Microsoft Word T?bi?td?n istifad?nin huquqi ?saslar?doc

 
 
 
 
МЮВЗУ 3. 
ТЯБИЯТДЯН ИСТИФАДЯ ЩЦГУГУ, ОНУН МЯНБЯЛЯРИ. 
PLAN: 
1. Тябиятдян истифадя щцгуг анлайышы, онун мащиййяти вя нювляри.
2. Тябиятдян истифадя щцгугунун мянбяляри. 
3. Тябиятдян истифадянин вя ятраф мцщитин мцщафизясинин щцгуги 
тянзимлянмяси. 
4. Ятраф мцщитин мцщафизясинин дювлят тянзимлянмясинин формалары, 
функсийалары вя методлары.
5. Ятраф мцщитин мцщафизясинин щцгуги вя гейри-щцгуги формалары.
6. Тябиятдян истифадя вя ятраф мцщитин мцщафизясини щяйата кечирян 
органларынын функсийалары. 
7. Тябии ещтийатлара мцлкиййят щцгугу, онун мянбяляри вя формалары. 
8. Тябиятдян истифадя щцгугу, онунн нювляри вя тяснифляшдирмя яламятляри.
 

---

Təbiətdən istifadə hüququnun anlayışı və növləri 
Müasir dövrdə dünyanın bütün hüquqi dövlətlərində insanın təbii ehtiyatlardan 
öz tələbatı üçün istifadə etməsi hüquq normalan vasitəsi ilə tənzimlənir. Təbii 
ehtiyatlardan istifadə üzrə münasibətləri tənzimləyən normalar sistemi təbiətdən 
istifadə hüququ adlanır. Belə normalar əsasən təbii ehtiyatlar haqqında 
qanunvericilikdə, yəni torpaq, Yerin təki, su, meşə, heyvanlar aləmi və s. haqqmda 
qanunvericilikdə təsbit olun-muşdur. Ətraf mühitin mühafızəsi haqqmda doktrinada 
təbiətdən istifadənin bir sıra növləri fərqləndirilir. Bu zaman təsnifat müxtəlif 
meyarlara əsasən aparılır. Təsnifat üçün ən ümumi meyar təbiət obyekti hesab olunur. 
Buna uyğun olaraq, təbiətdən istifadə hüququ aşağıdakı növlərə bölünür: 

torpaqdan istifadə hüququ; 

Yerin təkindən istifadə hüququ; 

sulardan istifadə hüququ; 

meşələrdən və meşə fonduna daxil olmayan bitkilərdən istifadə hüququ; 

heyvanlar aləmindən istifadə hüququ. 
Təbiət obyektinə görə ən ümumi təsnifatdan sonra hər bir obyektdən istifadənin 
məqsədli təyinatma görə də təsnifat aparılır ki, bu, digərləri içərisində əsas təsnifat 
hesab olunur. Təbiətdən istifadənin məqsədli təyinatma görə növləri, təbii ehtiyatm 
özü-nəməxsusluğu və ictimai tələbatlan ödəməsi nəzərə almmaqla, təbii ehtiyatlar 
haqqmda qanunvericiliklə müəyyən olunur.