Qasim Süleymani məktəbi

12 
Cazib
ə və dafiə 
İnsan öz əqidəsi yolunda bəzi qrupları özünə cəzb edir, 
onlar  tərəfindən  sevilir,  bəzi  qrupları  da  özündən 
uzqlaşdırır; həm dost qazanır, həm düşmən. 
İmam  Xamenei  04/06/10  tarixində  İmam  Xomeyninin 
vəfatının  ildönümündə  buyururdu:  "İmam  xəttinin,  İmam 
yolunun digər bir xüsusiyyəti də cazibə və dafiədir. Böyük 
insanların  cazibə  və  dafiələri  olduqca  geniş  olur.  Hamı 
cəzb  və  dəf  edir.  Siz  öz  rəftarınızla  birini  özünüzə 
yaxınlaşdırır, birini uzaqlaşdırır, incidirsiniz. Bu, cazibə və 
dafiədir.  Böyük  insanlar  olduqca  geniş  bir  təbəqəni  cəzb 

---

 
73 
və  dəf  edirlər.  İmamın  cazibə  və  dafiəsi  möhtəşəmdir. 
Bunda  meyarı  da  məktəb  idi,  İslam  idi.  Onun  heç  kimlə 
şəxsi  düşmənliyi  yox  idi,  şəxsi  kinlərini  ayaq  altına 
qoyurdu.  Ancaq  məktəbə  görə  düşmənliyi  çox  ciddi  idi. 
1962-ci  ildə  hərəkata  başlayanda  xalq  arasındakı  müxtəlif 
təbəqələrə,  müxtəlif  ideologiyalara,  hər  bir  qrup  və 
məzhəbdən  olan  insanlara  qucaq  açan  imam  inqilabın 
əvvəlində 
bəzi 
qrupları 
özündən 
uzaqlaşdırdı. 
Kommunistləri açıq şəkildə uzaqlaşdırdı. Onda bu iş bizim 
çoxumuza  qəribə  gəlirdi.  Ancaq  o,  inqilabın  əvvəllərində 
kommunistlərə  qarşı  açıq  mövqeyini  bildirdi,  onları 
özündən  ayırdı,  Qərb  mədəniyyətinə,  Qərb  quruluşlarına 
vurğun olanlar və liberallar qarşısında da qətiyyət göstərdi, 
onları  da  özündən  ayırdı,  heç  nədən  çəkinmədi.  Halbuki 
onlarla da şəxsi düşmənliyi yox idi... İmamın şəxsi davası 
yox idi, ancaq məktəb çərçivəsində çox qətiyyətlə cəzb və 
dəf  edirdi.  Bu,  imamın  həyatının  və  məktəbinin  əsas 
xüsusiyyətidir". 
Şəhid  Süleymani  məktəbi  bu  xüsusiyyətdə  də  İmam 
Xomeyni məktəbi ilə uyğundur. O, dəyərli İslam meyarları 
əsasında güclü cazibə və dafiəyə malik idi. 
Şəhid Süleymaninin cazibə və dafiə prinsiplərindən biri 
bəndəliklə  yanaşı  olan  rasionallığıydı.  Bu  dəyərli  şəhid 
İslamın əsas prinsiplərinə çox bağlı idi, onlardan bir addım 
da  yayınmırdı.  Onun  sevgi  və  qəzəbi  Allahdan  ötrüydü, 
heç  vaxt  nəfsi  istəklərinə  uymur,  dünya,  vəzifə,  güc 
əsasında cəzb və dəf etmirdi. 

---

 
74 
Rəşadətli Qasim Süleymaninin cazibə və dafiə əsası əsl 
Məhəmməd  (s)  İslamı  idi.  O,  İslam  məktəbinə,  İmam 
Xomeyni  məktəbinə  arxalanaraq  təmiz  niyyət  və  əməllə 
dünya  müsəlmanlarının  çoxunu  cəzb  etdi.  O,  əsas  və 
prinsiplərə  sadiqliyinə  görə  özünə  bəzi  düşmənlər  də 
yaratdı,  İslam  inqilabını  və  fəqih  rəhbərliyini  sonadək 
qorudu, sözünü dedi, İslam və inqilab dəyərlərini müdafiə 
etdi. 
İmam  Xamenei  08/01/20  tarixində  buyururdu:  "Şəhid 
Süleymani  ölkənin  daxili  məsələlərində  partiya  və  cinah 
adamı  deyildi,  ancaq  olduqca  inqilabçı  idi.  İnqilab  və 
inqilabçılıq  onun  qırmızı  xəttini  təşkil  edirdi.  Bəziləri 
bunu kölgə altına salmağa çalışırlar. O, inqilabda ərimişdi, 
inqilaba çox sadiq idi, mərhum imamın işıqlı yolundan heç 
vaxt dönmədi". 
Bu  əziz  şəhid  2016-cı  ilin  oktyabrında  Məlayir 
şəhidlərinin anım mərasimində deyirdi:  "Düşmənlə döyüş 
xəttində  iki  səs  ucalmamalı,  kimlərsə,  "düşmən  deyil, 
dostdur"  deməməlidir.  Xəvaric  bu  baxışın  məhsulu  idi. 
Əgər  vəzifəli  şəxslər  yanlış  ünvan  versələr,  cəmiyyətdə 
düşmənə  qarşı  ikitirəlik  yaratsalar,  xəyanət  etmişlər. 
Düşmənə cinah vermək ən pis xəyanətdir. Düşmən barədə 
yanlış  təsəvvür  yaratmaq,  cəmiyyətin  düşmənə  qarşı 
həssaslığını  aradan  qaldırmaq  və  təfriqə  salmaq 
xəyanətdir". 
O,  2019-cu  ildə  Kirman  vilayətinin  şəhidlərinin  anım 
tədbirində  deyirdi:  "BƏRCAM  (Nüvə  Sazişi  üzrə  Birgə 
Komissiya) düşmən üçün üçbucaq şəklindədir. Düşünürdü 

---

 
75 
ki,  tədricən  digər  iki  bucağa  da  çatacaq.  Hamıdan  gec 
gəlib, birinci getmək istəyirdi. Regionda ikinci BƏRCAM 
üzərində  israrlarının  səbəbi  budur  ki,  müsəlman  İrandan 
İslam  dünyasına  can  verən  fəallığı,  hərəkəti,  İslam 
dünyasında  coşmuş  bu  qanı  qurutmaq  istəyirlər.  Məqsəd 
budur  ki,  ikinci  BƏRCAM-da  əsl  İslam  gücü  yox  olsun. 
Əgər gedib ikinci BƏRCAM-da da məğlub olsaq, bununla 
bitəcək?  Xeyr,  əsas  BƏRCAM  İranın  daxilinə  aiddir. 
Onlar  üçüncü  BƏRCAM-da  mənbəyi  qurutmaq  istəyirlər. 
Mənbə İrandır". 
Hacı  Qasim  Süleymani  həmçinin  Şəhid  Şatirinin 
şəhadətinin  ildönümündə  deyirdi:  "İrandakı  millətçiliyin 
böyük  hissəsi  yalandır.  Millətçiliyi  islamçılıq  qarşısında 
bayraq  ediblər,  vətəni  sevmək,  ölkə  üçün  can-başla 
çalışmaq  mənasında  millətçilik  yoxdur.  Elə  olsaydı,  biz 
müharibədə 
millətçiləri 
hamıdan 
öndə 
görərdik. 
Səkkizillik  müharibədə,  xarici  düşmənin  hücumunda 
millətçilərdən, azadlıq hərəkatından və milli cəbhədən heç 
bir  əsər-əlamət  görmədik.  Heç  vaxt  görmədik  ki,  ad 
yazdırsınlar,  könüllü  qüvvələrini  toplayıb  cəbhəyə  bir 
batalyon  və  ya  bölük  göndərsinlər.  Heç  vaxt  belə  bir  şey 
olmadı.  Məqsədləri  dinə,  İslama  qarşı  yalançı  millətçilik 
idi".
1
 
İnqilabçı  ruhiyyəsi  sözünü  açıq  şəkildə  söyləməyə 
səbəb  olurdu.  Bəzilərini  dəf  etməli  olsa  da,  çəkinmədən 
sözünü deyirdi. 
 
1
 Mehr xəbər agentliyi, 8 fevral 2015. 

---

 
76 
Bu  əziz  şəhid  məktəb  hüdudları  daxilində  qətiyyətlə 
cəzb  və  dəf  edirdi.  Harada  dəf  etmək  lazım  idisə, 
meydandaydı; harada cəzb etməyə ehtiyac var idisə, yenə 
meydandaydı. 
O deyirdi: "Mən və adamlarım”, “mən və yoldaşlarım”, 
“mən və müridlərim”... “Bu, hicabsızdır, o, hicablı”; “bu, 
solçudur,  o,  sağçı”;  “bu,  islahatçıdır,  o,  mühafizəkar”... 
Bəs  kim  qaldı?!  Hicabı  düzgün  olmayan  qız  bizim,  sizin 
qızınızdır,  cəmiyyətimizin  övladıdır.  Hizbullahçı  yalnız 
hizbullahçı  ilə  əlaqə  qurmamalıdır,  dindarlığı  zəif  olanla 
da  münasibəti  olmalıdır.  Cəmiyyətimiz  bizim  ailəmizdir. 
Bunların  hamısı  bizim  xalqımızdır.  Bunlar  bizim 
övladlarımızdır".
1
 
Yoxsullar  fondunun  sədri  mühəndis  Pərviz  Fəttah 
deyir:  "Hacı  Qasimin  ruhu  olduqca  yüksək,  zehni  geniş 
idi. O, ölkədən xaricdə elə adamlarla işləyirdi ki, İrandakı 
bəzi  hizbullahçı  qüvvələr  əsla  onlarla  işləməzlər. 
Süleymaninin  ordusunun əhatəsi  olduqca  geniş  idi, yalnız 
hizbullahçı  qüvvələrdən  və  hərəm  müdafiəçilərindən 
ibarət deyildi. Düzdür, əsasən, onlara etimad edirdi, ancaq 
qətiyyətlə deyə bilərəm ki, dünyada çoxlarını öz ordusuna 
cəlb edə bilmişdi".
2
 
Şəhid Süleymaninin qırxillik dostlarından və Müqəddəs 
məqbərələr  qərargahının  fəal  müdirlərindən  olan  Əli 
Mühacirani  deyir:  "Bəzən  əyilib  fəhlələrin  əlini  öpürdü... 
Onları bir-bir qucaqlayıb əzizləyirdi". 
 
1
 Məşriq xəbər agentliyi, 5 yanvar 2020. 
2
 “Süleymani məktəbi” xüsusi buraxılışı, səh. 84. 

---

 
77 
Müqəddəs  məqbərələr  qərargahının  sədri  Məhəmməd 
Cəlal-məab deyir: "Xuzistana sel gələndə bir-bir camaatın 
evinə  baş  çəkdi.  Bir  kişi  evindən  çıxmaq  istəmirdi. 
Təhlükəsizliyindən  ötrü  onu  razı  salmaq  lazım  idi. 
Süleymani gedib qocanın əlindən öpdü, dedi ki, bu gün öz 
təhlükəsizliyindən ötrü buradan get". 
Onun şəhid ailələri ilə rəftarı da olduqca gözəl idi. 
Məhəmmədrza  Həsəni  deyir:  "Şəhid  Süleymanidə 
telefon  dəftərçəsi  vardı,  təxminən  yüz  əlli  şəhid  ailəsinin 
telefon  nömrəsi  yazılmışdı.  Bəzi  günlər  onların  bir 
neçəsinə zəng vururdu. Bəzi şəhid anaları ilə çox səmimi 
münasibəti  vardı.  Şəhid  Əli  Şəfiinin  anasına  qarşı  da  elə 
idi. Bəzən hətta Suriyadan ona zəng vururdu". 
Şəhid  Süleymaninin  sürücüsü  Nəsrullah  Cahanşahi 
müsahibəsində deyir: "Hacı iş adamıydı. Kirmana gedəndə 
azca vaxt tapan kimi şəhid ailələrinə baş çəkirdi. Tehranda 
olanda,  Məşhədə  gedəndə  də  boş  vaxtını  şəhid  ailələrinə 
ayırırdı". 
Bu səmimi münasibətlər və şəhid ailələrinə qayğı onları 
cəzb edirdi. Onlar Süleymanini çox sevirdilər. 
Hərəm  müdafiəçisi  Şəhid  Puya  İzədinin  həyat  yoldaşı 
deyir:  "Hacı  Qasim  şəhid  ailələrinin  təsəllisi  idi. 
Əzizlərimiz  şəhid  olandan  sonra  onların  ailələrini  Hacı 
Qasim Süleymaninin varlığı möhkəm, dözümlü saxlayırdı. 
Şəhid Süleymaninin çox səmimi dostlarından olan Hacı 
Məhəmməd  Xaliqi  deyir:  "Hacı  Qasim  2016-cı  ildə  bir 
şəhidin  qızıgilə  baş  çəkdi.  Şəhidin  qızı  görüşdən  sonra 

---

 
78 
hacıya  məktub  yazıb  bildirdi  ki,  sizin  gəlişinizlə  atamın 
şəhadətinin 35 illik qəm-kədəri ürəyimdən çıxdı".
1
 
