PT o „ 0 ‘qituvchi“ nashriyot-matbaa ijo d LV 'tjyi toshkent — 2012

(Hazil)
„Asalari asal beradi,
Qovog‘ari qovoq beradi.
Bo'lsa edi tovog‘ari ham 
Osh suzganda tovoq berardi“ '.
Aziz bobo bolajonlarga 
Bitmish shunday hazil bir ash’or. 
Uka, esing joyida bo ‘lsa,
Bu gaplarga ishonma zinhor.
Kim ko‘ribdi qovog‘arining 
Qovoq-povoq ulashganini?
Kim ko‘ribdi tovog‘arini 
Idish-tovoq ulashganini?
Qovog‘ari nishini sanchsa,
Nish tekkan joy qovoqday shishar. 
Ko‘zdan chaqnab ketgan olovga 
T o‘rt qozonda qaynatma pishar!
Arilardan besh tosh nari yur,
Iniga ham suqmagin tayoq.
Yo‘qsa, o'sha qovog‘arilar,
Sendan yasar kattakon „qovoq“ !
1 Shoir Aziz Ahdurazzoq satrlari.
25
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

DADAMNING „K O ‘ZY O SH “ LARI
Har kuni yiglaydi dadam bechora, 
Ko'zyoshlarin ko‘rib keladi rahmim.
Salom beraman-da, shundoq yonidan 
Maktabim tomonga yo‘l olaman jim.
Katta boMganimda yigMatmas edim, 
Qo'limdan kelardi hozir nima ham?
Boshida oq qalpoq, qo‘lida pichoq,
Tovushin chiqarmay yig'laydi dadam.
Har kuni shu ahvol: kichik guzarda 
Sahardan kechgacha arimas odam.
Ularga: — Osh boMsin, kelib turing, — deb, 
Manzirat qilishdan charchamas dadam.
Dadam — zoT somsapaz, gapning ochig'i, 
Ko'zin yoshlarida shukr yashirin.
Yopgan somsalari kabobdan xushbo‘y, 
Yopgan somsalari asaldan shirin!
M ENING AKAM
Yarab yursam qaniydi.
Mening Sobir akamni 
Butun qishloq taniydi. 
Akamdek el koriga
Akam tasvirlarida 
Hamma o‘ynab, yayraydi. 
Kuyov bola kelinga 
Zimdan kulib qaraydi.
Akam - tasvir ustasi, 
Kamera yelkasida.
Shu ish boshin tutgan kez 
BoMgan ekan rasida.
Akam tasvirlarida 
Yangrar sumay navosi. 
Nog'oraning tak-tumi, 
Karnaylaming sadosi.
Mana, o ‘n besh yildirki, 
Ish joyi to ‘y-tumaloq. 
Challar, bazm,
kuyovnavkar, 
Kelinsalom va nikoh.
Otaxonlar duosi,
Onalar tilagi bor. 
Nahorda damlangan osh, 
Bor m uhabbat,
gul, bahor!
26
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

A n'ana, urf-odat,
Qo'shiq, to'kin dasturxon, 
Akam tasvirlarida 
T iniq,
fayzli namoyon.
Bahor-u yoz, kuz-u qish, 
Shom -u sahar, erta-kech, 
„Videochi“ akamning 
Boshi to'ydan chiqmas hech.
Aka, to'ylar bor bo'lsin, 
Tinchlik barqaror bo‘lsin. 
To'ysevar elimizga 
Omad doim yor bo'lsin!
NORNING
Hofiz, shoir, olim, aktyor... 
Qisqasi, yon qo'shnim Nor, 
Buyuk bir zot boMmoqlikka 
Ayladi azm-u qaror.
Buyuk bo'lish oson emas — 
So'zlamoq lozim mayin. 
Yugur-yugur, chop-choplarga 
Ko'milmoqlik ham tayin.
O R ZU SI
Hali yig‘in, hali majlis,
Hali qator uchrashuv.
Hali safar taraddudi,
Hali jonli ko'rsatuv...
Orzusiga yetmoq uchun 
Boshlab yuboigan ishni — 
Mashq qilyapti shu kunlarda 
U suratga tushishni.
HAMDAM
Kim pakana, kim naynov, 
Hamma har xil albatta. 
Qo'shnim Hamdamning bo'lsa, 
Quloqlari sa-al katta.
Unga biroz noo'rin 
Gapirib qolsangiz gar, 
Qizarib-bo'zargancha 
BoMib qolar birdan „kar“ .
Masalan: — Hoy, quloqvoy, 
Tuz olib kel yugurib. 
Desangiz yuzlarini 
Turadi chetga burib.
Oyijoni ranjisa:
— Qulog‘ing yo‘g‘-a, bolam. 
0 ‘zida yo‘q shodlanib, 
Tuzga chopqillar Hamdam.
27
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

