Pul hám bankler oqıw qollanba

1.Bólim. Pul hám pul aylanısı
1 Bap. “Pul hám bankler» pánińe kirisiw
Pánniń predmeti hám usılları
1.1. “Pul hám bankler» pánińe kirisiw
1.2. Puldıń mazmunı
1.3. Puldıń róli
1.1. “Pul hám bankler» pánińe kirisiw
Házirgi civilizaciyamızdıń ajıralmas bólegi pul hám bankler bolıp tabıladı. Olardıń háreketi jámiyetlik ónim óndiris, bólistiriw, almaslaw hám tutınıwdıń úzliksiz procesin támiynleydi. Bularsız birde bir xojalıq subyekti háreket ete almaydı.
Hár bir adam bank xızmetine xabarlasadı, al bankler pul qarjıları region, tarmaqlar, xalıq arasında qayta bólistiriledi. Pul hám kredit quramalı ekonomikalıq baylanıslardı keltirip shıǵaradı. “ pul hám bankler” bazar qatnasıqlarına ótiw shárayatında pul hám kredit mazmunı, rólin hám bankler háreketin úyretedi.
Bul pánde pul, kredit hám bank qatıp qalǵan túrinde emes, al bárqulla rawajlanıwdaǵı ekonomikalıq qubılıslar sıpatında qaraladı.
Hár bir anıqlanǵan tariyxıy waqıt bóleginde jámiyet hám onıń ekonomikalıq qatnasıqlardaǵı róli bir qıylı qaralmaydı. Sonlıqtan da bul pándi úyreniw barısında hár qıylı pul hám kredit teoriyaları hám bul ekonomikalıq kategoriyalardıń qayta islep shıǵarıw procesindegi ornı úyreniledi. Bankler tek ǵana házirgi pul-kredit institutları retinde úyrenilmesten olardıń tariyxıy rawjlanıwı, ápiwayıdan quramalı qubılısqa ósip ótiwi kórip shıǵıladı.
Bul pán ekonomikalıq bilimler menen tıǵız baylanıslı bolıp, ekonomikalıq qatnasıqlar oblastında ekonomikalıq bilimlerge fundament bolıp tabıladı. Bunda bank hám finans qániygeliklerine tiykar salınadı.


1.2. Puldıń mazmunı
puldıń ekonomikalıq mazmunı boyınsha ekonomikalıq ádebiyatlarda túrlishe anıqlamalar hám talqılawlar bolıp, onıń mazmunı boyınsha birden-bir anıqlama joq. Sebebi, jámiyette xojalıq júritiw sistemasınıń hám social-ekonomikalıq shárayattıń ózgerisi puldıń mazmunın túrlishe talqılawdı talap etpekte.
pul jámiyette amiyatda júz berip atırǵan social-ekonomikalıq qatnasıqlarda, barlıq ónimdi óndiriw, bólistiriw hám qayta bólistiriwde, bazardaǵı talap hám usınıs tiykarında tovarlar bahasın anıqlawda tikkeley qatnasıwı onıń mazmunın ashıp beredi.
Pul - qayta islep shıǵarıw procesi zvenolarınıń hám hár qıylı qatnasıwshıları arasındaǵı qatnasıqlardıń kerekli aktiv elementi bolıp tabıladı.
Puldıń mazmunı olardıń qatnasıwı menen tómendegilerde kórinedi.
1. Hár túrli jámiyetlik qatnasıqlardıń ámelge asırılıwında
2. JMÓ bólistiriliwinde, kóshpes múlkti hám jerlerdi satıp alǵanda, satqanda
3. Tovarlar qunın kórsetiwshi baha anıqlanǵanda