R. D. Dusmuratov, A. S. Boltayev moliyaviy tahlil
Tovar aylanishi rejasi bajarilishining tahlili
Yüklə 5,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 17.1-jadval Toshkent viloyati «Agrokimyohimoya» AJda tovar aylanmasi rejasi bajarilishining taqqoslama tahlili
|
17.1.2. Tovar aylanishi rejasi bajarilishining tahlili Tovar aylanmasi rejasining bajarilishini o‘rganish birinchi navbatda tovar aylanmasining haqiqiy hajmini rejada belgilangan hajmiga taqqoslash orqali o‘zgarishini aniqlashdan boshlanadi. Ya’ni, hisobot davridagi tovar aylanmasining 399 haqiqiy hajmidan rejadagi hajmini chegirish orqali uning o‘zgarishi aniqlanadi. Shu bilan birga, tovar aylanmasi rejasining bajarilishini tovarlarning har bir turi bo‘yicha ham o‘rganiladi. Chunki, tahlil natijalari asosida tovarlarning qaysi turlari bo‘yicha talab qondirilmaganligi, qaysi tovarlarga nisbatan talab yuqori bo‘lmaganligini ko‘rsatib berish lozim. Toshkent viloyati «Agrokimyohimoya» aksiyadorlik jamiyati (AJ) ta’minot tashkiloti hisoblanganligi va asosiy faoliyat turi ta’minot faoliyati ekanligini hisobga olgan holda shartli ko‘rsatkichlar asosida tovar aylanmasi rejasining bajarilishini tahlil qilib o‘rganganimizda quyidagi ma’lumotlarga ega bo‘lindi (17.1-jadval). 17.1-jadval Toshkent viloyati «Agrokimyohimoya» AJda tovar aylanmasi rejasi bajarilishining taqqoslama tahlili № Tovar turlari Hisobot yili Rejaga nisbatan o‘zgarishi (+;-) Reja Haqiqatda Mutlaq summada Foizda 1 Jami tovar aylanishi, ming so‘m 2213970 2363360 +149390 +6,7 Shu jumladan, tovar turlari bo‘yicha: 1.1 Karbamid 75410 79880 +4470 +6,0 1.2 Ammofos 282380 270900 -11480 -4,1 1.3 Azot 967500 1074920 +107420 +11,1 1.4 Fosfor 745000 774300 +29300 +4,0 1.5 Boshqa mineral o‘g‘itlar 143680 163360 +19680 +13,7 17.1-jadval ma’lumotlariga ko‘ra, Toshkent viloyati «Agrokimyohimoya» AJda hisobot yilida tovar aylanmasining haqiqiy hajmi 2363360 ming so‘mni tashkil qilgan bo‘lsa, bu ko‘rsatkich rejada 2213970 ming so‘m bo‘lgan. Bundan ko‘rinadiki, Toshkent viloyati «Agrokimyohimoya» AJda hisobot yilidagi tovar aylanmasi rejasining hajmi haqiqatda 149390 ming so‘mga yoki 6,7 foizga oshgan. Albatta, bunday natijani jamiyat uchun ijobiy holat sifatida baholash mumkin. Shuningdek, 17.1-jadval ma’lumotlaridan qaysi tovar turlari bo‘yicha tovar aylanmasi rejasi oshirib bajarilganligi, qaysilari bo‘yicha esa bajarilmaganligini ham ko‘rishimiz mumkin. Jumladan, karbamid, azot, fosfor va boshqa mineral o‘g‘itlar bo‘yicha tovar aylanmasi rejasi oshirib bajarilgan bo‘lsa, ammofos 400 bo‘yicha tovar aylanmasi rejasi 11480 ming so‘mga yoki 4,1 foizga kam bajarilganligini ko‘rishimiz mumkin. Tovar turlari bo‘yicha tovar aylanmasi rejasidagi bunday o‘zgarishlar (ayrim tovarlar turlari bo‘yicha tovar aylanmasi rejasining bajarilmaganligi va boshqa tovar turlari bo‘yicha oshirib bajarilganligi) tovar aylanmasi strukturasining o‘zgarishiga olib keladi, ya’ni ayrim tovarlar ulushi ko‘payadi, boshqalariniki esa kamayadi. Bunday holat ta’minot tashkilotining yalpi daromadiga, sotish xarajatlariga, foyda va rentabellik ko‘rsatkichlariga sezilarli ta’sir ko‘rsatadi. Shu sababli, assortiment tarkibi bo‘yicha tovar aylanmasi strukturasida qanday o‘zgarishlar sodir bo‘lganligini o‘rganish va tegishli xulosalar chiqarish lozim. Toshkent viloyati «Agrokimyohimoya» AJning tovar aylanmasi struktarasidagi o‘zgarishlarni tahlil qilib o‘rganganimizda quyidagi ma’lummotlarga ega bo‘lindi (17.2-jadval). Yüklə 5,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|