Qoshanov A’bdikerim



Yüklə 4,49 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə19/55
tarix14.10.2023
ölçüsü4,49 Mb.
#155064
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   55
6-Klass Qaraqalpaqstan tariyxı

Gu’zeliqi’r 
go’ne qalashasi’ (Tashawiz wa’layatinda) boldi. Wol ta’biyiy 
do’n’isliktin’ yen’ biyik jerine salinip, 40 gektarg’a jaqin jerdi iyelegen. Qonis 
yeki qabat yetilip, paqsa diywal menen qorshalg’an ha’m woni ko’p sanli 
do’n’geletip salg’an minaralari bolg’an. Diywallardin’ ha’m minaralardin’ aldi 
betinde yeki qatar gezermenler qurilg’an.Qalada turaq jaylar, wonin’ worayliq
bo’liminde ha’m qala diywallari boylap jaylasqan. Qalada mallardi saqlaytug’in
bos maydanlar da bolg’an. Qalada temir, mis, ren’li taslardan (bronzadan) 
buyimlar ha’m bezeniw zatlarin isleytug’in ustaxanalar bolg’an.
Qalashanin’ worayinda gerbishten saling’an ko’p wo’jireli iri-iri turaq jay 
imaratlari ha’m wolardi qorshag’an diywallar bar. Usi’ diywallardi jag’alap, 
jabistirip saling’an, qiysini kelispegen sho’pker jaylar bolg’an. Bul jaylar jarli 
qatlamlardin’ jaylari boliwi itimal. Boljawlarg’a qarag’anda bunday ayirmashiliq 
a’yyemgi Xorezmdegi sotsialliq qatlamlaniwlardi ko’rsetedi. Qalashadag’i u’lken 
bir imaratti izertlegen waqtinda wonda ko’p wo’jirelerdin’, ken’ zallardin' ha’m 
wolardin’ ishinde bir neshe woshaqlardin’ bolg’anlig’i aniqlandi. Wo’ndirislik 
wo’jirelerde mis ha’m temir yeritetug’in, hasil taslardan buyimlar jasaytug’in 
ustaxanalar bolg’an. Solay yetip, Gu’zeliqir qalashasi a’yyemgi Xorezmdegi yen’ 
iri siyasiy-administrativlik, diniy ha’m wo’nermentshilik woraylardin’ biri bolg’an. 
Qalaliqir
(Tashawiz wa’layatinda) shep jag’aliqtag’i a’yyemgi Xorezm qalashasi 


34 
yen’ iri yesteliklerinin’ biri. Bul qorg’ansha qala b.e. shekemgi V-a’sirde, 
ahamoniyler satraplarinin’ turatug’in worni (rezidentsiyasi) sipatinda saling’an. 
Wonin’ ishki bo’leginde ahamoniyler basqarg’an da’wirdegi lrannin’ paytaxti 
Persopol qalasindag’i patsha sarayinin’ u’lgisi boyinsha saling’an saray bolg’an. 
Xorezmnin’ won’ jag’alig’indag’i a’yyemgi da’wirdin’ yesteligi bul awilliq 
ha’wli
Dingilje
(To’rlku’l rayoninda). Bul jay shamasi jergilikli Xorezm 
ha’kimshilik basqaruwi wa’kilinin’ yamasa ahomoniy satraplarinin’ birewinin’ jayi
bolg’an. Bul ha’wli qam gerbishten saling’an. Yeni yeki metr qalin’liqtag’i diywal 
menen qorshalg’an. Ha’wlinin’ shig’is ta’repinde ustaxanalar ha’m basqa da turaq 
jaylar bar. Bul turaq jaylar ha’wli menen salistirg’anda jarli. Bul a’yyemgi 
Xorezmdegi sotsialliq qatlamlaniwlardin’ teren’leskenligin ko’rsetedi. A’sirese bul 
protsess ahamoniylerdin’ jawlap aliwinin’ na’tiyjesinde tag’i da ku’sheygenligi 
so’zsiz. 
Xorezmnin’ xalqi etnikaliq jaqtan ha’r qiyli bolg’an. A’yyemgi Xorezmde iri 
patriarxalliq shan’araqlar tu’rindegi u’lken-u’lken tuwisqan ja’ma’a’ttin’ 
bolg’anlig'i’ ma’lim. Wolar ja’ma’a’ttin’ sotsialliq urig’nin’ jetekshi 
formasi bolip qalg’an. 

Yüklə 4,49 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   55




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin