454
Shirkat tugatilayotgan vaqtidagi mulklar qiymati va qarz majburiyatlari
o‘rtasidagi farq mulklarning sof qiymatini (qarzlar qoplanganidan keying
korxona mulklaridagi mulkdor ulushini) yoki mulkdor kapitalini (KS
) ifoda
qilishini hisobga olsak, tenglama quyidagicha ko‘rinishda bo‘ladi:
yoMN= (A
1
+M
1
)- UK
0
(2)
Yoki
yoMN= UK
1
- UK
0
, (3)
Ya’ni, moliyaviy natija shirkat haqidagi shartnoma muddatida
boylikning ko‘payishi (kamayishi)ni ifodalaydi.
Professor R.De Ruverning yozishicha, undan keyin «ushbu daromadlar
ish haqi uchun zarar summa zaxiraga olinganidan keyin hamkorlar o‘rtasida
taqsimlangan. Bitta jihatini alohida ta’kidalash kerak: daromadlarni
taqsimlashda barcha tovarlar qoldigi inventarizatsiya qilingan». Del Bene va
Bardi kompaniyalarida ham foyda xuddi shu tarzda taqsimlangan
25
[2]
O.O.Vinjumning ta’kidlashicha
26
[3. - S. 214], investor davri
(buxgalteriya ma’lumotlaridan asosiy foydalanuvchi sifatida) muddatsiz
aktsionerlik jamiyztlari shakllanishi bilan boshlangan. Bu borada
E.S.Xendriksen va M.V.Von Bredi quyidagilarni yozadi: “yirik va ko‘p
mablag‘ talab qiladigan korxonalarni moliyalashtirish zaruriyati Italiya
shirkatlarida rivojlangan va zamonaviy korporatsiyalarning o‘tmishdoshi
bo‘lgan aktsionerlik jamiyatlari shakllanishiga olib keldi. Moliyalashtirish
ishtirokchilari korxona kapitalidagi ulushiga mutanosib (proportsional)
ravishda aktsiya olgan hamda tugaganidan keyin har bir aktsioner agar foyda
mavjud bo‘lsa, o‘z ulushi bilan birga foydadan tegishli ulushini qaytarib
olgan.”
27
[4. –S, 33-34]
Foyda va mulklarni taqsimlashning bunday tartibi Rim huquqi
(Bolonya, XII asr) qonunlari asosida vujudga kelgan tamoyillar talablariga
mos kelardi. Ular orasida
Dostları ilə paylaş: