Qaydalar azərbaycan respublikasi föVQƏladə hallar nazirliyi sənayedə İŞLƏrin təHLÜKƏsiz göRÜLMƏsi və
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 10.2. Balonların шящадятляндирилмяси 10.2.1.
|
|
Balonların rənglənməsi və üzərinə yazıların yazılması | ||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||
|
Qazın adı |
|
Balonların |
|
Yazının mətni |
Yazının |
|
Zolağın rəngi | ||||
|
|
|
rənglənməsi |
|
|
rəngi |
|
| ||||
|
1 |
|
2 |
|
3 |
4 |
|
5 | ||||
|
Azot |
|
Qara |
|
Azot |
Sarı |
|
Qəhvəyi | ||||
|
Ammonyak |
|
Sarı |
|
Ammonyak |
Qara |
|
" | ||||
|
Arqon(xam) |
|
Qara |
|
Arqon xam |
Ağ |
|
Ağ | ||||
|
Arqon texniki |
|
" |
|
Arqon texniki |
Göy |
|
Göy | ||||
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||
|
Arqon təmiz |
|
Boz |
|
Arqon təmiz |
Yaşıl |
|
Yaşıl | ||||
|
Asetilen |
|
Ağ |
|
Asetilen |
Qırmızı |
|
" | ||||
|
Butilen |
|
Qırmızı |
|
Butilen |
Sarı |
|
Qara | ||||
|
Neftqaz |
|
Boz |
|
Neftqaz |
Qırmızı |
|
" | ||||
|
Butan |
|
Qırmızı |
|
Butan |
Ağ |
|
" | ||||
|
Hidrogen |
|
Tünd yaşıl |
|
Hidrogen |
Qırmızı |
|
" | ||||
|
Hava |
|
Qara |
|
Sıxılmış hava |
Ağ |
|
" | ||||
|
Helium |
|
Qəhvəyi |
|
Helium |
" |
|
" | ||||
|
Azot oksidi |
|
Boz |
|
Azot oksidi |
Qara |
|
" | ||||
|
Oksigen |
|
Mavi |
|
Oksigen |
" |
|
" | ||||
|
Oksigen tibbi |
|
" |
|
Oksigen tibbi |
" |
|
" | ||||
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||
|
Hidrogen sulfid |
|
Ağ |
|
Hidrogen sulfid |
Qırmızı |
|
Qırmızı | ||||
|
Anhidrid sulfid |
|
Qara |
|
Anhidrid sulfid |
Ağ |
|
Sarı | ||||
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||
|
Karbon qazı |
|
" |
|
Karbon qazı |
Sarı |
|
" | ||||
|
Fosgen |
|
qoruyucu |
|
" |
" |
|
Qırmızı | ||||
|
Freon-11 |
|
Alüminium |
|
Freon-11 |
Qara |
|
Göy | ||||
|
Freon-12 |
|
Həmin |
|
Freon-12 |
" |
|
" | ||||
|
Freon-13 |
|
" |
|
Freon-13 |
" |
|
2 qırmızı | ||||
|
Freon-22 |
|
" |
|
Freon-22 |
" |
|
2 sarı | ||||
|
Xlor |
|
qoruyucu |
|
" |
" |
|
Yaşıl | ||||
|
Siklopropan |
|
Narıncı |
|
Siklopropan |
Qara |
|
Yaşıl | ||||
|
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 | ||||
|
Etilen |
|
Bənövşəyi |
Etilen |
Qırmızı |
" | ||||
|
Дigər йанар qazlar |
Qırmızı |
Qazın adı |
Ağ |
" | |||||
|
|
|
|
|
|
| ||||
|
Digər |
йанmayan |
Qara |
Qazın adı |
Sarı |
" | ||||
|
qazlar |
|
|
|
|
| ||||
Balonların rənglənməsi və üzərindəki yazılar yağlı, minalı və ya nitroboyalarla yerinə yetirilə bilər.
Yenidən hazırlanan balonların rənglənməsi və üzərinин yazılması istehsalçı tərəfindən yerinə yetirilir, istismar zamanı isə - doldurucu stansiyalar və ya sınaq məntəqələri tərəfindən yerinə yetirilir.
Xüsusi şəraitdə istifadə olunan və ya xüsusi təyinatlı qazların doldurulması üçün təyin olunan balonlar üçün boyaların və yazıların mətninin rəngi müəyyən olunmuş qaydada razılaşdırılmalıdır.
