16
Kitab v
ə mütaliə sevgisi
Kitab və mütaliə sevgisi insanın bariz üstünlüklərindən
biridir.
İmam Xamenei 4 iyun 1999-cu ildə buyururdu:
"Mənim araşdırdığım və xatırladığım qədərincə, dünya
liderlərində mövcud olmuş üstün xüsusiyyətlərin əksəri
İmam Xomeynidə cəm olmuşdu. O, həm ağıllı idi, həm
uzaqgörən; həm ehtiyatlı idi, həm düşməni tanıyan; həm
dosta güvənirdi, həm də düşmənə qətiyyətli cavab verirdi.
Belə həssas bir vəzifədə Allahı və vicdanını razı salmaq
105
üçün lazım olan bütün xüsusiyyətlər bu kişidə
toplanmışdı".
Rəhbər düşünürdü ki, İmam Xomeyni fiqh və üsul
elmlərində yenilik adamıydı. Onun Qumdakı dərsi birinci
fəlsəfə dərsi olmuşdur. O, həm də əxlaq müəllimi idi.
İmam Xomeyni Fəqihin rəhbərliyi nəzəriyyəsini bugünkü
dünyanın, mövcud ideologiyaların yeni və tükənməz
üfüqlərinə baxışla qələmə almış, əsaslandırmışdı. O,
mütaliə və qələm əhli idi.
İmam Xamenei buyurur: "İslam inqilabının memarı
keçmiş hərəkatların tarixini diqqətlə oxuyub araşdırmışdı,
inqilabı qorumaq üçün bu təcrübələrdən istifadə edirdi".
Məcid Zamanpur "İmam Xomeyninin kitab və mütaliə
macəraları" kitabında yazır: "Ağanın dostları deyirlər:
"Dəfələrlə olub ki, səhərdən günortaya qədər otaqda onun
yanında oturmuşuq. O isə bir söz belə söyləmədən kitab
oxuyub". Mütaliəni sevirdi. O qədər mütaliə edirdi ki,
gözləri yorulurdu. Bəzən altı saat dayanmadan oxuyurdu".
Höccətül-İslam Seyid Mahmud Duayi 2008-ci ildə
demişdi: "İmam mütaliə adamı idi, kitab oxumağı çox
sevirdi".
İmam Xomeyni 1988-ci ildə yazmışdı: "Elm və
məlumat dolu həyat o qədər şirin, kitab və qələmlə
ünsiyyət o qədər xatirəli və qalıcıdır ki, bütün acı və
uğursuzluqları yaddan çıxarır".
Şəhid Süleymani məktəbində də kitab oxumaq mühüm
qaydalardan sayılır. Onun özü mütaliəçi idi və mütaliəyə
həvəsləndirirdi. O, tarixi, əxlaqi, dini və təfsir kitablarını,
106
müharibənin şifahi tarixi barədə yazılmış əsərləri daim
oxuyur, öz qeydləri ilə onları təbliğ edir, mütaliəsinə
həvəsləndirirdi.
“Radio”, “409-cu batalyon”, “Mən sağam”, “Ay
batanda” kitablarına, Kirman, Sistan və Bəlucistan və
Hürmüzqan vilayətlərinin şəhidlərinin anım konfransının
kitablarına qeydləri Süleymaninin kitab və mütaliə
sevgisinə nümunələrdir.
Şəhid Süleymani Şəhid Hacı Əli Məhəmmədipurun
həyatı barədə yazılmış kitabın müəllifi Məhəmmədrza
Bayramiyə məktubunda yazırdı: "Mən barəsində
yazdığınız bu şəhidi illər öncədən tanıyıram. Biz bir yerdə
böyümüşük, birlikdə müharibəyə getmişik, birlikdə
vuruşmuşuq, əməliyyatlarda iştirak etmişik... Mən
səhərəcən oturub sizin kitabınızı oxuyub ağlamışam. Sizin
əllərinizdən öpürəm. Ancaq bizim şəhidlərimiz yetərincə
böyükdürlər, onların barəsində mübaliğə etmək lazım
deyil".
