QəRİb məMMƏdov, mahmud xəLİlov

18.1. Yerin təkinə təsir 

Yer qabığının faydalı qazıntılar çıxarılan üst hissəsi yerin təki adlanır. Yer təkinin təbii obyekt kimi ekoloji 

və digər funksiyaları kifayət qədər müxtəlifdir (şəkil 18.2). Yerin təki yer səthinin təbii təməli (özülü) olub, ətraf 

təbii mühitə aktiv təsir göstərir, bu, onun ekoloji funksiyası hesab olunur. 

 

---

 

262

 

           

Şəkil 18.2. Yer təkinin ekoloji və digər funksiyaları 

 

Faydalı qazıntılar – bilavasitə xalq təsərrüfatında istifadə edilən dağ süxurları, həmçinin müxtəlif sahələr 

üçün qiymətli minerallar alınan təbii mineral törəmələridir.  

Dağ-mədən müəssisələri məhsullarının  əsas növləri üçün təbii resurslar faydalı qazıntılar sayılır, onlar 

yanacaq, metal və qeyri metallara bölünür.