10.1.12. Balonlar üzərində yazılar балонун çevrəси boyunca çevrənin uzunluğunun 1/3-dən az olmayan uzunluqda, zolaqlar isə bütün çevrə boyunca yerinə yetirilir, bununla belə həcmi 12 l-dən чох olan balonlarda hərflərin hündürlüyü 60 mm, zolağın eni isə 25 mm olmalıdır. Həcmi 12 l-ə qədər olan balonlarda yazıların və zolaqların ölçüsü balonların yan səthinin ölçüsündən asılı olaraq müəyyən olunmalıdır.
10.2. Balonların шящадятляндирилмяси
10.2.1. Balonların шящадятляндирилмяси doldurucu stansiyalar və sınaq məntəqələri tərəfindən həyata keşirilə bilər, aşağıdakı шяртляр дахилиндя:
-кeyfiyyətli шящадятляндирилмяни keçirmək imkanını təmin edən istehsal sahəsinin, eləcə də texniki vasitələrin olması;
-мüəssisədə müvafiq hazırlığı olan, шящадятляндирилмянин keçirилмясиня cavabdeh шяхсин təyin olunması barədə əmrин олмасы;
-balonların texniki шящадятляндирилмяsinin keçirilməsi üzrə təlimat. Шящадятляндирилмянин keçirилməсиня icazə verilərkən nəzarət orqanları həmin müəssisəyə
(doldurucu stansiyaйа) verilmiş müvafiq şifri olan damğanı qeydiyatdan keçirməlidir.
10.2.2. Балонун keyfiyyətinin yoxlanылması, шящадятляндирилмя və hazır balonların qəbulu balonlara dаир NS-in tələblərinə uyğun olaraq istehsalçının texniki yoxlama şöbəsinin işçiləri tərəfindən yerinə yetirilir.
Yoxlama təzyiqinin qiyməti və balonların sınaq təzyiqi altında saxlama müddəti standart balonlar üçün dövlət standartlarına uyğun olaraq, qeyri-standart balonlar üçün-texniki şərtlərə uyğun olaraq istehsalçı tərəfindən müəyyən olunur. Bu halda sınaq təzyiqi işçi təzyiqдян 1,5 dəfəдян az olmamalıdır.
10.2.3. Müvəqqəti müqaviməti axıcılıq həddinə nisbəti 2- dən йцксяк olan materiallardan hazırlanmış balonlar üçün sınaq təzyiqi, işçi təzyiqin 1,25 mislinə qədər azaldıla bilər.
10.2.4. İstehsalçı-müəssisədə balonlar, asetilen üçün balonlar istisna olmaqla, hidravlik sınaqdan sonra işçi təzyiqə bərabər təzyiqlə pnevmatik sınaqdan da keçirilməlidir.
Pnevmatik sınaq zamanı balonlar su ilə dolu vannaya batırılмалыдыр. Asetilen üçün нязярдя тутулан balonlar balonu məsaməli kütlə ilə dolduran müəssisələrdə pnevmatik sınaгдан кечирилмялидир. ГОСТ 12.1.007-76 üzrə 1,2,3,4-cü sinif təlükəli mühitlə işləmək üçün təyin olunan balonlardan başqa, iki açıq boğazı olan, tikişsiz balonlar istehsalçı-müəssisədə hermetikliyə yoxlanmır.
10.2.5. Yeni konstruksiyalı və ya əvvəllər tətbiq olunmayan materialdan hazırlanan balonlar onları dağılmaya qədər gətirib çıxaran xüsusi proqramla sınaqdan keçirilməlidir, bu halda 20oC temperaturda metalın müvəqqəti müqavimətinin minimal qiyməti üzrə möhkəmliyin ehtiyat əmsalı, divarın ən kiçik qalınlığında, korroziya üçün əlavəsini saymadan 2,4-dən az olmamalıdır.
10.2.6.Hazırlanmış balonların шящадятляндирилməsinin nəticələri isteh-salçının TNŞ tərəfindən aşağıdakı məlumatlarы якс етдирян cədvələ йазылыр:
-balonun nömrəsi;
-balonun hazırlanma və növbəti шящадятляндирилmə tarixi (ay, il); -balonun kütləsi, kq;
-balonun həcmi (tutumu), l;
-işçi təzyiq, MPa (kqq/sm2);
-sınaq təzyiqi MPa (kqq/sm2);
-istehsalçının TNŞ-nin nümayəndəsinin imzası.
Bütün doldurulmuş cədvəllər nömrələnməli, tikilməli və müəssisənin TNŞ-сянядляриндя saxlanmalıdır.
