‘quv yilida o rta

Barcha fandan imtihon javoblariniyuklab olish uchun telegram kanalimizga obuna bo'ling!




Tanob (arab. — chilvir, arqon) — 1) O‘rta Osiyo, xususan, O‘zbekiston hududida qoMlanilgan uzunlik o‘lchov birligi.

9. 
   BILET
   

1. 
   Dashti Qipchoq haqida ma’lumot bering.
   

Dashti qipchoq, Qipchoq dashti — Sirdaryoning yuqori oqimi va Tyanshanning g’arbiy yon bag’ridan Dnepr daryosining quyi oqimiga qadar yoyilgan dashtlami 11 -15-asrlarga oid arab va fors manbalaridagi nomi. " Dashti qipchoq " atamasini dastlab Nosir Hisrav (11-asr) qo’llagan. Bu davrda qipchoqlar Irtish daryosi sohillaridan g’arbga tomon ko’chib (1030 y.) Xorazmga qo’shni bo’lishgan va hozirgi Qozog’iston hududi, shuningdek, jan. rus dashtlarini egallashgan. Dashti qipchoq aholisi sharq manbalaiida — qipchoklar.rus solnomalarida polovetslar, Vizantiya xronikalarida — kumanlar, venger manbalaiida kunlar deb atalgan. Dashti qipchoq 2 qism — Sharqiy va G’arbiy qismdan iborat bo’lib, Yoyiq (Ural) daryosi ulaming chegarasi sanalgan. G’arbiy qism Yoyiq va Itil (Volga) daryosidan to Dneprgacha b’lgan hududdan iborat bo’lgan. 13-asrda Dashti qipchoqni mog’ullar bosib olib, tarixda Jo’ji ulusi nomi bilan mashhur Oltin O’rda davlatini baipo etganlar. Dashti qipchoqning asosiy aholisi ko’chmanchi va yarim o’troq bo’lib, chorvachilik va ovchilik, daryo va ko’l yoqalarida yashagan aholi dehqonchilik, shaharlari (Saroy Botu, Saroy Berka, O’rda Bozor, Sig’noq, Arquq) dagi aholi esa hunarmandchilikva savdo-sotiq bilan shug’ullangan. 16—18-asrlarda Movarounnahr tarixshunosligida " Dashti qipchoq " atamasi uning sharqiy qismi (hoz. Qozog’iston) ni anglatgan.

2. 
   Abdullaxon II haqida ma’lumot bering.
   

Abdullaxon II (to’liq ismi: Abdulla ibn Iskandarxon ibn Jonibek sulton ibn Xoja Muhammad ibn Abulxayrxon) (1534-1598 Buxoro yaqinidagi Bahouddin majmuasiga dafn etilgan) - o’zbek davlatchiligi tizimidagi Buxoro xonligining shayboniylar sulolasidan chiqqan eng yirik hukmdori (1583-98), davlat arbobi, sarkarda, ilm-fan, ma’rifat, madaniyat homiysi. Bobosi Jonibek
sulton Karmana va Miyonkol hokimi (1512-13-yilda) bo’lgan. Otasi Iskandar sulton o’g’li tug’ilgan paytda Ofarinkentni.keyichalik, altidan aka-ukalaridan biri vafot etgach, Karmanani boshqargan. Abdullaxon II Shayboniyxon vafotidan keyin parchalanib ketgan mamlakat hududini qayta birlashtirish, markaziy davlat hokimiyatini mustahkamlash uchun yoshlik chog’idan qattiq kurash olib borgan. Toshkent hokimi Navro’z Ahmadxon (Baroqxon) bilan Koson yonida (1548), Mo’g’uliston xoni Abdurrashidxon va shayboniylardan Do’stum sultonlar qo’shiniga qarshi Forob yonida (1554) jang qilgan. Yosh Abdulla sulton o’zining hukmdor sifatidagi butun g’ayrat-shijoatini 1551-yil Karmanada namoyish etgan; viloyatga Toshkentdan Navro’z Ahmadxon va Samarqanddan Abdullatifxon hujum qilganlar, Iskandar sulton Amudaryo ortiga qochgan. Abdulla sulton otasi vazifasini o’z zimmasiga olib bu hujumni muvaffaqiyatli qaytargan. Keyingi yillarda (1552—56) o’z mulkini g’arbga - Buxoro tomonga va janubiy-sharq - Qarshi va Shahrisabz tomonga kengaytirishga intilgan. Bu sa’y- harakat dastlab muvaffaqiyatsiz chiqqan, hatto 1556-yil u ota meros mulkini tashlab Maymanaga qochishga majbur bo’lgan. U amakisi, Balx hokimi Pirmuhammaddan harbiy yordam olib va pin Jo’ybor xojalaridan Xoja Muhammad Islom ko’magida Navro’z Ahmadxon, keyinchalik uning o’g’illari Darveshxon va Bobo sultonlarga qarshi uzoq muddat kurash olib borgan. Boburiylar ham Badaxshon, Shorn, Afg’oniston va Xuroson uchun Abdullaxon II ga qarshi kurashganlar. Abdullaxon II bunga qarshi Sind(1583), Kashmir (1586)ni egallab, davlatning janubiy. chegaralarini mustahkamlagan.

3. 
   “Senzura” atamasiga izoh bering.