Qarori yong‘in xavfsizligi qoidalarini tasdiqlash to‘G‘risida

13-bob. Boshqa turdagi muhandislik asbob-uskunalariga qo‘yiladigan yong‘in xavfsizligi talablari
144. Nosoz gaz asboblaridan foydalanish, gaz asboblari va gaz quvurlarining jo‘mraklarini ochiq holda qoldirish, gaz asboblaridan 50 sm yaqinlikda mebellar va boshqa yonuvchi jihozlar va buyumlarni qo‘yish yoki o‘rnatish mumkin emas.
145. Yong‘in va yong‘in-portlash xavfi bo‘lgan suyuqliklarni kanalizatsiya tizimiga to‘kishga (shu jumladan, avariya holatlarida ham) ruxsat etilmaydi. Yengil alangalanuvchi va yonuvchi suyuqliklar ishlatiladigan obyektlarning kanalizatsiya quvurlariga o‘rnatilgan gidrozatvorlar doimo soz holatda bo‘lishi lozim.
146. Axlatlar hamda kiyim o‘tishiga mo‘ljallangan quvurlarning (yo‘llarning) klapanlari zich yopilishi lozim.
IV bo‘lim. Yong‘inni o‘chirishning birlamchi vositalari va yong‘inga qarshi texnik himoya vositalariga qo‘yiladigan talablar
14-bob. Yong‘in haqida xabar berish va yong‘inni o‘chirish texnik vositalarini saqlash
147. Obyektda buyruq (farmoyish) asosida yong‘inga qarshi avtomatika, tutunga qarshi himoya tizimlari, odamlarni yong‘indan ogohlantiruvchi qurilmalarni ishlatishga javobgar shaxslar tayinlanishi kerak.
Oldingi tahrirga qarang.
148. Yong‘in signalizatsiyasi va yong‘in o‘chirish qurilmalari, tutundan himoyalash, odamlarga yong‘in haqida xabar berish va evakuatsiyani boshqarish tizimlariga texnik xizmat ko‘rsatish hamda rejali-ogohlantiruv ta’mirlash bo‘yicha reglament ishlari, moslama va qurilmalarni ishlab chiqargan korxonaning texnik hujjatlari va ta’mirlash ishlarining o‘tkazish muddatlarini hisobga olgan holda tuzilgan yillik ish rejasi asosida amalga oshiriladi. Texnik xizmat ko‘rsatish va rejali-ogohlantiruv ta’mirlash ishlari, korxonada qonunchilik hujjatlariga muvofiq maxsus va davriy tayyorgarlikdan o‘tgan xodimlar yoki shartnoma bo‘yicha maxsus litsenziyaga ega bo‘lgan tashkilot tomonidan amalga oshiriladi.
(148-bandning birinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2022-yil 4-apreldagi 153-sonli qarori tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 05.04.2022-y., 09/22/153/0266-son)
Uskuna va moslamalarni o‘chirib qo‘yish yo‘li bilan (alohida liniya, tashvishgoh) ta’mirlash yoki texnik xizmat ko‘rsatish ishlari amalga oshiriladigan davrda obyekt rahbari bino, inshoot, xona, texnologik uskunalarning yong‘indan himoya qilish chora-tadbirlarini amalga oshirishi kerak.
149. Yong‘in avtomatika moslamalariga, tutunga qarshi himoyalash tizimlariga, odamlarni yong‘indan ogohlantirishga obyekt mutaxassislari tomonidan texnik xizmat ko‘rsatishni amalga oshirishning imkoni bo‘lmagan taqdirda, qurilmalarni ishga tushirgandan keyin 30 kun ichida ushbu faoliyat turi bo‘yicha litsenziyaga ega bo‘lgan ixtisoslashtirilgan tashkilotlar bilan uni amalga oshirish bo‘yicha shartnoma tuzish kerak.
Yong‘in avtomatika moslamalari, tutunga qarshi himoyalash tizimlariga texnik xizmat ko‘rsatish shartnomasi bekor qilinganda, korxona rahbari 24 soat ichida shartnomalar bo‘yicha tuman (shahar) Favqulodda vaziyatlar bo‘limini yoki obyektga xizmat ko‘rsatadigan favqulodda vaziyatlar bo‘linmalarini xabar qilishi shart.
150. Yong‘in avtomatika moslamalari, tutunga qarshi himoyalash tizimlari, odamlarni yong‘indan ogohlantirish qurilmalariga javobgar shaxs quyidagilarni:
a) yong‘in avtomatika moslamalari, tutunga qarshi himoyalash tizimlari, odamlarni yong‘indan ogohlantirish moslamalarini ishchi holatda va ishga yaroqli tarzda saqlanishini;
b) o‘z vaqtida va sifatli xizmat ko‘rsatilishi va ta’mirlanilishini nazorat qilishni;
v) xizmat ko‘rsatish (agar mavjud bo‘lsa) va korxonaning tezkor xodimlarini tayyorlash, shuningdek, yong‘in avtomatika moslamalari, tutunga qarshi himoyalash tizimi qurilmalari bilan himoyalangan binolarda ishlaydigan ishchilar uchun ko‘rsatmalar berilishini;
g) yong‘in avtomatika moslamalari, tutunga qarshi himoyalash tizimlari, odamlarni yong‘indan ogohlantirish qurilmalaridan foydalanish hujjatlarini ishlab chiqish va ularning yuritilishini tizimli ravishda nazorat qilishni;
d) davlat yong‘in nazorati organlarini yong‘in avtomatika moslamalari, tutunga qarshi himoyalash tizimlari, odamlarni yong‘indan ogohlantirish qurilmalari ishga tushishining barcha holatlari va ishlamay qolishi to‘g‘risida xabardor qilinishini;
e) yong‘in avtomatika moslamalari, tutunga qarshi himoyalash tizimlari, odamlarni yong‘indan ogohlantirish qurilmalarining ishlashi paytida aniqlangan kamchiliklarni tezda bartaraf etish choralari ko‘rilishini;
j) shikoyatlarni tayyorlash va xizmat ko‘rsatish tashkilotlariga (zarur hollarda) o‘z vaqtida taqdim etilishini;
z) yong‘in avtomatika moslamalari, tutunga qarshi himoyalash tizimlari, odamlarni yong‘indan ogohlantirish qurilmalari texnik hujjatlarining to‘liq to‘plami mavjudligi va saqlanishini ta’minlashi kerak.