İslam Təbliğatı Komitəsinin İncəsənət şöbəsinin keçmiş
sədri Möhsün Mömini deyir: "Süleymani şəhidlər barədə
kitab yazmağın əhəmiyyətini 24-25 il öncə başa düşüb
şəhid dostları üçün kitab yazılmasına çalışırdı... Hacı
Qasim Əli Xoşləfzin xatirələrini oxumuşdu. Deyirdi ki, bu
kitabı Bağdaddan Kürdüstana gedəndə oxumuşam. Yəni
bizim komandirimiz belə şəraitdə də kitab oxuyurdu".
Süleymani deyirdi: "Əl-Qarat" kitabını mütləq oxuyun.
Onu oxusaq, Əli ibn Əbu Talib (ə) hökumətinin davamı
olan bu hökumət barədə daha şüurlu şəkildə, fərd və qrup
107
maraqlarından uzaq halda fikir bildirər, onu müdafiə
edərik".
O, 2018-ci ildə Bəsic həftəsində çıxış edərkən deyirdi:
"Mən xahiş edirəm İmam Əlinin (ə) dördillik hakimiyyəti
barədə yazılmış kitabları oxuyun... Çox yaxşı olar ki, bu
kitabları oxuyaq, onun söz və tapşırıqlarıyla tanış olaq.
Mən cənab Dəvvaninin yazdığı "Kufə və onun ilk İslam
əsrlərində rolu" kitabını oxumağı tövsiyə edirəm. Qalın,
amma mühüm kitabdır. Müəllifin atası mərhum Əli
Dəvvani də mühüm tarixçi olub, ona çox gözəl
müqəddimə yazıb. Mən bu kitabı diqqətlə oxumuşam. Bu
mövzuda başqa kitablar da mütaliə etmişəm...”
Süleymani həmçinin 2014-cü ilin Müqəddəs müdafiə
həftəsində çıxışında deyirdi: "Mən müharibəni yaşamış və
yaşamamış adamların hamısına müqəddəs müdafiə barədə
kitabları oxumağı tövsiyə edirəm. Bəlkə də ən güclü
tərbiyə amilləri bu kitablardadır. Görürsünüz ki, Böyük
Rəhbər ən çox müqəddəs müdafiə kitablarını tərifləyir və
tövsiyə edir. Bəlkə bu barədə çap olunmuş az kitab var ki,
o oxumasın, barəsində qeyd yazmasın. Çünki bu
kitablarda çox təsirli amillər vardır".
İmam Xamenei 29 oktyabr 1999-cu ildə buyururdu:
"Vaxtım çox olmasa da, müqəddəs müdafiə barədə
yazılmış kitabların bir çoxunu oxuyuram. Özüm üçün də
faydalıdır. Bu kitabları oxuyun, dəyərli gənclərin həyatını
öyrənin".
O, 13 dekabr 2016-cı ildə buyururdu: "Mən müqəddəs
müdafiə dövrünün şəhid və veteranları barədə yazılmış
108
kitabları oxumanızı tövsiyə edirəm. Həm şirin və maraqlı
kitablardır, həm də sizi bir çox məsələlərlə tanış
edəcəkdir".
Dahi Rəhbər 7 oktyabr 2013-cü ildə buyururdu:
"İnqilab tarixinin, müqəddəs müdafiə tarixinin bu
nailiyyətlərini öyrənin. Bunları çox uca tutmaq lazımdır.
Xalq arasında da yayılmalıdır... Düzgün tarix bunlardır, bu
kitablardır. Bunların gənclərə çatması üçün əlinizdən
gələni edin".
Şəhid Hacı Qasim Süleymani İmam Xomeyni və İmam
Xamenei kimi kitab təbliğatçısıdır, müqəddəs müdafiə
kitablarını oxumağı tövsiyə edir.
O, “Radio” kitabına qeydində yazır: "Ağır və həyəcanlı
əməliyyatdan belə dəyərli və çox təsirli xatirə bu qədər
sadə şəkildə çatdırılmamalıdır. Radio mövzusunun özü
bütün nəsillərə ən gözəl və maraqlı roman ola bilər.