YO‘LI BOR
— Futbolga borardim-u 
Ishim tig'iz judayam — 
Sayhonni o ‘t-o ‘landan 
Tozala degan akam.
— Qo‘y-e, bahona gapni, 
0 ‘zing o'ylab ko‘r, G ‘ani, 
Qanday qilib yutamiz 
Sensiz beshinchi „A“ni.
Shoshilmasak bo‘lmaydi,
Kutmoqda Nor, Ochillar.
Bir adabin yeyishsin 
0 ‘pkasi yo‘q „A“ chilar.
Ishmi, e, tashvish tortma, 
G ‘ing demas senga akang. 
Kech tushguncha sayhonni 
Qirtishlab turar takang!
28
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

B O LA LA R VA B U L U T L A R
Yerda bolalar ko‘p-ko‘p, 
Ko‘kda bulutlar to‘p -to ‘p. 
Bolalar va bulutlar 
Bir-biriga o'xshar xo‘p.
Yerda bolalar tinmay, 
Yugurgan payt vaqti chog‘, 
Bulutlar ko‘kda suzib, 
0 ‘ynashar quvlashmachoq!
QUSHLAR
Osmon to ‘la turfa qush, 
Qanot qoqib yayraydi. 
Bir-biriga gal bermay, 
Chax-chaxlashib sayraydi.
Chax-chaxlari yoqimli, 
Shodlanar ko‘zlar, dillar. 
Ozod yurt osmonining 
Egasi axir ular.
VARRAK Q O ‘S H IG ‘I
Qanotsiz ham ucha olaman, 
Osmonlami qucha olaman. 
Varrak emas,
Men yosh do‘stimning 
Yuragiman — asov bolaman. 
Hafsalangga balli, qadrdon, 
Shamol,
senga tashakkur ming bor. 
Salom, Quyosh,
Salom, Ona-Yer,
Salom, Navro‘z,
Salom, Navbahor!
KO‘KLAM SO G ‘IN C H I
Q o‘shiq kuylar anhorlar, 
Anhorlaming kuyi - suv. 
Sochin chayib charchamas 
Unga majnuntol — suluv.
Gulbog'larda gul terib, 
Kelar quvnab, o‘ynaging. 
Ko‘z-ko‘z qilar daraxtlar 
Bir-biriga ko‘ylagin...
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

ANORLAR
„M E H M O N “
Qo'shnisi — Sherzodlardan 
Pomidor ko'chat olib, 
Shomga qadar ekishdi 
Sevinchlar horib-tolib.
Suvdan qantarishganmi,
Yoki tekkanmi oftob,
Bosh ko'tarmas ko'chatlar 
0 ‘qiyotgandek kitob.
Bahor chog‘i bog'iga 
Anor ekdi Anorxon.
Suvlar tashib anhordan 
Terlar to‘kdi Anorxon.
Uch yil o‘tib oradan,
Duv-duv tugdi anorlar. 
Mushtdek-mushtdek yoqutga 
T o‘lib ketdi qanorlar.
Rang-ro‘ylari o‘xshaydi 
Anorxonning yuziga,
Shirinligi o‘xshaydi 
Anorxonning so'ziga...
KO‘CHATLAR
Bu ahvolni o'zicha 
Sharhlar jajji Yulduzoy:
— Ko'chatlar so‘libdi, deb 
Xafa bo‘lma, Sevinchoy.
Bir-ikki kundan keyin 
Barisi turishadi. 
Mehmonlar, senga aytsam, 
Uyatchan bo‘lishadi...
X ONQIZI
Xonqizi derlar otim, 
Husnim — harir qanotim. 
Tugmachadek bo'lsam ham 
Qalbimga sig‘ar olam.
30
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

M U SIC H A
Necha kunki, ahvol shu:
0 ‘zini bosar arang -
T o'rtta xasni bo‘g‘otga 
Q o‘ndira olmay garang.
Musichaning holiga 
Achingan ko‘p, kulgan ko‘p. 
Yerga tushar tuxumi 
Ko‘zdan tomgan yoshdek bo‘p.
Tumshuqda loy iylagan 
Qaldirg‘ochlar chayqar bosh:
— Hasharga aytsang bizni 
Bo‘lardi-ku, qarindosh...
BULUT
Ko‘kda og‘ir kezingan bulut,
Qay yurtlardan kelib qolding, ayt? 
Q o‘y, yig‘lama, g'amlaring unut,
Hozir ayni quvnaydigan payt.
Quyosh bilan o‘ynab, yayragin, 
Shamol bilan ko‘kni kez g‘ir-g‘ir. 
Ko‘zyosh to ‘kib ado bo‘lmagin, 
0 ‘ynaganing qoladi axir...
TABIAT Q O ‘YNIDA DARS
Muallim bolalami 
Dala tom on boshladi. 
Tabiat qo'ynida dars 
Ana shunday boshlandi.
Odatiga binoan 
Q o‘l ko‘tarib der Akmal: 
— Kartoshkada, muallim, 
K o‘p bo'ladi kraxmal.
Qarshingizdagi ekin
Tuganak — kartoshkalar 
Yeming ostida pishar. 
0 ‘simligi o'tsim on, 
Nam va yorug‘ni sevar.
Kechki kartoshka bo‘lar. 
Qani ayting, u haqda 
Kim nimalami bilar?
31
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

— T o‘g‘ri, — deya m a’qullab 
Muallim silkitar bosh.
Gapga tushar shundan so'ng 
Eng aMochi MiryoMdosh:
— Kartoshkaning vatani 
Janubiy Amerika!
U naqd o ‘n to ‘rt ming yillik 
Ajib tarixga ega.
— Rost, — degandek muallim 
Bir yutinih boshlar so‘z:
— Kartoshkaning navi ko‘p: 
Ba’zisi bo‘lar serko‘z.
Sho‘rva-yu manti, jarkop 
Kartoshka bilan xushta'm. 
Yog‘ boMmasa pishadi 
Hatto qaynoq suvda ham.
Yurakka xo‘p foydali,
Har mahal yesak boMar. 
Qozonkabob kabobmas, 
Kartoshkasiz, bolalar!
...Quvnoq alfozda o ‘tar, 
Bo'ydoq muallim darsi. 
Ochilib ketar shu payt 
Hammaning ishtahasi.
Yog'ga tashlasangiz ham 
Pisha qoladi darrov. 
Sabzi oTniga solib 
Damlasa boMar palov.
Saboq tugayotganda 
Oxirlab qolgandi kun. 
Norboy aka darsiga 
Yasar shundayin yakun:
— Eng muhimi, kartoshka 
Juda o ‘ng‘ay artishga!
CHIVIN
Qizg‘in suhbat, avjda gurung, 
Dasturxonga gap yo‘q — to ‘kin. 
Uch yigitning holin ko‘ring: 
Bezor qilar bitta chivin.
Mitti jonzot qoTqmas alhol, 
Imkon topib qo‘nar betga. 
Tuta olmay joTalar lol:
— Nedir tekkan bu surbetga!
Uchar chivin, qo'nar chivin, 
Qo'ngan joyi qoMdir, sochdir. 
Tilga chiqar ming xil taxmin, 
Hech kim demas qorni ochdir!
32
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

PASHSHALAR 
E T IR O Z I
Eh, odamlar, odamlar, 
Tushunmaymiz sizlami. 
Yetar shuncha kalaka 
Qilganingiz bizlami.
Pashshaxona yasaysiz 
Yoz oylari kiroyi. 
Demak, o‘z nomi bilan 
U — pashshalaming joyi.
Siz boMsa, e yo‘q, be yo‘q, 
Bizdan so‘ramay birrov, 
Kamdek shuncha uy-hovli 
Kirib olasiz darrov!
H A K K A
— Kecha olib qochding taroq, ko'zguni, 
Mana bugun sovun o ‘z joyida yo‘q. 
Iningga tashiding — barini ko‘rdim, 
Uyalsang boMardi ko'zing qilmay lo‘q.
— 0 ‘g‘riga chiqarib, ranjima mendan, 
Gaplarimga ishon,— der Hakka so'zlab. — 
Sochimni tarasam degandim bir bor, 
C ho‘milsam degandim 
odamga o ‘xshab!
0 ‘G ‘R IG IN A H A K K A J O N
Kirib-chiqib iningga 
Oxir bo'shatding bog‘ni.
Olma, uzum-ku mayli,
Ne qilasan yong'oqni?
0 ‘g‘rigina bo‘lsang ham 
Menga biroz yoqasan.
Ayt, hakkajon, yong'oqni 
Tishsiz qanday chaqasan?..