151. Dispetcherlik punkti (yong‘in o‘chirish posti) xonasida ko‘rinadigan joyga quyidagi hujjatlar joylashtirilishi kerak:
a) yong‘in to‘g‘risida signallarni qabul qilganda va yong‘in avtomatika moslamalari (tizimlari) nosozligida tezkor (navbatchi) xodimlarning harakatlari tartibi to‘g‘risida;
b) yong‘inga qarshi suv ta’minoti tizimlarining umumiy sxemasi;
v) o‘chirish vositasini uzatish yo‘nalishlari va uni ishga tushirish usuli ko‘rsatilgan avtomatik yong‘in o‘chirish moslamalarining prinsipial sxemasi;
g) yong‘in avtomatikasi bilan himoyalangan binolar ro‘yxati;
d) yong‘indan himoya qilishning texnik vositalaridan foydalanish bo‘yicha ko‘rsatmalar;
e) avariya va maxsus xizmatlarning, korxona rahbarlari va mas’ul shaxslarning manzili va telefon raqamlarining ro‘yxati.
Ushbu hujjatlar, qabul-nazorat moslamalaridan signallar qabul qilingan hollarda navbatchilarning harakatlari to‘g‘risidagi yo‘riqnomadan tashqari yong‘in posti xonasida maxsus papkada saqlanishi mumkin.
Dispetcherlik punkti (yong‘in o‘chirish posti) telefon aloqasi va ishchi holatdagi fonarlar (kamida 3 dona) bilan ta’minlangan bo‘lishi kerak.
152. Yong‘in o‘chirish posti, nasos stansiyalari va yong‘inni o‘chirish stansiyalari xonalaridagida telefon va (yoki) radio aloqa vositalari ishchi holatda bo‘lishi kerak. Telefonlarni tarmoqdan uzib qo‘yish taqiqlanadi.
153. Yong‘inga qarshi texnik himoya vositalarini bo‘yash, shuningdek, ularning joylashganligini ko‘rsatadigan belgi (simvollar) amaldagi texnik normativ-huquqiy hujjatlar talablariga javob berishi kerak.
154. Turar joylar va yotoqxonalar xonalarining ijarachilari, hamda egalari xonalardagi yong‘indan ogohlantiruvchi vositalarni ishga yaroqli holda saqlashlari shart.
155. Turar joy egalari yong‘inni o‘chirish moslamasini ishlab chiqaruvchining (pasporti) talablariga muvofiq saqlashi hamda yiliga ikki marotaba yong‘in o‘chirish qurilmalarining shlanglari mexanik shikastlanishini vizual va suv yuborish orqali tekshirishi shart.
156. Yong‘in hakidagi xabarni qabul qilish-nazorat moslamalari yong‘in haqida signallarni qabul qilishga va yong‘in-qutqaruv bo‘linmalariga xabar berishga mac’ul bo‘lgan shaxslarning (navbatchilarning) kunu tun doimiy bo‘ladigan xonalariga o‘rnatilishi kerak.
157. Yong‘indan xabar beruvchi vositalar (keyingi o‘rinlarda — yong‘in xabarlagichlari) har doim toza turishi kerak. Himoyalangan xonalardagi ta’mirlash ishlari davomida yong‘indan xabar beruvchi vositalarni suvoq, bo‘yoq va ohakdan himoya qilish kerak. Ta’mirlashni tugatgandan so‘ng himoya vositalari yechilishi kerak.
158. Nosoz yong‘in xabarlagichlar o‘rniga boshqa turdagi yoki ish prinsipi boshqacha bo‘lgan yong‘in xabarlagichlarini o‘rnatish, shuningdek, ular bo‘lmaganda shleyf blokini tutashtirish taqiqlanadi.
159. Korxonada yong‘indan xabar beruvchi vositalarning zaxirasi o‘rnatilganlar sonining 10 foizidan kam bo‘lmagan miqdorda bo‘lishi kerak.
160. Yong‘in signalizatsiyasi tizimining yong‘in xabarlagichlari va yong‘inni avtomatik o‘chirish qurilmalarining qo‘zg‘atuvchilari himoyalanadigan xonaga o‘rnatilishda uning barcha nuqtalaridagi yong‘inni o‘z vaqtida aniqlash imkonini ta’minlashi lozim.