Müharibələrin əsir və dustaqlarının adətən, siqaret və
unutdurucu narkotik maddələr axtardığı halda Ruhullah
Xomeyninin
mənəvi övladları onun düşüncələrini
öyrənməyə, ruhlarının onun yolunda duruş gətirməsinə
çalışırlar... Bu, bir inqilab liderinin çox ağır bir şəraitdə
gənc və yeniyetmələr üzərində təsirini göstərir".
Həmçinin iyirmi üç yeniyetmə əsir barədə yazılmış
kitab haqda yazırdı: "Əziz Əhməd, kitabını oxuyanda
özümdən asılı olmadan gözlərim önündə əsirlik səhnəsi
təcəssüm olundu, həzrət Zeynəbin əsirliyini xatırlayıb
ağladım".
109
O əziz şəhid əsirlikdən qayıtmış Məsumə Abada
məktubunda "Mən sağam" kitabı barədə yazırdı: "İnşallah,
kitabını bütün dillərə tərcümə etdirəcəyəm ki, kənizi
Məsumənin belə məsum olduğu halda Peyğəmbər qızı
Zeynəbin necə olduğunu hamı bilsin".
Onun bu baxışı İmam Xameneinin baxışından irəli
gəlirdi. Böyük Rəhbər 2013-cü ildə buyururdu: "Sizin
kitablarınız tərcümə olunsa, çox oxucu toplayar.
Beynəlxalq oxuculara çox əhəmiyyətli yanaşın. Siz
müqəddəs müdafiəyə və ya əsirlərə aid şifahi xatirələri
ingiliscəyə, ispancaya, yaxud bu tərəfdən, urdu dilinə
tərcümə etsəniz, bilirsiniz dünyada nə baş verər?! Bir
mədəniyyətin təbliği üçün bu qədər zəhmət çək, adam
yetişdir, filan yerə göndər, gedib öhdəsindən gələlər,
yaxud gəlməyələr... Ancaq siz bu işi kitab vasitəsilə görə,
bütün dünyanı əhatə edə bilərsiniz. Necə ki digərləri bu işi
görmüşlər... Çalışın, bunları digər ölkələrdə də yayın".
Süleymaninin iki inqilab imamı kimi İranda və dünyada
mütaliəyə həvəsləndirməsi müqavimət cəbhəsinin bu
beynəlxalq şəhidinin həyatında böyük əzəmətdən xəbər
verir.
Süleymaninin mütaliəsi bütün sahələri əhatə edirdi:
tarixi, əxlaqi, fiqhi və təfsiri kitablardan roman və
povestlərə qədər; Quran, Nəhcül-bəlağə, Səhifeyi-
Səccadiyyə kitablarının tərcümə və təfsirlərindən qeydlər
götürməkdən kolumbiyalı yazıçı Qabriel Qarsiya
Markesin kitablarını oxumağa qədər.
110
Bu dəyərli şəhid 9 iyul 2019-cu ildə "Qırxillik inqilab"
kitabına yazdığı qeyddə özünün dərin elmi və dini baxışını
ortaya qoymuşdur: "Bu kitab İslamın dövlət idarəçiliyi
bacarığının bir qismini göstərir. Əgər imkan versəydilər,
bu dəyərli irs - fəqih rəhbərliyinin Quran hakimiyyəti tam
həyata keçsəydi, o zaman Quranın və dinin möcüzəsini
daha aydın görərdilər".
Süleymani
məktəbində beşikdən qəbrədək elm
öyrənmək mədəniyyəti praktik formada görünür. O,
şəhadətindən üç-dörd gün öncə ofisindəki dostlarından
birinə demişdi ki, Ayətullah Cavadi Amuli, Ayətullah
Misbah Yəzdi, Ayətullah Məzahiri, Ayətullah Meşkini və
Ağa Müctəba Tehraninin əxlaq dərslərinin kaset və
disklərini əldə etsin.
O, əxlaq və irfan kitablarını olduqca çox mütaliə edirdi.
Həmişə tövsiyə edirdi ki, İmam Xomeyninin “Qırx hədis”
və “Namazın sirləri” kitablarını mütaliə edək. Dostlarına
və şəhid övladlarına ən dəyərli hədiyyəsi kitab olurdu.
|