Ota-ona: Senga mashinacha kerak, lekin sen uni topaolmayapsanmi?
Bola (xona bo‘ylab yuguradi, divan tagiga qaraydi).
Ota-ona: U erda mashinacha yo‘q.
Bola: Mening mashinacham qaerda?
Ota-ona: Balki mashinacha shkafning ichidagi o‘yinchoqlar orasidadir? Qarab ko‘r.
Bola (shkaf oldiga yugurib borib, o‘yinchoqlarni har tarafga otadi, lekin u erdan mashinachani topa olmaydi va yana ota-onasiga savolomuz qaraydi).
(Ota-ona bolaga izlashda tashabbuskorlik namoyon etishi uchun imkoniyat berib, bir pas jim turadilar).
Bola (oshxonaga yugurib ketadi va stol tagidan o‘zining mashinachasini topadi): Mana u!
Ota-ona: Barakalla! Sen mashinachani o‘zing topding.
Keys bo‘yicha savol va vazifalar:
1. Ota-onaning har bir javobini tahlil qiling.
2. Ushbu vaziyatda ota-ona axloqining qanday xususiyatlari va bolasi bilan bo‘layotgan munosabatlarining qanday tabiati haqida gap bordi?
3. Ushbu vaziyatda tarbiyaning qanday turi qo‘llanmoqda?
3-vaziyat. SHohruh “onasining erkatoyi” bo‘lgan bolalardan. Uning onasi unga tegishli har qanday masalani aniqlash bo‘yicha maktab direktori, o‘qituvchilar va boshqa bolalarning ota-onalariga murojaat qilib kelgan. Natijada, o‘n besh yashar SHohruh real hayotga umuman moslashmaydigan bo‘lib qoldi. U oddiy vaziyatda ham, o‘zini himoya qila olmas, yoshiga nomunosib bo‘lar-bo‘lmas narsalar uchun onasiga murojaat qilish yaxshi emasligini tushunmas va barcha nizolarining sabablari: “meni itarib yuborishdi”, “menga laqab qo‘ydilar”, “meni chaqirdilar” kabilardan iborat edi.
Kunlardan bir kun nabirasini sakkiz yildan buyon ko‘rmagan chet elda yashaydigan buvisi va buvasi ularni-kiga mehmonga keldilar. Iste’fo-dagi harbiy xizmatni o‘tagan buva, bir necha hafta mobaynida SHohruh va kelinining fe’l-atvorini kuzatdi. Navbatdagi mojarodan keyin buva nabirasi bilan yakkama-yakka suhbatlashishga qaror qildi:
— Men sen bilan nafaqat ushbu mojaro haqida, balki umuman sening hayoting haqida gaplashmoqchiman. Sening yoshing o‘n beshda va sen kundalik hayotingda uchraydigan muammolarni hal etish uchun onani qanday vaqtda yordamga chaqirish, qanday holatda unga maslahat bilan murojaat qilish kerak qanday paytlarda onani umuman aralashtirish kerak emasligini bilishing zarur. Umuman, uning ishtirokisiz ham masalani hal etishing mumkin.
YAna. Onang hamma vaqt ham sening oldingda bo‘lmasligini tushunasan. SHuning uchun sen o‘zingni, o‘z istagingni himoya qilishing, o‘tgan kunlaring va kelajagingni o‘zing tahlil qilishing zarur. Masalan, agar sen o‘zingni haq deb bilsang, bugun nima uchun o‘qituvchiga bahoni pasaytirib qo‘yganligini tushuntirib berishini iltimos qilmading? Sen esa, o‘qishdan kelib onangga o‘qituvchi ustidan shikoyat qilding. Ixtiyoriy iltimosni, shikoyatni, savolni o‘zing aytish uchun etarli yoshdasan-ku, axir.
Senga hayotda boshqa kishilarni muhokama qilish, o‘zingning obro‘ingni, oila obro‘sini saqlashga, Vatanni himoya qilish va shu kabi juda murakkab vazifalarni hal qilishga to‘g‘ri keladi. Sen bularga bugun o‘rganmasang, ertaga kech bo‘ladi.
Mana men, bir hafta burun sening sinfdoshlaring bilan paydo bo‘lgan nizolar haqidagi gaplaringni eshitib qoldim. Sen do‘stingning haq emasligini aytding. Lekin, bunga javoban o‘zing nimalar qilding: tupuribsan, tirnabsan, onangning oldiga chopib kelibsan...
Dostları ilə paylaş: |
