tԥlԥbԥlԥr, müԥllimlԥr vԥ mԥktԥblilԥrin iútirakÕ ilԥ 10-dan yuxarÕ “ødrak” kulturoloji televiziya veriliúlԥri hazÕrlamÕú vԥ apar- mÕúdÕr. Eyni zamanda “Sԥhԥr”, “Yeni gün” vԥ digԥr televiziya kanallarÕnda
197 intellektual, etik mԥdԥniyyԥt vԥ insan kapitalÕnÕn inkiúafÕ mԥsԥlԥlԥri üzrԥ bir sÕra kulturoloji çÕxÕúlar hԥyata keçirilmiúdir. Assosiasiya üzvlԥri BakÕ Beynԥlxalq Humanitar Forumu, BakÕ Beynԥlxalq Ombudsmanlar KonfransÕ, YUNESKO-nun qeyri-maddi mԥdԥni irs üzrԥ Komitԥsinin VIII sessiyasÕ, Avropa ùurasÕnÕn Mԥdԥni Marúrutlar üzrԥ Mԥúvԥrԥt Forumunun vԥ s. iúindԥ iútirak etmiúdir. ønsan kapitalÕnÕn inkiúafÕ, yüksԥk mԥdԥniyyԥt standartlarÕnÕn formalaú- dÕrÕlmasÕ, ictimai ԥmԥyin mԥhsuldarlÕ÷Õ vԥ keyfiyyԥtinin yüksԥldilmԥsi kimi dövlԥt siyasԥtinin reallaúdÕrÕlmasÕna bundan sonrakÕ yardÕm mԥqsԥdilԥ, ԥha- linin akkulturasiyasÕ vԥ inkulturasiyasÕna istiqamԥtlԥndirilmiú ԥnԥnԥvi mü- hazirԥlԥr vԥ seminarlarla yanaúÕ, 2014-cü ilin yazÕndan “Simurq” AMA respublikanÕn müxtԥlif dövlԥt strukturlarÕnÕn iúçilԥri üçün ԥmԥk mԥdԥniyyԥti üzrԥ xüsusi treninqlԥr keçirmԥyԥ baúladÕ. Ölkԥnin sosial-mԥdԥni siyasԥtinԥ uy- ÷un konfranslar, seminarlar vԥ televiziya veriliúlԥrini hesaba almadan, yalnÕz 2014-cü ildԥ “Simurq” AMA nazirliklԥr vԥ idarԥlԥrin dövlԥt qullqçularÕ, hԥm- karlar ittifaqlarÕ iúçilԥri, hԥmçinin akademiyalar, ali vԥ orta mԥktԥblԥrin müԥl- limlԥri, qadÕnlar vԥ gԥnclԥr üçün 40-a yaxÕn treninqlԥr keçirmiúdir. 2013-cü ildԥn ölkԥdԥ ilk dԥfԥ, ölkԥnin dövlԥtçilik tarixindԥ parlaq hadisԥ olan, Azԥrbaycan PespublikasÕnÕn Prezidenti yanÕnda vԥtԥndaúlara vԥ sosial innovasiyalara xidmԥt göstԥrilmԥsi üzrԥ “ASAN xidmԥt” Dövlԥt Agentliyi fԥ- aliyyԥt göstԥrmԥyԥ baúladÕ. Agentlik – dövlԥt sisteminin bazar úԥraitinԥ ya- xÕnlaúdÕrÕlmasÕ vԥ dövlԥt adminisrtasiya xidmԥtlԥrindԥ mülki ԥhalinin tԥlԥbat- larÕnÕn daha tam ödԥnilmԥsi hesabÕna, idarԥetmԥ mԥdԥniyyԥti vԥ effektivliyi- nin artÕrÕlmasÕ kimi mühüm