10.2.7. Asetilen üçün balonlar istisna olunmaqla, digər balonların шящадятляндирилməsinə daxildir:
-щəcmi 55 lитря qədər olan mayeləşdirilmiş karbohidrogen qazı (propan-butan) üçün balonlar istisna olmaqla, balonların daxili və xarici səthlərinin baxışdan keçirilməsi;
-кütlənin və həcmin yoxlanылması;
-hidravlik sınaq.
litrя гядяр, 12 литр daxil olmaqla və 55 lитрdən yuxarı həcmи олан tikişsiz balonların, eləcədə qaynaq tikişli balonların həcmindən asılı olmayaraq kütləsi və həcmi yoxlanылmır.
Шящадятляндирилmə keçirilən müəssisədə qənaətbəxş nəticələr alınarsa, müəssisə baloнуn üzərində diametri 12 mm olan öz dairəvi damğasını, eləcə də keçirilmiş və növbəti шящадятляндирилmənin tarixini (damğa ilə bir sətirdə) vurur. Damğa balonların
шящадятляндирилməсиni həyata keçirəнин СИТЭДМНД Аэентлийi tərəfindən verilmiş şifrинə malik olmalıdır.
Həcmi 100 lитрdən чох olan balonların texniki шящадятляндирилməsinin nəticələri balonun pasportuna daxil edilir. Bu halda balonlara damğa vurulmur.
Asetilen balonlarы istisna olmaqla, balonların шящадятляндирилməсинин nəticələri balonları təsdiqləyən şəxs tərəfindən, aşağıdakı qrafaları olan sınaq jurnalına yazılır:
İstehsalçının əmtəə nişanı.
Balonun nömrəsi.
Balonun hazırlanma tarixi (ay, il)
Keçirilmiş və növbəti шящадятляндирилmənin tarixi.
Balonun üzərinə vurulmuş kütlə, kq.
Шящадятляндирилmə zamanı balonun тяйин olunan kütləsi, kq.
Balonun üzərində vurulmuş həcmинин гиймяти, l.
Шящадятляндирилmə zamanı balonun тяйин olunan həcmинин гиймяти, l.
İşçi təzyiq, MPa (kqq/sm2).
Balonun yararlı olması barədə qeyd.
Balonun шящадятляндирилməsini keçirən şəxsin imzası.
Asetilen balonlarınын шящадятляндирилməсi 5 ildə bir dəfədən gec olmayaraq asetilen doldurma stansiyalarında həyata keçirilməlidir və aşağıdakılardan ibarətdir:
-xarici səthə baxışın keçirilməsi;
-məsaməli kütlənin yoxlanылması;
-pnevmatik sınağın keçirilməsi.
10.2.11. Asetilen balonундакы məsaməli kütlənin vəziyyəti 24 айдан эеъ olmayaraq doldurucu stansiyalarda yoxlanылmalıdır.
Məsaməli kütlənin vəziyyətinin qənaətbəxş olduğu halda hər balon üzərində aşağıdakı yazılar vurulmalıdır:
məsaməli kütlənin yoxlandığı il və ay;
doldurucu stansiyanın damğası;
diametri 12 mm, üzərində “MК” işarəsi olan, məsaməli kütlənin yoxlanmasını təsdiq edən damğa.
10.2.12. Məsaməli kütlə ilə doldurulmuş asetilen balonlarы шящадятляндирилmə zamanı azotla, 3,5 MPa (35 kqq/sm2) təzyiq altında sınaqdan keçirilмялидир.
Balonların sınaqdan keçirilməsi üçün tətbiq edilən azotun təmizliyi həcm üzrə 97%-dən az olmamalıdır.
10.2.13. Asetilen üçün balonların шящадятляндирилməsinin nəticələri sınaq jurnalına, ашаьыдакы графалара yazılır:
Balonun nömrəsi
İstehsalçının əmtəə nişanı
Balonun истещсал tarixi (ay, il)
Balonun шящадятляндирилməsini keçirən şəxsin imzası
Keçirilmiş və növbəti шящадятляндирилməнин tarixi.
10.2.14. Balonlara baxış onun divarlarında korroziya, çat, qaysaq, əzik və başqa zədələnmələrin aşkar edilməsi üçün (balonların sonrakı istismara yararlı olub olmamasını müəyyən etmək üçün) həyata keçirilir. Baxış keçirилməzdən əvvəl balonlar йахшы təmizlənməli və su ilə yuyulmalıdır, lazımi hallarda isə müvafiq həlledici ilə yuyulmalı və ya qazsızlaşdırılmalıdır.
10.2.15. Səthlərin daxili və xarici baxış keçirilməsi zamanı çatların, qaysağın, əzilmənin, nazilmənin, divarın nominal qalınlığının 10% -dən çox qədər deşilmənin, yırtılmaнын, boğazın yivinin yeyilməsi, bir neçə pasport məlumatının olmaması aşkar olunarsa, belə balonlar истисмара yararsız hesab едилмялидир.
