Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti

Tashkilot elementlari. Tashkilotlarning qisqacha ta’rifi
Tashkilotga a’zolar o‘rtasidagi harakatlar va resurslarni talab qilingan mahsulotga aylantirish degan ta’rifni bersak bo‘ladi. Menejmentni jalb etish va balansni ta’minlash vositasi deb hisoblasak bo‘ladi.
Hamma tashkilotlar bir-biridan har tomonlama farq qiladi (funksiya, ysyllar, boshqaruv tamoyillari va boshqalar bilan). Lekin ular umumiy ta’riflarga ham ega.

1.Resurslar. Har qanday tashkilotni maqsadi resurslar borligi va ishlatilishidan iborat va ular orqali taktik va strategic maqsadlarga erishiladi. Asosiy resurslar – bu odamlar (mehnat resurslari), asosiy va aylanma vositalar, texnoligiyalar va axborot.

2.Ichki va tashqi muhitga bog‘liqlik. Bu tashkilotning muhim ta’riflaridan biridir. Hech qanday tashkilot alohida, tashqi o‘zgarishlarga e’tibor bermasdan, faoliyat yuritmaydi. Faoliyat tashqi muhitdagi o‘zgarishlar bilan bog‘liq. Ular tashkilot faoliyatiga ta’sir o‘tkazadilar.

Tashkilotning ichki va tashqi muhit omillarining farqlanishi:

Tashkilotga tashqi muhit har xil ta’sir qilishi mumkin. Shuning uchun muhim omillarni qayd etishimiz va ularga javob bera olishimiz kerak.

Ichki muhit deganda tashkilotning holat omillari tushuniladi. Tashkilotlar odamlar tomonidan yaratilgan tizimlar bo‘lib, ularning ichki omillari boshqaruv echimlarining natijalari hisoblanadi. Buni tashkilotning xo‘jalik organizmi, uning tuzilmasi deb tushunsa bo‘ladi.

Tashkilot, ta’rifi bo‘yicha, bu – odam guruhi, ular umumiy maqsadlarga egadirlar. Tashkilotni maqsadga erishish vositasi deb hisoblasak ham bo‘ladi, u jamoa orqali maqsadga erishishga imkon beradi. Tashkil etish – bu ma’lum bir tuzilmani tuzish degani, u qo‘yilgan maqsadga erishib va uni samaradorligiga vositachilik qiladi. Tashkilot bu maqsadga va rejalarini bajarish uchun ko‘pgina elementlar tuzimini tuzish kerak bo‘ladi.