siyasi mԥsԥlԥnin hԥllinԥ yardÕm edirdi. Siyasi-etik ölçüdԥ “ASAN xidmԥt”in fԥaliyyԥti - yüksԥk vԥtԥndaú mԥ- dԥniyyԥtinin formalaúdÕrÕlmasÕ, úԥxsiyyԥtlԥrarasÕ vԥ beynԥlxalq münasibԥt- lԥr mԥdԥniyyԥti, insanlarÕn vԥtԥnpԥrvԥrlik ruhunda tԥrbiyԥ edilmԥsi, milli mԥdԥni dԥyԥrlԥrin, o cümlԥdԥn, yüz illԥr mԥdԥniyyԥt tarixi boyu Azԥrbay- can xalqÕna xas ԥnԥnԥvi multikulturalizm dԥyԥrlԥrinin qorunmasÕ vԥ inkiúa- fÕna hԥdԥflԥnmiú azԥrbaycançÕlÕq ideologiyasÕ istiqamԥtindԥ hԥyata keçiril- mԥyԥ baúlandÕ. Agentliyin strategiya vԥ texnologiyalarÕ mԥnԥvi mühitԥ, icti- mai münasibԥtlԥr mԥdԥniyyԥti, cԥmiyyԥtin siyasi vԥ sosial sabitliyi, “úԥffaf- lÕ÷Õn” artÕrÕlmasÕ vԥ korrupsiyanÕn sԥviyyԥsinin azaldÕlmasÕna eyni zamanda dövlԥt qulluqçularÕ, siyasԥtçilԥr vԥ mԥmurlarÕn özlԥrinin mԥdԥniyyԥtinԥ çox böyük tԥsir göstԥrmԥyԥ baúladÕ. Azԥrbaycan RespublikasÕ Prezidentinin dünya tԥcrübԥsindԥ analoqu ol- mayan bu çox dԥyԥrli innovativ layihԥsi, tԥxirԥsalÕnmaz sosial-hüquqi mԥsԥ- lԥlԥrin hԥllinԥ vԥsait vԥ vaxt sԥrfini ԥhԥmiyyԥtli dԥrԥcԥdԥ azaltmaq, demok-
198 ratiya mԥdԥniyyԥtini vԥ xalqÕn dövlԥt strukturlarÕna inamÕnÕ möhkԥmlԥndir- mԥk hesabÕna, Azԥrbaycan vԥtԥndaúlarÕ vԥ ailԥlԥrinin hԥyat rahatlÕ÷ÕnÕ yük- sԥltmԥyԥ imkan vermiúdir. “ASAN xidmԥt” vԥtԥndaúlarla ünsiyyԥt prosesin- dԥ dövlԥt qulluqçularÕnÕn yüksԥk etik mԥdԥniyyԥt milli standartlarÕnÕn bԥr- qԥrar olmasÕna sԥbԥb olan ԥn nümunԥvi dövlԥt strukturlarÕndan biri oldu. Dövlԥt idarԥçiliyinin yüksԥk effektivliyini tԥmin etmԥk üçün belԥ mԥdԥniy- yԥtin ԥhԥmiyyԥtini Azԥrbaycan RespublikasÕnÕn Prezidenti, cԥnab ølham Ԥliyev öz çÕxÕúlarÕnda dԥfԥlԥrlԥ vur÷ulamÕúdÕr. Dövlԥt baúçÕsÕ tԥrԥfindԥn irԥli sürülmüú insan kapitalÕnÕn inkiúafÕ stra- teji vԥzifԥsini nԥzԥrԥ alaraq, 2014-2015-ci illԥrdԥ “Simurq” AMA, dövlԥt qulluqçularÕnÕn biliklԥri, bacarÕqlarÕ, mütԥúԥkkilliyi vԥ etik sԥviyyԥsinin permanent yüksԥliúini tԥmin edԥn “ASAN xidmԥt” Dövlԥt Agentliyi ilԥ iúçi heyԥtinin müasir xidmԥt metodlarÕna öyrԥdilmԥsi sahԥsindԥ sÕx ԥmԥkdaúlÕq etmiúdir. Treninqlԥrin keçirilmԥsi vasitԥsilԥ, yalnÕz BakÕda deyil, hԥm dԥ Gԥncԥ, SumqayÕt vԥ respublikanÕn digԥr rayonlarÕnda “ASAN xidmԥt” tԥú- kilatlarÕnÕn fԥal inkiúaf edԥn úԥbԥkԥsi üçün kadrlarÕn kulturoloji hazÕrlÕ÷Õ vԥ yenidԥn hazÕrlÕ÷Õ hԥyata keçirilmiúdir. Treninqlԥrin ԥsas mԥqsԥdi respublika ԥhalisinԥ xidmԥtdԥ dövlԥt qulluq- çularÕnÕn ustalÕ÷ÕnÕ tԥkmillԥúdirmԥk, onlarÕn yüksԥk ԥmԥk mԥdԥniyyԥti stan- dartlarÕna istiqamԥtlԥnmiú peúԥkarlÕq vԥ etik sԥviyyԥsini artÕrmaq olmuúdur. Bu hazÕrlÕq prosesindԥ Agentlik ԥmԥkdaúlarÕna insan münasibԥtlԥri, ԥmԥk, xidmԥt, liderlik vԥ idarԥetmԥ mԥdԥniyyԥti haqqÕnda, hüquq mԥdԥniyyԥti, peúԥ etikasÕ vԥ mԥsuliyyԥt mԥdԥniyyԥti haqqqÕnda universal kulturoloji bi- liklԥrin ötürülmԥsi tԥmin edilmiúdir. øúçilԥrdԥ, onlar tԥrԥfindԥn nizam vԥ in- tizamÕn gözlԥnilmԥsi, qoyulmuú qaydalara riayԥt edilmԥsi, xeyirxahlÕq vԥ nԥzakԥt, úԥxsiyyԥtԥ hörmԥt, insanlara xidmԥtdԥ düzgünlük vԥ ԥdalԥt, hԥmçi- nin pozitiv xarakterin formalaúmasÕ vԥ kompromisԥ getmԥk bacarÕ÷ÕnÕ nԥ- zԥrdԥ tutan “úԥxsiyyԥt mԥdԥniyyԥtinin” formalaúmasÕna böyük diqqԥt yeti- rilmiúdir. Treninqlԥr dövlԥt qulluqçularÕnÕn intellekti, texnoloji yaraqlanma- sÕ vԥ praktik tԥcrübԥsinin inkiúafÕna, onlarda ԥmԥyԥ vԥ öz peúԥsinԥ mԥhԥb- bԥt hissinin formalaúmasÕna, milli adԥtlԥr, vԥtԥndaúlarÕn xarakterlԥri, psixo- logiyasÕ vԥ temperamenti haqqÕnda biliklԥrin yayÕlmasÕna, insanlarla iúlԥ- mԥk bacarÕ÷Õna yardÕm etmiúdir. Onlar müsbԥt energetikanÕn vԥ özünüidarԥ mԥdԥniyyԥtinin yetiúdirilmԥsinԥ, yüksԥk ԥmԥk mԥdԥniyyԥti standartlarÕna uy÷un xidmԥt texnologiyalarÕ vԥ peúԥkar ustalÕ÷Õn tԥkmillԥúdirilmԥsinԥ sԥ- bԥb olmuúdur. Treninq keçԥn dövlԥt qulluqçularÕ müútԥrilԥrԥ sosial-mԥiúԥt problemlԥrinin hԥllindԥ yardÕm etmԥyԥ çalÕúaraq, iú prosesindԥ onlarla daha artÕq diqqԥt, sԥbr, tԥmkin vԥ qay÷Õ nümayiú etdirmԥyԥ baúlamÕúlar.
