Piyəruna sıxani

Document Outline

• AZƏRBAYCAN MİLLİ ELMLƏR AKADEMİYASI
• II KİTAB
• BAKI – 2017
• Layihənin rəhbəri: Muxtar Kazımoğlu (İmanov)
• Toplayıb, tərtib edən
• Dadaş Əliyev
• AMEA Folklor İnstitutunun
• Redaktoru:    Afaq Ramazanova
• Mətanət Yaqubqızı
• Mətnlərin tərcüməsi üzrə məsul şəxslər:
• A 4603000000 Qrifli nəşr
• N-098-2017
• ÖN SÖZ
• LAHICLAR1
• Lahıc (tat) əlifbasi2
• Rus dilində:
• DEMONİK VARLIQLAR HAQQINDA MƏTNLƏR
• Tərcüməsi:
• Tərcüməsi:
• İNANC VƏ SINAMALAR
• ALXIŞ – ALQIŞ
• Xuşbaxt boşi  – Xoşbəxt olasan
• Xudo hiç kəsə çımırə bı rah nə bilı
• Çımtı rışın – Gözün aydın
• QARQİŞ – QARĞIŞ
• Zuhuntı lol boşı – Dilin lal olsun
• Yetim muni – Yetim qalasan
• RƏVAYƏTLƏR
• NAĞILLAR
• Tərcüməsi:
• ŞƏBƏDƏLƏR
• LƏTİFƏLƏR
• Bəhlul Danəndə
• QULU ŞEYDA
• Tərcüməsi:
• Bu qardan gələn il də yağacaq
• Südünü özün içərsən
• Vay halına, Hitler
• Əsa
• Bəxtimiz gətirib
• Erkəkdir, yoxsa dişi?
• Yaxşı ki, aran yoxdur
• Qazancımdan keçirəm
• Əziyyət çəkəcəksən
• Dəli səndən ağıllıdır
• Əlo deyil
• Hələlik pis deyillər
• Hamıya bir gözlə
• Cəhənnəmdə yeri qır qazanıdır
• Harda yazıb
• Yəqin boylanmaqdandır
• Hələ gülür də
• Ağızlarını bağlasan da
• Dördüncü katib
• Tənbəki yox, tütün
• Ver dədənə
• Bakı yaxşı şəhərdir
• Çox ətirlənir
• Ən şirin şey
• Hələ qurtarmamışam
• Gələndə lüt deyildim
• Bircə çolaq çatışmır
• O qədər rahat idi ki…
• Yağı yağdır, köpüyü qazanc
• Həmin Qulu, həmin şələ
• Əl çək
• Qulu və komissar
• Günah kitabda deyil
• Ən çətin iş
• Saatda yüzlə
• Qulu və şələli köpək əhvalatı
• Sən Tahirəni çağırırdın
• Onlar yaxşı tay-keş edir
• Arpanı al, oğluna göndər
• Dədənin qəbrini ziyarətə getmişdim
• Qeyrəti olsa …
• Qaç, öküz gəlir
• Yenə beş-altısı olsaydı
• Sən əziyyət çəkmə
• Həngamə
• Fərqi bilmirsənsə…
• Kim əkib, o da yığsın
• Hamam oğrusu
• Bir qoduğum artıqdır
• Günah toyuqdadır
• Əzrayılın nənnisi
• Bu necə lampadır ?
• Yunu qazanc
• Allah vergisi
• Demədim ki, çimizdir.
• Saqqallılar qənd yeməsin?
• Rəqs etməyi öyrən
• Allah kərimdir
• Pivənin faydası
• Minə dözən min birə də dözər
• Bundan böyük hörmət?
• Üzüm halaldır, yoxsa haram?
