”Qurilish materiallari va buyumlari” fanidan o‘quv-uslubiy majmua

LABORATORIYA ISHI №14 
 ORGANIQ BOG’LOVCHILAR.BITUMGA IGNANING BOTISH VA 
CHO’ZILUVCHANLIGINI ANIQLASH
Vazifa.
 
Bitumning cho‘ziluvchanligini, yumshash haroratini va unga 
ignaning botish chuqurligini (qattiqligini) aniqlash.
Bitumlar haqida umumiy ma’lumotlar.
 
Yuqori molekulali karbonat 
angidridlarning metallmas moddalar (oltingugurt, azot, kislorod) bilan birikishidan 
o‘osil bo‘lgan murakkab aralashmalar organiq bog‘lovchilar deb ataladi. Organiq 
bog‘lovchi materiallar, qanday hom-ashyodan olinganligiga qarab bitumli va 
qatron (degot)li xillarga bo‘linadi. Bunday qurilishbop qora organiq bog‘lovchilar 
beton va qurilish qorishmalari asfalt-betonlar va qorishmalar tayyorlashda, 
gidroizolyasiya va tombop o‘rama materiallar ishlab chiqarishda keng qo‘llaniladi.
Yo‘l qurilishida, binokorlikda va tom yopish vaqtida ishlatiladigan bitumlarni 
laboratoriyada sinashda 1-jadvaldagi ma’lumotlardan foydalanish tavsiya etiladi.
Bitum 
markalari 
Igna botish chu- 
qurligi, 0,1mm 
(+25
0
Sda) 
Cho‘ziluvchanligi, 
sm (+25
0
Sda), kam 
emas 
Yonish 
harorati, 
0
S 
Yumshash 
harorati, 
0
S 
dan kam emas 
Qurilishda ishlatiladigan bitumlar 
BN-50/50 
41-60 
40 
220 
50 
BN-70/70 
21-40 
3 
230 
70 
BN-90/10 
5-20 
1 
240 
90 
Tom yopishda ishlatiladigan bitumlar 

---

BNK-45/180 
140-220 
normalanmay
di 
240 
40-50 
BNK-90/40 
35-45 
“-“ 
240 
85-95 
BNK-90/30 
25-35 
“-“ 
240 
85-95 
Yo‘l qurilishida ishlatiladigan bitumlar 
BND-
200/300 
201-300 
- 
35 
200 
BND-
130/200 
131-200 
65 
39 
220 
BND-90/130 
91-130 
60 
43 
220 
BND-60/90 
61-90 
50 
47 
220 
BND-40/60 
40-60 
40 
51 
220