199 Treninqlԥrԥ hԥmçinin, milli mԥdԥniyyԥt dԥyԥrlԥrinԥ ԥsaslanan hԥyat fԥlsԥfԥsinin formalaúmasÕna yardÕm edԥn Azԥrbaycan vԥ dünya mԥdԥniyyԥti vԥ sivilizasiyasÕnÕn tarixi, azԥrbaycançÕlÕq ideologiyasÕ, insan kapitalÕnÕn in- kiúaf imkanlarÕ vԥ multikulturalizmin ԥsaslarÕ haqqÕnda biliklԥr uy÷un úԥkil- dԥ daxil edilirdi. Bu biliklԥrin yayÕlmasÕ, Agentlik iúçilԥrindԥ xüsusi peúԥ etikasÕ, cԥmiyyԥt vԥ dövlԥt qarúÕsÕnda sosial vԥ siyasi mԥsuliyyԥt mԥdԥniy- yԥtini ehtiva edԥn yüksԥk professionallÕq vԥ korporasiya mԥdԥniyyԥtinin yetiúdirilmԥsinԥ yardÕm edirdi. Kulturoloji treninqlԥrin keçirilmԥsi “ASAN xidmԥt” kollektivlԥrindԥ yüksԥk ԥmԥk mԥhsuldarlÕ÷ÕnÕ tԥmin edԥn ciddi ida- rԥçilik resurslarÕ olmuúdur. O, yaradÕcÕ fԥaliyyԥt vԥ respublika ԥhalisinԥ xid- mԥt mԥdԥniyyԥtinin yüksԥldilmԥsi üçün ԥlveriúli úԥraitin formalaúmasÕnda pozitiv ԥks olunmuúdur. ønteraktiv treninqlԥr, Agentlik ԥmԥkdaúlarÕna hԥr zaman “formada olma÷a”, öz xüsusi vԥ universal bilik sԥviyyԥlԥrini artÕrma- ÷a, meydana çÕxan problemlԥrin sistemli tԥhlilini hԥyata keçirmԥyԥ, konkret situasiyalarda vaxtÕnda vԥ düzgün qԥrarlar qԥbul etmԥyԥ imkan verԥn, in- tellektual cԥhԥtdԥn zԥngin iúgizar oyunlarla vԥ beyin hԥmlԥlԥri ilԥ müúayiԥt olunurdu. Bu zaman bütün daxili vԥ xarici amillԥri, daimi vԥ dԥyiúԥn kԥ- miyyԥtlԥri sԥmԥrԥli úԥkildԥ nԥzԥrԥ alma÷a vԥ nԥzarԥt etmԥyԥ imkan verԥn, xidmԥt mԥdԥniyyԥtinin nԥticԥsinԥ tԥsir göstԥrԥn strategiya, texnologiya, eti- ka, sosiologiya vԥ estetika kimi elmi idarԥetmԥ prinsiplԥrinin istifadԥsinԥ sistemli kulturoloji yanaúmanÕn iúçi heyԥti tԥrԥfindԥn mԥnimsԥnilmԥsi hesa- bÕna, dövlԥt qulluqçularÕnÕn idarԥetmԥ mԥdԥniyyԥti sԥviyyԥsinin yüksԥldil- mԥsinԥ xüsusi diqqԥt yetirilirdi. Mԥú÷ԥlԥlԥr ԥmԥkdaúlarÕn sԥriútԥliliyinin artmasÕna, önlarÕn özünԥ ina- mÕna, inandÕrmaq vԥ maraqlarÕ harmonizasiya etmԥk bacarÕ÷ÕnÕn inkiúafÕna, kollektivdԥ komanda ruhunun, sa÷lam mԥnԥviyyat vԥ psixoloji ab-havanÕn formalaúmasÕna imkan yaradÕrdÕ. Onlar vԥtԥndaúlarÕn tԥlԥbatlarÕ vԥ maraqla- rÕnÕn tԥmin edilmԥsi, sosial vԥ mԥiúԥt problemlԥrinin hԥllindԥ onlar üçün ra- hat úԥraitin yaradÕlmasÕ imkanlarÕnÕ geniúlԥndirirdi. Bununla yanaúÕ mԥú÷ԥ- lԥlԥr “ASAN xidmԥt” iúçilԥrini, ԥhaliyԥ xidmԥt göstԥrilmԥsindԥ qanunlarÕ yerinԥ yetirmԥk vԥ qanunla úԥrtlԥnԥn mԥqsԥdlԥrԥ u÷urla nail olmaq üçün zԥ- ruri olan diskresion fԥaliyyԥtԥ cԥlb edilmԥsinԥ imkan verirdi. Bu fԥaliyyԥt prosesindԥ “ASAN xidmԥt”dԥ akkreditasya olunmuú respublikanÕn digԥr na- zirliklԥri vԥ idarԥlԥrinin nümayԥndԥlԥri dԥ öz professional vԥ etik mԥdԥniy- yԥt sԥviyyԥsini yüksԥldirdilԥr. Ԥvvԥlki illԥrdԥ oldu÷u kimi, Assosiasiya, yüksԥk ruhi mԥdԥniyyԥt dԥ- yԥrlԥrinin qorunmasÕ vԥ inkiúafÕ ilԥ ԥlaqԥdar olan müxtԥlif yerli vԥ xarici tԥdbirlԥrdԥ fԥal iútirak etmԥyԥ sԥy göstԥrirdi. 2014-cü ilin okyabrÕnda o, Ru-
200 siya KøV tԥrԥfindԥn tԥúkil edilmiú, müasir humanizm problemlԥrinԥ hԥsr olunmuú “Rusiya–Azԥrbaycan–Almaniya” beynԥlxalq telekörpüdԥ u÷urla iútirak etmiúdir. 19 dekabr 2014-cü ildԥ AssosiasiyanÕn rԥhbԥrlԥri vԥ fԥxri üzvlԥri, akademiklԥr – Maqsud Ԥliyev, Tofiq Na÷Õyev, Urxan Ԥlԥkbԥrov, prof. Fuad Mԥmmԥdov vԥ baúqalarÕ respublika Milli Elmlԥr AkademiyasÕnÕn ԥsas binasÕnda keçirilԥn, Azԥrbaycan alimlԥrinin Birinci qurultayÕnda çÕ- xÕú etdilԥr. Qurultayda “Simurq” AMA-nÕn milli-mԥdԥni inkiúaf kon- sepsiyasÕ ilԥ hԥmahԥng olan, AssosiasiyanÕn Azԥrbaycan xalqÕ vԥ dövlԥ- tinin ruhi mԥdԥniyyԥtinin yüksԥldilmԥsinԥ istiqamԥtlԥnmiú ԥsas ideyalarÕ- nÕn düzgünlüyünü vԥ çoxillik fԥaliyyԥtinin sԥmԥrԥliliyini tԥsdiqlԥyԥn bir çox maraqlÕ fikirlԥr vԥ faktlar sԥslԥndirildi. Müqayisԥli tԥhlil göstԥrir ki, son illԥrdԥ Azԥrbaycanda oldu÷u kimi, postsovet mԥkanÕnÕn digԥr ölkԥlԥrindԥ dԥ, ruhi mԥdԥniyyԥtin inkiúafÕ mԥsԥ- lԥlԥrinԥ artan diqqԥt müúahidԥ olunur. Bu zaman mԥdԥniyyԥt fenomeni cԥ- miyyԥtdԥ daha geniú anlayÕúla xarakterizԥ olunur ki, bu da mԥdԥniyyԥt vԥ mԥdԥniyyԥt siyasԥti sahԥsindԥ permanent islahatlara imkan verir. Belԥ ki, 2014-cü il Rusiyada Mԥdԥniyyԥt ili elan edilmiúdir. 24 dekabr 2014-cü ildԥ Moskvada RF Dövlԥt ùurasÕnÕn mԥdԥniyyԥt vԥ incԥsԥnԥt üzrԥ iclasÕ keçiril- di. øclasda RusiyanÕn yeni mԥdԥniyyԥt siyasԥtinin ԥsaslarÕ qԥbul edildi. Bu sԥnԥddԥ mԥdԥniyyԥt anlayÕúÕ yalnÕz tarixi irs, dԥyԥrlԥr vԥ mԥnԥvi ideallar sistemi kimi deyil, hԥm dԥ “ictimai tԥyinat, missiya, ictimai rifah” kimi öz ԥksini tapmÕúdÕr. Mԥdԥniyyԥtin hԥr úeyi ԥhatԥ edԥn belԥ anlayÕúÕ, hԥm dԥ RusiyanÕn dövlԥt siyasԥti prioritetlԥrinin özünün ԥsas dԥyiúikliyini göstԥrir. Rusiya dövlԥtinin baúçÕsÕ V.V. Putin mԥdԥniyyԥt sahԥsindԥ ԥsas dövlԥt sԥnԥ- dini – Dövlԥt mԥdԥniyyԥt siyasԥtinin ԤsaslarÕnÕ tԥsdiq etdi ki, burada mԥdԥ- niyyԥt hԥr úeyi ԥhatԥ edԥn mԥnasÕnda baúa düúülür, maariflԥndirmԥyԥ vԥ bü- tün ölkԥ ԥrasizindԥ mümkün mԥdԥni nemԥtlԥrin yaradÕlmasÕna isԥ xüsusi ԥhԥmiyyԥt verilir. Sԥnԥddԥ yaradÕcÕlÕq azadlÕ÷ÕnÕn tԥmin edilmԥsi vԥ mԥdԥ- niyyԥtin inkiúafÕnÕn vacib úԥrti kimi, RusiyanÕn mԥdԥni tԥsirinin dünyada möhkԥmlԥndirilmԥsi zԥruriliyi xüsusi olaraq nԥzԥrԥ çatdÕrÕlÕr. øclasda hԥmçi- nin, sahԥdԥn asÕlÕ olmayaraq koordinasiyaedici strukturun yaradÕlmasÕ, mԥ- dԥniyyԥt siyasԥtinin resurs tԥminatÕ üçün mövcud idarԥetmԥ sisteminin tԥc- rübԥsi vԥ imkanlarÕndan maksimum istifadԥsinin zԥruriliyi qeyd olundu. Bu mԥqsԥdlԥ Rusiya Mԥdԥni ønkiúaf Fondunu tԥsis etmԥk mԥqsԥdԥuy÷un hesab edildi. 42
42 http://ria.ru/trend/state_counsil_culture_24122014/ 201 2015-ci il “Simurq” AMA-nÕn VI - yubiley qurultayÕna hazÕrlÕq niúanÕ altÕnda keçirdi: iú planlarÕ, prioritetlԥr, qurultayÕn hazÕrlanmasÕ vԥ keçirilmԥ- si formatÕ müzakirԥ edilir, AssosiasiyanÕn Azԥrbaycan RespublikasÕnÕn sosi- al vԥ iqtisadi inkiúafÕnda mühüm rol oynayan ruhi mԥdԥniyyԥtin inkiúafÕna yönԥldilmiú çoxillik fԥaliyyԥtinin sistemli kulturoloji tԥhlili aparÕlÕr vԥ qiy- mԥt verilirdi. Xüsusilԥ, “ruhi istehsalÕn” – elm, tԥhsil, tԥrbiyԥ, incԥsԥnԥt, hԥmçinin akkulturasiya vԥ inkulturasiya metodlarÕ ilԥ ölkԥ ԥhalisinin kultu- roloji maariflԥndirilmԥsi vasitԥsilԥ insan kapitalÕnÕn inkiúafÕna yönԥldilmiú fԥaliyyԥt tԥhlil edilir vԥ qiymԥtlԥndirilirdi. 25 illik fԥaliyyԥti ԥrzindԥ Asso- siasiyanÕn tԥsis edilmԥsi, inkiúafÕ vԥ nailiyyԥtlԥrindԥ xüsusi xidmԥtlԥri olan üzvlԥri aúkar edilirdi. Cari ildԥ Assosiasiya, onun çoxillik yaradÕcÕ fԥaliyyԥ- tini ԥks etdirԥn bu yubiley kitabÕnÕn yekunlaúdÕrÕlmasÕ, hԥmçinin “Simurq” Beynԥlxalq kulturoloji jurnalÕn növbԥti, yubiley nömrԥsinin hazÕrlanmasÕ üzԥrindԥ fԥal surԥtdԥ iúlԥyirdi. Eyni zamanda ilin ԥvvԥlindԥn AssosiasiyanÕn maarifçilik fԥaliyyԥti – kulturoloji seminarlar, o cümlԥdԥn müxtԥlif dövlԥt strukturlarÕ vԥ respublika müԥssisԥlԥrindԥ mühazirԥlԥr vԥ treninqlԥr davam etdirilirdi. Yüklə 8,18 Mb. Dostları ilə paylaş:
|