(privratnik) ta’sir ko‘rsatuvchi yog‘ medosti bezida fermentlami hosil bo‘lshini va uning shirasini ajralishini chaqiradi. 184
M e’daosti bezining teri ostiga ko'chirib o'tkazish va uning chiqisn yoilarini teri uzasiga tikish y o ‘li bilan nervli bog‘lanishni umuman y o ‘qotgandan keyin, ya’ni bezning tomirlari organizmning boshqa qon tomirlari bilan ulanganidan keyin, ovqat hazmi paytida m e’daosti bezidan shira ajralishi kuzatiladi. Demak, m e’daosti bezining shirasini ajralishi qon orqali nerv-gumoral y o ‘1 bilan chaqiriladi. M o‘’tadil sharoitlarda m e’daosti bezining kimyoviy qo‘z g ‘atuvchilari unga birgina qon orqali ta’sir ko‘rsatmay balki m e’da va ichaklaming xemoresentorlariga ham ta’sir ko‘rsatadi, natijada m e’daosti bezi shirasining ajralishiga adashgan nervlar orqali reflektor y o i bilan ta’sir etadi. M e’daosti bezi faoliyatiga nerv-gumoral ta’sir ko‘rsatish simpatik nervlami qo‘zg ‘atilishi bilan b o giiq ligi aniqlangan. M e’daosti bezi shirasi ajralishining asosiy qo‘z g ‘atuvchiIari bo‘lib: 1) xlorid kislota, 2) yog1 va uning parchalanish mahsulotlari (yog‘ kislotalari va sovun), 3) suv va 4) alkogol hisoblanadi. Lekin, ishqorli tuzlarning eritmalari m e’daosti bezi sekresiyasini to‘xtatadi. Nerv-gumoral fazada ajraladigan m e’daosti bezining shirasi reflektor fazada ajralgan shiraga nisbatan organik moddalarga va fermentlarga taqchilroq b o isa , ishqorli moddalarga ancha boy boiadi. M e’daosti bezi sekresiyasiga yo g ‘ning ta’sirida ikki faza farqlanadi: 1) oshqozon massasining reaksiyasi neytral yoki ishqoriy b oig an paytda m e’daosti bezi sekresiyasini qo‘zg ‘atadi va 2) oshqozondagi muhit
