Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences VOLUME 1 | ISSUE 10 ISSN 2181-1784 Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423 710
w www.oriens.uz November 2021 Biznes tuzilmalari
korxonasi rahbariyatini kerakli axborot ma’lumotlari bilan
ta’minlaydigan bu nazorat. Har qanday korxonada nazorat tarkibiga rejalashtirish,
maqsadni belgilash, bajarilishini nazorat qilish va qaror qabul qilish kabi yelementlar
kiradi. Likvidlikni qo‘llab-quvvatlash moliyaviy nazoratning asosiy vazifasi bo‘lib,
kompaniyaning istalgan vaqtda qarzlarini to‘lashga tayyorligini ko‘rsatadi. Barqaror
to‘lov qobiliyatiga zarur rentabellik darajasi bilan birga yerishiladi.
Moliyaviy nazorat moliyaviy faoliyatning haqiqiy natijalarining rejalashtirilgan
ko‘rsatkichlardan maksimal og‘ishini o‘lchash, standartlar va ko‘rsatkichlar tizimi
tomonidan belgilangan moliyaviy maqsadlarning bajarilishini nazorat qilish,
moliyaviy faoliyatni takomillashtirish bo‘yicha boshqaruv qarorlarini ishlab chiqish,
individual ko‘rsatkichlarni to‘g‘rilashga imkon beradi. Mavjud bozor sharoitlari va
tashqi muhitga muvofiq moliyaviy rivojlanish maqsadlari, moliyaviy vaziyatning
yomonlashishi va rivojlanish sur’atining sezilarli darajada pasayishi mumkin bo‘lgan
og‘ishlar kattaligi bilan bashorat qilinadi.
Binobarin, moliyaviy nazorat moliyaviy operatsiyalarni ichki nazoratidan
tashqari, axborot bazasini yaratish, moliyaviy rejalashtirish, moliyaviy tahlil va ichki
moliyaviy nazorat o‘rtasidagi munosabatlarni muvofiqlashtiradi.
Shu bilan birga, kompaniya rahbariyati tomonidan korxonada qurilgan biznes-
jarayonlarni baholashga qodir auditorlik firmalarining jalb qilinishi, shuningdek
mablag‘lar harakatini baholashga yordam berishi tashkilot ishining rentabelligini
oshirishga yordam beradi. Shunday qilib, korxonaning past rentabelligi korxona
menejerlari tomonidan o‘z funksiyalarini adolatsiz bajarishi bilan ham bog‘liq.
Yuqori raqobat sharoitida rentabellikni oshirish korxonaning asosiy maqsadi
hisoblanadi. Tashkilotning bo‘sh mablag‘larining asosiy manbai - bu ishlab
chiqarilgan mahsulotlarni sotish natijasida kompaniya tomonidan olingan mablag‘lar.