shu qobiliyatiga bogiiq . A.A.Uxtomskiy dominanta tamoyilini kashf etganligi munosabati bilan koordinatsiyaga oid ba’zi masalalar yanada oydinlashadi. Muayyan 353
paytda markaziy asab tizimida ustun turgan qo‘zg ‘alish o ‘chog‘ini A.A.Uxtomskiy dominanta deb atagan edi. Ustun turuvchi bunday qo‘z g ‘alish o ‘chog‘i boshqa markazlarga keluvchi qo‘zg‘alish toiqinlarini o ‘ziga jalb qilib, shular hisobiga kuchaya oladi. Bu paytda boshqa markazlarda tormozlanish jarayoni boshlanadi. Shunga ko‘ra markaziy asab tizimida ustun turuvchi qo‘zg‘alish o ‘chog‘i boiganda koordinatsion nisbatlar o ‘zgaradi. Markaziy asab tizimiga keluvchi qo‘zg‘alish hamisha o ‘zi vujudga keltiradigan javob reaksiyasini yuzaga chiqarmay, dominantaga xos b oigan javob reaksiyasini yuzaga chiqaradi. Masalan, hayvonning ovqat yutish harakatlarini bajarib turganida bosh miya po‘stlog‘idagi harakatlantiruvchi zonaning ayrim nuqtalari ta’sirlansa, tegishli muskullar qisqarmay, ovqat yutish harakatlari kuchayadi. Hayvonot dunyosi rivojlangan sari bosh miya po‘stlog‘ining ahamiyati tobora oshadi. Tuban darajadagi hayvonlarda, masalan baqada murakkab harakatlaming yuzaga chiqishi uchun faqat orqa miyaning butun b o iish i kifoya b oisa , yuqoriroq darajadagi hayvonlarda harakatlar koordinatsiyasining yuzaga chiqishi uchun bosh miya hal qiluvchi ahamiyatga ega bo‘la boshlaydi. Odamda esa harakatlami bosh miya po‘stlog‘i idora etadi. Odamdagi harakatlaming koordinatsiyasida bosh miyaning po‘stloq ostidagi boiim lari, ya’ni o ‘rta miya, miyacha va shu kabilar ham