Balonun boğazında halqanın zəifləməsi onun yararsız olmasıна дялалят етмир. Belə halda balon sonrakı шящадятляндирилməyə onun halqasının bərkidilməsi və ya yenisi ilə dəyişdirilməsindən sonra buraxıla bilər.
Balonun başmağının çəp və ya zəif taxılması aşkar edilərsə, onun başmağı düzgün taxıldıqdan sonra növbəti шящадятляндирилməyə buraxыла биляр.
10.2.16. Balonun həcmi onun su ilə dolu kütləsi ilə boş vəziyyətdəki kütləsi arasındakı fərqə görə və ya ölçü bakına görə müəyyən edilir.
10.2.17. Balonların xarici və daxili baxışlarının nəticələrinə görə гцсурларынын мцяййян олунмасы балонларын истещсал NS-in tələblərinə ясасян yerinə yetirilməlidir.
Qaydaların 10.1.9 bəndində эюстярилян məlumatların hamısı balonун üzərində vurulmaдыгда онун istismarı qadağandır.
Balonun boğazında və ya başmağında zəifləmiş halqanın bərkidilməsi və ya dəyişdirilməsi balonun шящадятляндирилməsinə qədər yerinə yetirilməlidir.
10.2.18. Тутуму 12 lитрdən 55 lитрə qədər olan tikişsiz, standart balonların kütləsiни
7,5%-дян чох azaldıqda, щямчинин тутумуну 1%-ə qədər artırdıqda yararsız hesab olunur və istismardan çıxarılır.
10.2.19. Aşağı təzyiqлə ишлямяйя тятбиг олунан balonlarын qazla doldurulmasıна вя istifadəсиня иъазя верилир, лакин о шяртля ки, işçi təzyiq бу balonlarда йол верилян təzyiqdən чох
олмасын. Бу балонларын üzəriнdə ашаьыдакы мялуматлар эюстярилмялидир: kütləси, işçi təzyiqи
MPa (kqq/sm2); sınaq təzyiqi Ps, MPa (kqq/sm2); keçirilmiş və növbəti шящадятляндирилmənin tarixi və sınaq məntəqəsinin damğası vurulmalıdır.
Balonun nömrəsi, əmtəə nişanı və истещсал tarixi istisna olmaqla, əvvəlki məlumatlar balona vurulmalıdır.
10.2.20. Yararsız balonlar, gələcəkdə onların istifadə etmək üçün təyinatından asılı olmayaraq, yararsız hala gətirilməlidir (boğazın yivini çərtməklə və gövdədə deşik açmaqla).
10.2.21. Balonların шящадятляндирилməsi ayrıca, xüsusi avadanlıqla təchiz olunmuş отагда кечирilməlidir. Bu отагда havanın temperaturu 12 oC-dən aşağı olmamalıdır.
Balonların daxilinə baxış keçirmək üçün, gərginliyi 12V-dan yüksək olmayan elektrik чыраглары tətbiq eдилмялидир.
Partlayış təhlükəli qazlarla doldurulмуш balonlara baxış keçirилən zaman əl фянары, onun ştepsel birləşməси partlayışдан мцщафизяли icrada olmalıdır.
10.2.22. Гazla doldurulmuş вя уzun müddət anbarda saxlanılan balonlar növbəti шящадятляндирилmə vaxtı müəssisəнин müdиriyyətinin nümayəndəsi tərəfindən seçmə цчулу иля йохланылмалыдыр, мясялян, 100 ядяд balondan ibarət баллон групундан 5 ədəddən az olmayaraq, 500 ядяд balondan ibarət баллон групундан 10 ədəd, 500-dən yuxarı - 20 ədəd balon йохланылыр.
Шящадятляндирилmənin nəticələri qənaətbəxş олдуьу щалда balonların saxlama müddəti,
ildən artıq olmaмаг шярти иля, шящадятляндирилməni keçirən şəxs tərəfindən müəyyən едилир.
Сeçmə цсулу ilə keçirilən сящадятляндирилmənin nəticələri müvafiq aktla рясмиляшдиридир
Шящадятляндирилmənin nəticələri qənaətbəxş олмадыгда balonlar həmin sayda təkrar йохланылыр.
Təkrar сящадятляндирлmə zamanı nəticələr yenя qənaətbəxş olmaдыгда, balonların saxlanылmasına иъазя verilmir, сящадятляндирилməni keçirən (müdriyyətin nümayəndəsi) şəxs tərəfindən müəyyən olunmuş мцддятдя balonlarda сахланылан qaz бошалдылмалы, sonra hər balon ayrı ayrılıqda texniki сящадятляндирилmədən keçирилməlidir.
Dostları ilə paylaş:
