5) Qanın kimyəvi tərkibi və ürək-damar sisteminin fəaliyyəti. Formalı elementlərdən başqa, qan plazmasında (mayenin tərkibində) 7-8%
miqdarda zülal da vardır. Zülalın miqdarı azaldıqda, "qapalı" şəkildə zülal azlığı
baş verir. Onlar əsasən albuminlər və qlobulinlərdən ibarətdirlər.
Qanda 80-120 mq% qlükoza, 1% neytral yağlar, 10-15 mq% süd turşusu,
karotinlər, sidik cövhəri, ammonium duzları və s. vardır.
Mövcud fızioloji təlimlərə əsasən bütün insanlar 4 qan qrupu ilə fərqlənirlər.
Bu da qan plazmasında eritrositləri birləşdirmək, yapışdırmaq qabiliyyətinə malik
olan 2 növ aqqlyütininlər (antitellər)- və və eritrositlərdə isə eyni xassəyə malik
xüsusi maddələr - 2 növ aqqlyütinogenlərin - A və B xüsusiyyətləri ilə izah olunur.
I
qrupda - qanın plazmasında hər iki növ ( və ) aqqlyiitininləri vardır.
II
qrupda - yalnız -aqqlyütininləri olur və -aqqlyütininlər olmur.
III
qrupda - qanın plazmasında yalnız -aqqlyütininlor olur. Bu qrupun
eritrositləri isə B – aqqlyiitinogenlərdən ibarət olur.
IV
qrupda – aqqlyütininlər tamamilə olmur. Burada eritrositlər A və B
aqqlyütinogenlərini saxlayırlar.
I qan qrupunu hamıya vurmaq olar. II qrupu isə yalnız II və IV qrupa
vururlar. A + olduqda ölüm hadisəsi baş verir.
III
qrup - II və IV qrup qanlara vurula bilər. II və III qan qrupu olan insanlara
I, II və III qrup qanları vurmaq olar.
22
IV
qrup qanı olan insanlara bütün qan qrupunu vurmaq olarsa da, onu IV-dən
başqa qrup qanlara vurmaq olmaz (şəkil 1).