• Möytab
• Maraqlı əhvalatlar
• Tərcüməsi:
• Tərcüməsi:
• Tərcüməsi:
• Pəhləvan Qulu
• Birinci əhvalat
• İkinci əhvalat
• Üçüncü əhvalat
• Dördüncü əhvalat
• VÜCUDNAMƏ
• PIYƏRUNA SIXANI
• A hərfi
• A duhuni bü şir umoran
• A xoya çərg mü vəçiran
• Astori a ruyi bohoyi
• A suxda gö düvə mıdəro
• A xubi bı xərobi
• A havo ve zənbil umore
• A cavoni be quceyitı dor
• Arxa bigirər bədə bərəkalloh gü
• Ağıli na, kamoli na
• Aqil (ağıllı)umuna nə miyofu, gij ə tö miyo
• Atasa kişte ve xokıstər vozi bısoxdan
• A ataş xokıstər
• Ağeyiş manum, ağaconiş man
• B hərfi
• Bərə siyə qəloğ nünə nə minı
• Be man rost umora keçələ müyi ve xori bıraftan
• Ba xune kilə ərsiyi, xune gedə rə xəbəri na
• Ba ruyi dəniş, höli rə xəbər vəy
• Bərə məniş gö dədeməni, bərə məniş gö dədeməni
• Bə quca nəmıxandund
• Ba zumustun əzü nə ımbı vərf ustoran
• Bə kilə mügüyind ki, ərüs büşünöyı
• Bə ki üzgəsi çım makor
• Bə düzi zavol ni
• Bə elçi zavol ni
• Bozora dədə-məmə nə ımbı
• Bon xuna ki el hi, bara qiybət nə imbı
• Bə zir sıxan na umunı
• Bı ye arx ki ö umo, ümid hi ki ye rahiş biyo
• Biran bire, rafda rafde
• Bə kiseyi siçon bıgəşdan
• Bıcə qiyə zərund bara bıra
• Bı ye mırdani çora ni
• Bijlə bı kələh sıxan na imvoyərdunı
• Bədünyo etibor ni
• Bədinyo xər umore,san xəriş buro
• Bədinyo duto çi bamundan : yeki xubi, yeki xərobi
• Bə çi dinyo etibor ni
• Bəbiyor gij sanq vəngəsdan
• Bəpöyi sanq bufdunı əzman mudunı
• Bıra zürnötı ra zan
• Bı ödömin, ödömin qiymət mıtı
• Bı kəm kəm mıgüyünd, bı qe qe
• Bı səyiş qərsuni
• Bı ye cöyi biniş ki bə zirtı ö nəvəro
• Ba are çorto duvor mundom
• Bı rasirə mırası,na rasire ye sanqi muşunı
• Bə çişmə təşnə muro gısnə miyo
• Bə darun ruğan bə zısdan
• Bə cəhənnəm rafdagor hamrah bıgəşdan
• Bə ödömin sıxana ye rah mıgüyünd
• Bə nədərmora cun ümid qeyi
• Be şeytun papux mıdüzı, ə təppeyiş sulo mihli
• Bə səyiş qərsundi
• Bə çımti ö ti
• Bə əs üzgəsinişdəgor zü ımfiro
• Bılındə xunara bö mədəniş bijlə xunarə
• Bə küh dənişi vərf nişd
• Biran bire.– Olan olub.
• C hərfi
• Ç hərfi
• Çəhxora qaşuği bə kiseyi in bı
• D hərfi
• E hərfi
• Ə hərfi
• F hərfi
• G hərfi
• Camış olsun, qamış olsun
• H hərfi
• X hərfi
• Xərəvuna xəri vir bire, pəs tıra çıtı vir bire?
• I hərfi
• İ hərfi
• K hərfi
• Q hərfi
• Qədır xışdənə na dunusdəgor qədır üzgəsi reiş na mudunı.
• L hərfi
• M hərfi
• N hərfi
• O hərfi
• P hərfi
• Pancto əngiş bı ye boy ni
• R hərfi
• S hərfi
• T hərfi
• U hərfi
• V hərfi
• Y hərfi
• Z hərfi
• ATALAR SÖZÜ (Azərbaycan dilində)
• Yof vinum – Tapmacalar
• Tar zərum, xişg vakandum (nun, tənür).
• TAPMACALAR (Azərbaycan dilində)
• Sırğası qulağında (gilas).
• Anası hələ qızdı (arı ailəsi, ana, qız, oğul).
• Mehdi bazara gedər, (lülədən atılan güllə)
• Oğlu bazara gedər (atılan güllə).
• Əridi qazan, qaldı quyrux (ayaq, ayaqqabı).
• Tap görüm nə yemişdi (göbələk).
• Dəsmal alıb ağliyır (samovar, stəkan, nəlbəki, qaşıq,
• Onu tapbiyan gavır (ayna ).
• Anqırır ulağ kimi (palıd qozası).
• Doxsan doqquz qo hani? (dəyirman).
• Dördü də bir boyda (evin küncləri).
• İlan yoli, şah ölkəsi (ağız, dişlər, bağırsaq, mədə).
• Biri birini dindirər (tar, kamança, qaval).
• Yeddi gomuşdan səə nə verim?! (balaca div ) (S: 24; T: 1).
• Altı ayağı, iki dabanı (asma tərəzi).
• Bağırır oğlağ kimi (araba, çarx).
• Kimsə onu geydiyi yox (vələnd ).
• İki yarpağı (İnsanın başı, qulaqları).
• Çullamıram çulun salır (alaçıq ) (S: 2; T: 1).
• Dörd ayın altda gördüm  (atın 4 nalı, 24 mıxı olur)
• Adamı dişdər (gicitkən).
• Ağzı qara, gözü yox (zəli).
