4. Qurilish mashinalari va uskunalarini ekspluatatsiya qilish harajatlarining hisobi 21-son BHMS «Xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar moliyaviy-xo‘jalik faoliyati
buxgalteriya hisobi schyotlar rejasi va uni qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnoma»ga
muvofiq pudratchi tashkilotlar qurilish mashinalari va uskunalarini ekspluatatsiya
qilish harajatlari hisobini 2500 «Umumishlab chiqarish harajatlari» schyotida olib
borishlari lozim. Qurilish tashkilotlari ushbu maqsadda o‘zlarining ishchi schyotlar
rejasida maxsus schyotni, masalan, 2520 «Qurilish mashinalarini saqlash va
ekspluatatsiya qilish harajatlari» schyotini ochishlari ham mumkin. Ushbu
schyotga qurilish mashina va uskunalarining turlari yoki guruhlari bo‘yicha alohida
analitik schyotlarni ochish maqsadga muvofiq. Bu schyotlarning debetida qurilish
mashinalari va uskunalarini ekspluatatsiya qilishga doir barcha harajatlar guvohlik
beruvchi hujjatlar asosida to‘planadi, kreditida esa sarflangan harajatlarni hisobdan
chiqarilishi, ya’ni ularning tegishli ob’ekt tannarxiga kiritilishi aks ettiriladi.
Qurilish mashinalari va uskunalarini ekspluatatsiya qilish harajatlari o‘z
ichiga quyidagi moddalarni oladi: qurilish mashinalarini boshqaruvchi xodimlar
(mashinistlar, haydovchilar)ga hisoblangan ish haqi; ish haqiga nisbatan ijtimoiy
sug‘urtaga ajratmalar; material harajatlari (yoqilg‘i, moylash materiallari, ehtiyot
qismlar, xo‘jalik materiallari vash u kabilar); amortizatsiya harajatlari; joriy va
kapital ta’mirlash; turli xizmatlar (elektr energiya, suv, gaz, isitish, bug‘,
transportirovka, ijara va boshqa xizmat turlari).
Qurilish mashinalari va uskunalarini ekspluatatsiyasiga doir ushbu turdagi
harajatlar hisobda quyidagicha aks ettiriladi (2.4-jadval):
2.4-jadval
Qurilish mashinalari va uskunalarini ekspluatatsiya qilish harajatlarini
