Qaraqalpaq til bilimi

2.2. Buyrıq gáptiń mánilik túrleri

1. 
   Buyrıq, tapsırma, talap etiw mánide:
   

Mısallar:

1. 
   – Shı-ııq!
   
2. 
   – Bar! Chay keltir!
   
3. 
   – Shashılıp qalǵan monshaqtı qayta dizip, tuwısqan qazaq dalasınıń moyınına kiygiziw sizlerdiń de internocionallıq burshıńız!
   
4. 
   – Sen mında otır!
   
5. 
   – Qısqaaart!- Egizbaev stoldı toqpaqladı. – Stalinge til tiygizbe!
   
6. 
   – Ol jaǵı menen seniń isiń bolmasın! Górińdi pitir!
   
7. 
   – Kómip taslań, kómiń, kóme qoyıń!
   
8. 
   – Nurdúkenge bek bol!
   
9. 
   – Ólim! Shıbın janıńdı oylasańo!
   
10. 
    – Sen óydeme, jalǵızǵa jabısqannan jamanı joq bunıń!
    

2. 
   Keńes, tilek, ótinish, jalınıw mánisinde:
   

Mısallar:

1. 
   – Biz de ruqsat bereyik-shi!
   
2. 
   – Biraq kewlimde jamanlıq joq ǵoy, sonı sezbestey jigit pe Ábish, qoysań-shı, baslıq!
   
3. 
   – Kóp desesh, oybay-aw!
   
4. 
   – Hayallar qayta bersin-dá!
   
5. 
   – Sóytip aytósseńiz de baslıqqa, sot a-ǵaw!
   
6. 
   – Ámet aǵa menen Xaytmurat aǵa saw bolǵay!
   

3. 
   Kúsh kórsetiw:
   

Mısallar:

1. 
   – Úsh adam menen aparıń da górin ózine qazdırıp,kómip taslań!
   
2. 
   – Qashsań atamız, topılsań buwıp óltiremiz!
   
3. 
   – Patshayı taqıya seniń ne teńiń, shiyrazı malaqay ne teńiń!
   
4. 
   – Qáne, endi zorlap isletemiz!
   
5. 
   – Meniń menen zakonlasa almaysań, aytısıwǵa, bellesiwge shamań kelmeydi, likbeznik!
   

4. 
   Ǵamqorlıq etiw, shaqırıw, mirát etiw:
   

Mısallar:

1. 
   –Endeshe, Qunnazar aqsaqal siz ekensiz, keliń qaytadan kóriseyik!
   
2. 
   – Kel, kel, Bazarbay aǵa,- dedi hám qarsısındaǵı stoldıń shep tamanǵı gúrsisin nusqadı.
   
3. 
   – Al-ha, endi jatayıq, erteń jumıs.
   
4. 
   – Kele qoyıń, awqat suwıp qaldı!
   

5.