Hərəm  müdafiəçisi  Şəhid  Həmzə  Kaziminin  həyat 
yoldaşı  deyir:  "Hacı  Qasim  2018-ci  ildə  İmam  Əlinin  (ə) 
mövlud günündə bizə gəldi. Qızım Leyla o qədər sevinirdi 
ki,  yerə-göyə  sığmırdı.  Hacının  yanında  oturdu,  ata-qız 
kimi  yavaşca  söhbətləşməyə  başladılar.  Hacı  Qasimin 
barmağında  bir  üzük  vardı,  şəhid  dostlarından  birinin 
yadigarıydı. Üzüyü barmağından çıxarıb Leylaya verdi və 
dedi:  "Bu  üzüyə  səndən  layiq  birini  tanımıram.  Mənə 
yadigar  qalmış  bu  üzüyü  sənə  verirəm...  Qızım  Hacı 
Qasimin  şəhid  olduğunu  eşidəndə  şok  keçirdi.  O  gündən 
onu çətinliklə sakitləşdirirəm. Elə bilir ki, atası yenə şəhid 
olub. Atasının şəhid olduğu günlərdəki kimidir". 
Şəhid  generalımızın  əsl  cazibəsini  şəhid  övladlarının 
dilindən  eşitmək  lazımdır.  Sarəllah  diviziyasının 
komandirlərindən  olmuş  Şəhid  Hacı  Mehdi  Məğfurinin 
qızı  Fatimə  deyir:  "Qızım  Zeynəb  xəstələnmişdi, 
əməliyyata ehtiyacı vardı. Onu xəstəxanaya apardıq. Hacı 
Qasim cənab Pur-Cəfəri ilə xəstəxanaya gəldi. İşi başından 
aşsa  da,  Zeynəbin  əməliyyatı  bitənə,  hətta  narkozdan 
ayılana  qədər  gözlədi.  Bizimlə  çox  səmimi  idi.  Dəfələrlə 
bizə gəlmişdi, biz onlara getmişdik. Mənə bir ata kimi idi. 
Şəhadəti ürəyimi yandırdı. Bir neçə ay ötsə də, hələ də göz 
yaşlarım dayanmır". 
 
1
 Yenə orada, səh. 73. 

---

 
79 
Şəhid  ruhani  Şeyx  Məhəmməd  Şüayinin  qızı  Fatimə 
deyir: "Süleymaninin gedişi qəlbimizə od vurdu. Qardaşım 
Hüseyn sakitləşmir". 
Ordu  şəhidlərindən  olan  Şəhid  Nəməkinin  qızı  Səba 
deyir: "Hacı Qasimin şəhadəti ilə şəhid övladları bir daha 
matəmə qərq oldular". 
Süleymaninin bu cazibə və eşqinin sirrini onun Sarəllah 
diviziyası  barədə  yazısında  da  görmək  olar.  O  yazır: 
"Sarəllah  yalnız  hərbi  birləşmə  deyildi,  cəmiyyətdən 
böyük, elm hövzələrindən geniş bir hərbi yer, gənclərdə və 
xalqda  böyük  dəyişiklik  yaradan  düşüncə  məktəbi  idi. 
Sarəllah elə aşiqanə görüş yeri idi ki, insanlar Allah evinin 
deyil, Allahın Öz dərgahında baş əyir, ilahi vəzifələrini ən 
yaxşı  şəkildə  yerinə  yetirərək  əməli  eşq  təvafı  edirdilər. 
Sarəllah  yalnız  başının  kəsilməsinə  razı  olan  deyil,  hətta 
canını  Allah  yolunda  vermək  üçün  yalvaran  ismayıllarla 
dolu  bir  ev  idi.  Sarəllah  o  qədər  cazibədar  idi  ki,  görən 
ondan  ayrıla  bilmirdi.  Bu  eşq  və  fədakarlıq  məktəbinin 
idarəçiləri  pak  qucaqlarda  böyümüş  və  Allah  tərəfindən 
nəsil-nəsil  belə  bir  günçün  saxlanmış  gənclər  idi;  eşqi 
yalnız  təcrübə  edən  yox,  hətta  özləri  eşqin  bünövrəsini 
qoyan aşiqlər". 
Bu eşq məktəbinin birinci idarəçisi Şəhid Süleymaninin 
özü  idi.  O,  aşiqliyin  əsasını  qoydu,  eşqi  elə  gözəl  təsvir 
etdi  ki,  yalnız  şəhidlərin  valideynləri,  həyat  yoldaşları  və 
övladları  deyil,  yalnız  İran  deyil,  bütün  İslam  ümməti  və 
bütün  müqavimət  cəbhəsi  onun  şəhadətinə  ağlayıb  içdən 
yandı. O, bu cəhətdən də İmam Xomeyniyə bənzəyir. 

---

 
80