keladi, enterogastron esa m e’da devori harakatini susaytiradi va shunga ko‘ra ozuqa o ‘tishi bir muncha tormozlanadi. Ishqorli ozuqa ichakka kislotali ozuqaga qaraganda tezroq, gipertonik eritmalar esa, izotonik eritmalarga aylanganidan keyingina o ‘tadi. Ozuqaning m e’dadan ichakka o ‘tish tezligiga harakat ham ta’sir ko‘rsatadi. Jumladan, issiq harorat suvning ichakka o ‘tkazilishini tezlashtirsa, kislotali moddalar evakuatsi- yasini ancha tormozlaydi. Issiq harorat ta’sirida ichak ishqoriy muhitini zaiflashtirib, m e’dadan o ‘tgan kislotali mahsulotlarning ichakda tezda neytrallashavermasligi shunga sabab bo‘ladi. OZUQALARNING ICHAKIARDA HAZM BO‘LISHI M e’dada etarlicha hazm bo‘lgan ozuqa massasi ichakka o ‘tkaziladi va u yerda hazm bo‘lishda davom etadi. Qushlaming ichagi kalta, m e’da osti bezi va jigari katta bo‘ladi. Ozuqalar tovuqlar hazm tizimidan boshdan-oyoq bor-yo‘g ‘i 24 soatda bosib o ‘tadi. Hazm tizimining, ayniqsa uning asosiy qismlaridan biri bo'lgan ichakning kalta bo‘lishi, hazm 181
jarayonlarining nihoyatda jadal kechishini taqozo qiladi. M e’da osti bezi va jigar kattaligining sababi ham shunda. Hajmi kattaligi tufayli, bu bezlar nihoyatda faollik qiladi, oqibatda ichakka suyuqliklami (me’da osti bezi shirasi va o ‘tni) ancha jadallik bilan ajratadi. Bular esa o ‘z navbatida ichakka oziqalaming jadal ravishda hazm b oiishini ta’minlydi. Jigaming chap va o ‘ng qismidagi o ‘t y o ilari birikib, o ‘t havzasini hosil qiladi. Ana shu o ‘t havzasidan o ‘t zaruriyat tug‘ilganda o ‘t pufagiga tushmasdan ichakka chiqarilishi mumkin. Demak, o ‘t ikki y o ‘l bilan: o ‘t pufagi yoki bevosita o ‘t havzasi orqali ichakka chiqariladi. Qush z o ‘r berib
