Qurilish ekologiyasi ” fanidan

Mustaxkamlash uchun savollar: 
1.

Malkolm Vellsning “Nafis arxitektura” kitobida qanday falsafa keng yoritilgan?

2.

Ekologik dizayn nimalarni ko‘zda tutadi va dizayn qanday aniqlashi mumkin?

3.

Joxn Ruskin va Luis Sullivan arxitekturani qanday ta’riflashadi?

4.

Ekologik o‘ylashning mazmun mohiyati nima hisoblanadi?

5.

Binoning ekologik dizayni qanday jarayonlarni o‘z ichiga oladi va ekologik

dizaynning maqsadi nima hisoblanadi? 
6.
Ekomorfizm va metabolizm deganda nimalarni tushunasiz? 

7.
Styuvart Brandning “Binolar qanday o‘rganiladi: Ular qurilgandan so‘ng, nimalar 

sodir bo‘ladi” asarida nima ta’kidlangan?
8.

Yaxshi dizayn qanday savollarga javob izlashdan boshlanadi?

9.

Ekologik model qanday g‘oya?

10.

Frank Duffy ta’rifi bo‘yicha puls qanday omillar ta’sirida bo‘ladi?

11.

Aldo Leopold so‘zlarini sharhlab bering?

12.

Binoni tashkil etuvchilarining hayotiy davriga nimalar kiradi?

13.

Barqaror rivojlanishning inkor etib bo‘lmaydigan omili nima hisoblanadi?

Mavzu-12 Qurilish jarayonining atrof-muhitga ta’siri. 

Reja: 

1. Qurilish jarayonining atrof-muhitga ta’sirini kamaytirish. 

2. Qurilish jarayonining biosfera tarkibiy qismlariga salbiy ta’sirlari va ularni 

kamaytirish. 

3. Qurilish jarayonidagi chiqindilarni qayta ishlash. 

Tayanch iboralar: qurilish maydoni, tuproq eroziyasi, landishaft, tosh va beton ishlari,
chiqindilarni qayta ishlash, atmosfera, litosfera, gidrosfera, chiqindilarni qayta ishlash, 
ifloslanish, ishlab chiqarish, qonun va qoidalar, muhofaza,


12.1 Qurilish jarayonining atrof-muhitga ta’sirini kamaytirish. 
Qurilish jarayonida atrof-muhitga salbiy ta’sirlar bo‘lib turadi. Masalan, tadqiqot
ishlarini olib borishda, yo‘llar qurilishida, shuningdek to‘g‘ridan-to‘g‘ri qurilish ob’ektlarida. 
Qurilish maydonini tayyorlash bevosita daraxt va butalarning kesilishi, tuproq qatlamining
zararlanishi va qurilish maydonlaridan chiqayotgan oqova suvlar, kovlash ishlari, qurilayotgan 
ob’ekt tagidan poydevor uchun qazilgan chuqurlik va qovurlar uchun ariq, qurilish
maydonchasida harakatlanayotgan avtotransport va boshqa mexanizmlar tomonidan 
chiqayotgan chiqindilar – qurilish jarayonidagi asosiy ifloslantiruvchi manbalar sanaladi.
Tabiatda amalga oshiriladigan qurilish ekotizimlarini har bir vakillari uchun talofat yetkazadi, 
masalan hayvonot olamiga: qurilishning bo‘lishi natijasida hayvonot olamining ozuq zanjiri
buziladi, bu esa o‘z navbatida ularning sonini qisqarishiga olib keladi. Loyiha tuzuvchilar iloji 
boricha tabiiy atrof-muhitga qurilishning salbiy ta’sirini kamaytirishga harakat qilmoqdalar.

---

74
Qurilish jarayonida atrof-muhitga salbiy ta’sir ko‘rsatuvchilarni va qurilish jarayonida 

bo‘ladigan bu ta’sirlarini kamaytirish uchun to‘g‘ridan-to‘g‘ri quyidagi chora-tadbirlar
qo‘llaniladi.