33
da’wirinde,
bir topar saklar, Xorezmnin’ arqa batis shegaralarina qonislasiwi,
Kuyisaylilardin’ jaylarinin’ ma’deniy qatlamlarinan shig’ista islengen gu’lal
idislardin’ tabiliwina qarag’anda, wolardin’ Marguyana, Avestoda
ati belgili
Kaspiy boyi wa’layatlari menen ma’deniy baylanista bolg’an. B.e.sh. VII a’sir
aqiri –VI a’sir baslarinda ―Taza bag’jap‖lilardin’ ma’deniy da’stu’rlerin dawam
yetken A’mirabad ha’m Kuyisaylilardin’ wo’z-ara
baylanisiwinan bas qalasi
Gu’zeliqir bolg’an A’yyemgi Xorezm ma’mleketine tiykar salinadi. Bul
yertedegi Xorezm ma’mleketi bolip, b.e.sh. VII-VI a’sirlerde Xorezmliler
menen ko’shpeli sak qawimlerinin’ birlespesinen payda bolg’an
ayyemgi
ma’mleket yedi. Usi waqitta,
qubla Xorezmde, worayi Xazarasp bolg’an
yertedegi ma’mleket Xazarasp suwg’ariw sistemasi da du’zildi.
A’yyemgi Xorezm
patshalig’inin’ qaysi jerde qa’lipleskeni
haqqinda
ha’r tu’rli pikirlerdin’ boliwina qaramastan b.e.sh. VII a’sir aqiri, VI a’sir
basinda Xorezm ma’mleketinin’ yeki worayda bolg’anlig’i so’zsiz. Xorezm
ma’mleketinin’ qubla shegarasi Charjaw qalasi janindag’i Ko’sh qala ha’m
Odey tepe qalalari arasinan wo’tken. Ko’sh
qala Xorezmge, al Odey tepe
Baktryag’a qarasli bolg’an. Bunday shegaralardin’ qa’liplesiwi, yeki
ma’mlekettin’ biri yekinshisinin’ ku’shin irkip turg’anin ha’m wolardin’ wo’z
waqtinda ku’shli qu’diretli ma’mleket bolg’anlig’inan derek beredi.
B.e.sh. VII - VI a’sirlerdegi Xorezm ma’mleketi dawirine
tiyisli yestelikler
Janbas ha’m Qabat 7 bolip, wol to’rt mu’yeshli ta’repleri 70x20 m ten’. B.e.sh.
VII a’sirlerde turaq jay diywallari paxsadan salina basladi. Al b.e.sh. VI
a’sirlerdin’ basinan baslap turaq jaylar, ja’miyetlik worinlar, qala qorg’an
diywallari Worta Aziyanin’ qubla rayonlarinda ken’ tarag’an tuwri to’rt
mu’yeshli gerbishlerden wo’riledi.
Shep jag’aliqtag’i yen’ a’yyemgi da’wirdegi Xorezmnin’ iri qonislarinin’
biri—
Dostları ilə paylaş: