Qovun kasalliklari va ularning ekspertizasi

M evalarda hosil bo‘lgan dog* lar.
QORA ILD IZ C H IR ISH I
(Phomopsis sclerotioidra)
Bu kasallik o‘simlikka tuproq orqali yuqadi. Yosh o4simlik o‘smasdan so4lib 
qoladi. Ildizlari to4 la rivojlanmasdan zambrug4 tasirida qora rangga kiradi. Namlik- 
ning taqchilligi kasallikning kelib chiqishiga va zararlanishning kuchayishiga olib 
keladi. Fuzarioz, Vertitsillum kasalliklari alomatlari barglarda seziladi. Surunkali 
bir necha yil mobaynida dalaga qovun ekish kasallikni kelib chiqishiga sababchi 
bo4ladi.
Ildizi zararlangan <1 
a la.

---

Ildizning umumiy IWrinishi. 
Kuchli zararlangnn Udiz.
SERK O SPO RO Z
(Ccrcoepora citrullina)
Kasallik faqat muskad qovunlami barglarini zararlaydi. Kasailik uchun qu- 
lay sharoitlarda poya, novdalami ham zararlaydi Barglar to‘kilishi va mevaning 
kichrayishiga olib keladi. Shamol ta’sirida tarqaladi. Zararlanish uchun eng ko‘p 
nam va issiq havo zarur. 0 ‘simlik qoldiqlari, begona o‘tlarda rivojlanadi va qish- 
laydi.

---

K O'M IR CHIRISH KASALLIGI
(Macrophomina phaseolina)
Bu kasallik tuproq orqali tarqalib, o‘simlikning tuproqqa tegib turgan qism- 
larini zararlaydi. Bular ildiz, poya, barg, mevalar bo‘lishi mumkin. Unib chiqish 
davrida urug‘pallada qora yaralar paydo bo‘ladi. Yaralar ustida konsentrik aylana- 
lar bo‘lishi mumkin. Kasallik rivojlanishi natijasida o‘simlik so‘lishi va o‘sish, ri- 
vojlanishdan orqada qolib ketadi. Eskirgan o‘simlik zararlanishi natijasida novda 
va barglar sarg'yib, qurib qoladi. Tuproq yuzasidagi poyada ho‘l dog‘ paydo bo‘- 
lib, u yuqoriga qarab bir necha santimetrgacha kattalashadi. Mevalarda jigarrang 
ho‘l dog‘lar paydo bo‘lishi unga pathogen yuqqanligini bildiradi. Zararlangan joy- 
da yantar rangli eksudat paydo bo‘ladi va o‘sha joy quriy boshlaydi, natijada och 
sarg‘ish jigarrang tusga kiradi.
Fitopatogen zamburug4 Macrophomina phaseolina urug‘ orqali tarqaladi. 
Uning rivojlanishi uchun yuqori temperatura zarur. Tuproqning kuchli sho‘rlan- 
ganligi, qurg‘oqchilik, yuqori hosil bilan o‘simlikning zo‘riqishi kasallik tarqalishi 
uchun qulay sharoit yaratadi. Kasallik chaqiruvchi zamburug4 mikroskleresiylari