Gap shundaki, odamdagi harakatlaming juda ko‘p shakllari shartli reflektor harakatlarning juda ko‘p formaning kichik bir gruppasigina shartsiz reflektor harakatlardan iboratdir. Yuqorida aytilganidek, organizm retseptorlarining ta’sirlanishiga javoban, umuman xilma-xil muskullarni qisqartirmaydi, balki qat’iyan ma’lum muskullar bilan bog‘langan ba’zi nuqtalari tormozlanib, boshqa muskullar bilan bog‘langan nuqtalari qo‘zg ‘algan b oisa, shunday hodisa ro‘y berishi mumkin. Markaziy asab tizimida bir-biri bilan bog‘langan ikki jarayon, ya’ni qo‘zg ‘alish va tormozlanish jarayonlari doimo bir-biriga ta’sir etib turadi. Bosh miya po‘stlog‘ining ba’zi nuqtalarida qo‘zg ‘alish jarayoni kelib chiqishi bilan boshqa nuqtalarida tormozlanish jarayoni kelib chiqadi, shuningdek bosh miya po‘stlog‘ining ba’zi nuqtalarida tormozlanish jarayoni paydo bo‘lsa, boshqa nuqtalarida qo‘zg‘alish jarayoni kelib chiqadi. 352
Markaziy asab tizimida qo‘zg ‘alish va tormo/.ianish jaray o n iari
uzluksiz ravishda bir-biriga ta’sir etib turadi, shunga ko‘ra, g ‘oyatda murakkab, uyg‘un harakatlar refleks yo ‘li bilan yuzaga chiqadi. Har qanday bo‘g ‘imda ikki guruh muskullari borligi tufayli harakatlana oladi. Bu muskullar bo‘g ‘imdan oshib o ‘tgan bo‘ladi va qisqarganda harakatni yuzaga chiqaradi. Bir jufit muskullar yordami bilan faqat bukiladigan va yoziladigan eng oddiy bo‘g ‘imni olaylik. Shu muskullardan biri qisqarib, bo‘g ‘imni bukadi, ikkinchisi qisqarib yozadi. Q o‘l-oyoq bukilganda bukuvchi muskul qisqarib, ayni vaqtda yozuvchi muskulni tortib cho‘zadi, deb o ‘ylasa boiar edi. Ammo yozuvchi muskulning payi suyakdan ajratib qo‘yilsa, yozuvchi muskulning
