Serumda Antikor ve Antijen Arama
Bütün parazit antikor teşhisi yöntemlerinde serum kullanılabilir. Toxoplasmosis, Neosporidiosis gibi merkezi sinir sistemi enfeksiyonlarında beyin-omurilik sıvısı (serebrospinal) serum ile beraber incelemeye alınabilir. Antikora dayalı testlerde dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli konuda enfeksiyonun hangi dönemde olduğudur. Enfeksiyonun dönemine bağlı aranacak antikor (IgM, IgG gibi) bilinmelidir. Akut dönemdeki enfeksiyonlarda serum akut faz proteinleri değerlendirilebilir. Dikkat edilmesi gereken diğer bir konu, antikor testleri türe özgü olmalıdır. Bazı protozoal enfeksiyonlarda konak bağışık sistemi tarafından oluşturulan antikorlar birden fazla tür için ortak antijenlere karşı gelişmiş ise burada elde edilecek pozitif sonuç tüm bu türlerden şüphe edilmesine sebep olur. Bunun yanında sadece bir türe özgü antijene karlı oluşan antikor yanıt değerlendirildiğinde pozitif çıkan sonuçlar oldukça özgüldür. Bununla birlikte göz önünde tutulması gereken bir diğer noktada bir türe özgü antikor kullanılarak yapılan testlerde elde edilen negatif sonuç hastada aynı soya bağlı diğer türlerin olamyacağı anlamına gelmemektedir. Aranacak antikor parazitin yaşam evrelerinden sadece birine özgü ise elde edilen negatif sonuca bağlı hastalığın olmadığı düşünülmemeli ve parazitin farklı evrelerinin konakçıda olup olmadığı kontrol edilmelidir. Serumda antikor aranmasında kullanılan başlıca testler IFAT (indirekt frolersans antikor testi), ELISA (enzime bağlı immunosorbent testi), HA (hemaglütinasyon testi) ve HAI (hemaglütinasyon inhibisyon testi)’dir.
Serum örneklerinde antijen aranmasında hastalıkların tespitinde kullanılan diğer bir yöntemdir. Bu yöntemde esas amaç direkt etkenin kendisinin ya da etkene ait antijenik özellik gösteren metabolitlerin belirlenerek tanıya gidilmesidir. Direkt parazitin kendisini ya da bir antijenine özgül monoklonal/poliklonal antikorlar kullanılarak yapılan bir testtir. Bu testlere örnek olarak Komplement fiksasyon testi, ELISA verilebilir.
-
MOLEKÜLER BİYOLOJİK YÖNTEMLER
Serolojik ve direk muayene yöntemlerinin yayında parazitlerin DNA’larının belirlenmesine dayalı moleküler biyolojik yöntemler kullanılmaktadır. Bu yöntemlerde temel amaç aranacak parazitin DNA’sının blotlama ya da amplifikasyon yöntemleri kullanılarak tespitidir. Paraziter enfeksiyonların teşhisinde kullanılan ince yayma kan frotilerinin mikroskobik olarak incelenmesi gibi geleneksel yöntemler ile parazitlerin görülemediği taşıyıcı konumdaki hayvanların ve enfeksiyonun başlangıç safhasındaki hayvanlarda etkenlerin tespitinde zorluklar görülmektedir. Aynı zamanda morfolojik yönden yapılan tür identifikasyonları çok zor olmakta ve miks enfeksiyonlar tespit edilememektedir. Serolojik yöntemler ile enfeksiyonların teşhisi yapılabilmekte, ancak tespiti yapılan bu enfeksiyonların şu anda var olan mı yoksa daha önceden geçirilmiş bir enfeksiyon mu olduğunun ayırımı yapılamaktadır.
Parazit enfeksiyonlarında etkene yönelik araştırmalar, doğrudan etkenin kendisine veya ona karşı oluşan reaksiyonlara dayandırılmakta olup, her tanı metodunun parazitin tipi veya incelenen klinik örnekten bağımsız olarak, kendi içinde avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır (Tablo.2).
Moleküler biyolojik yöntemler klasik (hibridizasyon teknikleri) ve çoğaltmaya (Tablo 3) dayalı teknikler alarak iki başlık altında toplanabilir. Moleküler tekniklerden parazitoloji alanında en çok kullanım alanı bulanlar arasında reverse line blot, PCR, LAMP en çok
yer bulanlar arasındadır.
Kontrol Edenin Adı-Soyadı:
Uygulama Haftası:
Tarih:
İmza:
Uygulamanın adı
|
Leishmania türlerinin amastigot ve promastigot formları
|
|