• BAYATI VƏ AĞILAR
• Hayıf, mənim canımdan
• Vermərəm onu düşmənə
• Əgər ölsəm bu torpaqda
• Düşmən öz baxtım imiş
• Ölsəm bostanım ağlar (S: 15; T:1).
• Bafalı yardan ötrü
• Mən dönə-dönə yandım (S: 21; T: 1).
• Mənə yazı yazanda
• Dost-tanışın içində
• Salaram öz günümə (S: 35; T: 1).
• Düşmən başımızın yanın alanda
• On iki qurban demişəm
• Balalarımın gözü yaşdı qala (S: 18; T: 1)
• Cavan olmaram bir də mən (S: 24; T: 1)
• Üzümə gülə-gülə (S: 2; T: 1).
• Doldurub qəm piyaləsin
• Boynuva qol saleydım (S: 34; T: 1).
• Digər janrdan olan bir nümunə
• Dalısınca mən şikara gedirəm (S: 21; T: 1).
• MÜƏLLİFLİ BAYATILAR
• Kəş dərdtıra, beş xosti
• İn si oli, porini
• ƏMƏK NƏĞMƏLƏRİ
• Sağın nəğməsi
• Ceyran inək sağ olsın (S: 21; T: 1)
• Misgər nəğməsi
• Man misgərum dırıst minum çı güyi
• Tərcüməsi:
• Mən misgərəm,nə desən düzəldərəm
• Çünki ruzimi daim qapıma gətirib (S: 14; T: 2).
• NƏĞMƏLƏR
• Tacir nəğməsi
• Tərcüməsi:
• Mən tacirəm, gəzərəm, hey gəzərəm
• Mahnılar
• Çimnoz xanım çileməni
• Ə çilə,çilə, tı çı hısti
• Mara ma gü bı mötı (S: 14; T: 2).
• Tərcüməsi:
• Məniş rozi san vəncanum Cabbora (S: 29; T: 2).
• DÜZGÜLƏR
• Dımtəvər (S: 14; T: 2).
• LAHICLARIN MƏRASİM FOLKLORU
• LAHICLARIN MƏTBƏXİ
• TOPONİMLƏR
• Sanq Əli – Əli daşı
• LAHIC QƏSƏBƏSİ FOLKLOR QRUPU
• LƏZGİLƏR
• Ləzgi əlifbasi
• LƏZGİLƏRİN FOLKLORU
• МАНИЯР – MAHNILAR
• Бах радавай пIинидин мар
• Tərcüməsi:
• Bağçadakı gilas ağacı
• Са гафунал къбаз тахIай яр
• Tərcüməsi:
• Bir söz üstə durma yan, yar
• Циф атункиI низ къайгьу я
• Tərcüməsi:
• МАНИ – MAHNI
• Силасарар яргъи хьурай
• Истиканар са жергеда
• Са жегъилвал хъана завай (S: 32; T: 2)
• Tərcüməsi:
• BAYATILAR
• Зу яр алай лацу валкIан
• Tərcüməsi:
• Yar oturmuş ağ kəhəri
• Кьакьан къавун аскIан гIере
• Tərcüməsi:
• Çiçək toxur yaz dərəsi
• АЛХИШАР –ALQIŞLAR
• СЕПЕРАР – QARĞIŞLAR
• Ваз Гъуцари лянет авурай! – Allah sənə lənət eləsin
• ИМУЧА МАЧАР – TAPMACALAR
• Са бубадихъ кьуд Хва ава
• БУБАУРИН ГАФАР – ATALAR SÖZLƏRİ
• RƏVAYƏT
• Nadir şahın Dağıstana yürüşü
• TOY ADƏTLƏRİ
• LƏZGİLƏRİN MƏTBƏXİ
• TOPONİMLƏR
• Qveçu vats (kiçik çay) – Şirvandərə çay
• MOLOKANLAR
• Molokan əlifbasi
• МОЛОКАНСКИЙ ФОЛЬКЛОР
• Загадки
• Все поле обскакал (серп).
• Мать толста, дочь прочна,
• А сын ушел в небеса (печь).
• Стоит копна
• А сзади метла (корова).
• Сбивай охоту (русская печка). (S:31;T:2).
• НАРОДНЫЕ ПЕСНИ
• Вышивала Катенька
• Вышивала Катенька
• Семнадцать мне лет миновало
• Семнадцать мне лет миновало
• Снимала я мокрое платье
• Скакал казак (плясовая)
• Припев:
• Припев:
• Припев:
• Припев:
• Милая, меня (S: 39, 38, 33, 31; T: 2).
• Колосилась в поле рожь густая
• Отомстить врагу на фронт ушла (S: 39; T: 2).
• Соловей
• Там в саду при долине
• Снова он прилетит (S: 39, 33, 31; T: 2).
