QəRİb məMMƏdov, mahmud xəLİlov

2004-cü ildə İndoneziya, Hindistan, Şri-Lanka, Malayziya, Tayland, Banqladeş, Somalini əhatə edən 

sunami 150 min insanın tələf olmasına və İtkin düşməsinə səbəb oldu, 1 mlrd. dollara qədər maddi ziyan törətdi.    

2005-ci il avqust ayının 23-də başlanğıcını Atlantik okeanının Baham adalarından götürən Katrina adlanan 

sunami, ABŞ-da Meksika körfəzinin ən gözəl guşəsində, Luiziana ştatının Yeni Orlean şəhərini bütünlüklə su 

altına aldı. Dəniz səviyyəsindən aşağıda yerləşən Missisipi deltası Yeni Orlean şəhərini cənubdan dövrəyə alır. 

Ondan şimalda Pontçartreyn gölü yerləşir və bunlar birlikdə yaratdığı çökəklikdə Yeni Orlean şəhəri yerləşir. 

Şəhər qasırğanın epimərkəzində olmayıb, Katrina dalğası  şərqə  tərəf yönəlir, bu isə  dəhşətli daşqının inkişafı 

üçün təhlükəli variant olur: leysan yağışları Pontçartreyn gölünü ağzına qədər doldurur və onun suyu qoruyucu 

bəndi dağıdır. 

Katrina sunamisi 2005-ci il 23 avqustdan 31 avqusta kimi davam edir, bu zaman küləyin sürəti saatda 280 

km-ə çatır.  

Qasırğanın baş verməsi haqqında 28 avqustda elan verilib, şəhər əhalisinin mütləq köçürülməsi haqda əmr 

olsa da, 150000 adam ona tabe olmur. Qasırğa başlayanda və su şəhəri basanda əhali Luiziananın böyük 

«Superdoum» stadionunda sığınacaq tapır. Stadion 9000 tamaşaçı üçün hesablansa da, orada 1 sentyabrda 23 

min adam (bəlkə də iki dəfə artıq) toplanır. Dörd gün Yeni Orlean şəhərində – sığınacaqda və ondan kənarda 

faciələr baş verdi.  

Elektrik işığı olmayan və sudan, yeməkdən, dava-dərmandan qıtlıq çəkən antisanitar şəraitdə sözlə deyiləsi 

olmayan hadisələr baş verdi. Həftə ərzində stadion üfunətli zibilliyə, siçovulların məskəninə çevrildi.  

Katrina sunamisini Atlantik okeanının ən dəhşətli və baha başa gələn qasırğası hesab etmək olar. 20000-dən 

artıq insan itkin düşdü. Ölənlərin sayı  məlum deyil, çünki yüzlərlə, bəlkə  də minlərlə insanı sunami dalğası 

yuyub-süpürüb batırdı. 160 mindən artıq ev xarabaya çevrildi. Neft emalı istehsalına böyük təsir göstərdi. 

Amerika neftinin 30%-i burada istehsal olunurdu. Neft buruqlarının 90%-nin işi dayandı, hesablamalara görə 50 

mlrd. dollar  məbləğində əmlak su altında batdı.