• Частушки
• По секрету всему свету
• Говорят частушки вроде
• Мне милька говорит
• Топится, топится
• Я любила, я люблю
• Сидит кошка на окошке
• Две старушки на печи
• У кого пижак порватый?
• Ты не стой,не стой
• ОБРЯДОВЫЙ ФОЛЬКЛОР МОЛОКАН
• МОЛОКАНСКАЯ КУХНЯ
• ТОПОНИМЫ
• Черный город
• İVANOVKA KƏND “SLAVYANOÇKA”
• HAPITLAR
• HAPITLARIN FOLKLOR NÜMUNƏLƏRİ
• Ko-murad əfsanəsi
• MAHNILAR – MANİLƏR
• Yə kumuğənəd kum haloyo
• Bizim kənd kimi kənd harda var
• Halan yıpınəvun kum haco –
• Yə kumuğənəd kum haloyo –
• Bizim kənd kimi kənd harda var
• Qələr əsikən cəb cico –
• Başdan ayağa çiçəkdir
• Yə kumuğənəd kum haloyo –
• Bizim kənd kimi kənd harda var?
• İçə xuynir heç hala dəd. –
• Suyundan heç harda yoxdur
• İçə xuynir heç hala dəd –
• Çörəyindən heç yerdə yoxdur.
• Vinə kumuki məo məd. –
• Yə kumuğənəd kum haloyo. –
• Bizim kənd kimi kənd harda var
• Sündürüm lürdəd uc vəcə. –
• Heç kim deməz bu mənimdir.
• Ləc ənicə luc yəəcə. – Bu onundur, bu Onundur.
• Siyesə rovəc xurəcə . – Hər nə varsa, Allahındır.
• Yə kumuğənəd kum haloyo. –
• Bizim kənd kimi kənd harda var
• BAYATILAR
• Tərcüməsi:
• Tərcüməsi:
• Əzizinəm hündür ev
• Gözləri ovulsun gərək (S: 1; T: 2).
• Tərcüməsi:
• Zın qəynəmun zə xun umə kurəy
• Tərcüməsi:
• Tərcüməsi:
• Tərcüməsi:
• Göylə yerin sirri birdir. (S: 28; T: 2).
• LAYLALAR
• Laylay lure zın zıv-əz
• Nəqarət
• Tərcüməsi:
• Nəqarət:
• Laylay,a ququ bala
• Laylay, a cici bala (S: 27; T: 2).
• MÜƏLLİFLİ BAYATILAR
• BOY ƏRƏ ÇALAR VƏ MƏSƏLƏR
• Xotili lemr dığ cahır sur qordabu
• Zın qayçıvaar leen dağneq xın-ln qadaçi.
• Əsine xaldıkir xal şeerded,xal qələr şe.
• Kar yıdırkınd qəşi yılkana.
• Het ulə qəydə.
• Unə qızdırma zovər varan yov.
• Yonnu-nur ic-rin yulğun dəbu.
• Vin hələ vin-a tur duz lip,çıxan əcin.
• Qəyic asantese-vin səq.
• Vin-ə tur lip,lipi də tiye-vin.
• Zaz ti xeyli ike, za balarizin halad ike.
• Vin zə nəxircə məşxə.
• Sər rıqare-sər yılkane.
• Səd yığ-səd yığ ləmə.
• Xarar icirə uləc qəyçırde.
• Təzəc qəcinci xəd qəy şere.
• MARAQLI ƏHVALATLAR
• Tənbəl Yəhya
• İki qardaşın nisyə yağ əhvalatı
• İki qardaşın darı əhvalatı
• Hafiz Paşanın əhvalatı
• Amma gəl apar (S: 1; T: 2 ).
• DƏLİ YUSİFİN LƏTİFƏLƏRİ
• Xaraba qalmazdı ki?!
• Ürəyim yanmır
• Dəli inəyin dəli balası olar
• Toy və digər adətlər
• BAYRAMLAR
• HAPIT YEMƏKLƏRİ
• TOPONİMLƏR
• İrəmə
• MOLLAISAQLI KƏND “HAPIT” FOLKLOR QRUPU
• SÖYLƏYİCİLƏR HAQQINDA MƏLUMAT
• Toplayıcılar haqqında məlumat
• İSTİFADƏ OLUNMUŞ ƏDƏBİYYAT
• Vebresurslar
• KİTABIN İÇİNDƏKİLƏR
• Söyləyicilər və toplayıcılar haqqında məlumat........191
• İstifadə olunmuş ədəbiyyat........................................194
• Azsaylı xalqların folkloru,
• II kitab.
• Kompüter tərtibçisi və
• Kağız formatı: 60/84  1/ 16
• Kitab Azərbaycan MEA Folklor İnstitutunun